байрам
Avar edit
Etymology edit
From Turkic, compare Azerbaijani bayram.
Noun edit
байрам • (bajram)
Bashkir edit
Etymology edit
According to Altaicists, from Proto-Turkic *bayra- (“to celebrate”).[1] EDAL proposes that *badram shares the same verbal root as in байраҡ (bayraq) and бәйге (bəyge).
From Common Turkic *badram, ultimately from an Iranian source according to Clauson. Compare Karakhanid بَذْرَمْ (baḏram), Sogdian [script needed] (ptrʾm /patrăm/, “calm, peace”), Persian پدرام (pedrâm, “lucky, happy”).
Cognate with Tatar бәйрәм (bäyräm), Kazakh мейрам (meiram), Kyrgyz майрам (mayram), Khakas пайрам (payram), Azerbaijani bayram, Turkish bayram, etc.
Pronunciation edit
Noun edit
байрам • (bayram)
- holiday
- Милли байрам.
- Milli bayram.
- Ethnic holiday.
- Байрам булды ниһә, ауылда ҡатын-ҡыҙҙар сәйгә йөрөшөр ине.
- Bayram buldı nihə, awılda qatın-qıźźar səygə yöröşör ine.
- Should there be a holiday, the women in rural communities would visit each other for tea.
- festivity, celebration, feast
- Байрам һуңында һаламдан, сепрәк-сапраҡтан эшләнгән ҡарасҡыны яндырып, ҡышты оҙаттылар.
- Bayram huñında halamdan, seprək-sapraqtan eşləngən qarasqını yandırıp, qıştı oźattılar.
- At the end of the festivity, they burned an effigy made of straw and rags to bid the winter farewell.
- party, reception (of guests)
Declension edit
| singular | plural | |
|---|---|---|
| absolute | байрам (bayram) | байрамдар (bayramdar) |
| definite genitive | байрамдың (bayramdıñ) | байрамдарҙың (bayramdarźıñ) |
| dative | байрамға (bayramğa) | байрамдарға (bayramdarğa) |
| definite accusative | байрамды (bayramdı) | байрамдарҙы (bayramdarźı) |
| locative | байрамда (bayramda) | байрамдарҙа (bayramdarźa) |
| ablative | байрамдан (bayramdan) | байрамдарҙан (bayramdarźan) |
Derived terms edit
- Байрамбикә (Bayrambikə)
- Ҡорбан байрамы (Qorban bayramı)
References edit
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*bAj-ra-m/k, bAj-ga”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8)[1], Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Karaim edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Turkic *bayram.
Noun edit
байрам • (bayram)
References edit
- N. A. Baskakov, S.M. Šapšala, editor (1973), “байрам”, in Karaimsko-Russko-Polʹskij Slovarʹ [Karaim-Russian-Polish Dictionary], Moscow: Moskva, →ISBN
Kumyk edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *bAj-ra-m. Kazakh мейрам (meiram), Southern Altai байрам (bayram).
Noun edit
байрам • (bayram)
Declension edit
| Singular | Plural | |
|---|---|---|
| nominative | байрам (bayram) | байрамлар (bayramlar) |
| accusative | байрамны (bayramnı) | байрамланы (bayramlanı) |
| dative | байрамгъа (bayramğa) | байрамлагъа (bayramlağa) |
| locative | байрамда (bayramda) | байрамларда (bayramlarda) |
| ablative | байрамдан (bayramdan) | байрамлардан (bayramlardan) |
| genitive | байрамны (bayramnı) | байрамланы (bayramlanı) |
| 1sg | Singular | Plural |
|---|---|---|
| nominative | байрамым (bayramım) | байрамларым (bayramlarım) |
| accusative | байрамымны (bayramımnı) | байрамларымны (bayramlarımnı) |
| dative | байрамымгъа (bayramımğa) | байрамларыма (bayramlarıma) |
| locative | байрамымда (bayramımda) | байрамларымда (bayramlarımda) |
| ablative | байрамымдан (bayramımdan) | байрамларымдан (bayramlarımdan) |
| genitive | байрамымны (bayramımnı) | байрамларымны (bayramlarımnı) |
| 1pl | Singular | Plural |
| nominative | байрамыбыз (bayramıbız) | байрамларыбыз (bayramlarıbız) |
| accusative | байрамыбызны (bayramıbıznı) | байрамларыбызны (bayramlarıbıznı) |
| dative | байрамыбызгъа (bayramıbızğa) | байрамларыбызгъа (bayramlarıbızğa) |
| locative | байрамыбызда (bayramıbızda) | байрамларыбызда (bayramlarıbızda) |
| ablative | байрамыбыздан (bayramıbızdan) | байрамларыбыздан (bayramlarıbızdan) |
| genitive | байрамыбызны (bayramıbıznı) | байрамларыбызны (bayramlarıbıznı) |
| 2sg | Singular | Plural |
| nominative | байрамынгъ (bayramınğ) | байрамларынгъ (bayramlarınğ) |
| accusative | байрамынгъны (bayramınğnı) | байрамларынгъны (bayramlarınğnı) |
| dative | байрамынгъа (bayramınğa) | байрамларынгъа (bayramlarınğa) |
| locative | байрамынгъда (bayramınğda) | байрамларынгъда (bayramlarınğda) |
| ablative | байрамынгъдан (bayramınğdan) | байрамларынгъдан (bayramlarınğdan) |
| genitive | байрамынгъны (bayramınğnı) | байрамларынгъны (bayramlarınğnı) |
| 2pl | Singular | Plural |
| nominative | байрамыгъыз (bayramığız) | байрамларыгъыз (bayramlarığız) |
| accusative | байрамыгъызны (bayramığıznı) | байрамларыгъызны (bayramlarığıznı) |
| dative | байрамыгъызгъа (bayramığızğa) | байрамларыгъызгъа (bayramlarığızğa) |
| locative | байрамыгъызда (bayramığızda) | байрамларыгъызда (bayramlarığızda) |
| ablative | байрамыгъыздан (bayramığızdan) | байрамларыбыздан (bayramlarıbızdan) |
| genitive | байрамыгъызны (bayramığıznı) | байрамларыгъызны (bayramlarığıznı) |
| 3 | Singular | Plural |
| nominative | байрамы (bayramı) | байрамлары (bayramları) |
| accusative | байрамын (bayramın) | байрамларын (bayramların) |
| dative | байрамына (bayramına) | байрамларына (bayramlarına) |
| locative | байрамында (bayramında) | байрамларында (bayramlarında) |
| ablative | байрамындан (bayramından) | байрамларындан (bayramlarından) |
| genitive | байрамыны (bayramını) | байрамларыны (bayramlarını) |
Further reading edit
- Бамматов Б.Г., editor (2013), “байрам”, in Кумыкско-русский словарь [Kumyk–Russian dictionary], Makhachkala: ИЯЛИ ДНЦ РАН
Russian edit
Alternative forms edit
Etymology edit
Borrowed from a Turkic source. Compare Bashkir байрам (bayram), Tatar бәйрәм (bäyräm), Khakas пайрам (payram), Kazakh мейрам (meiram), Kyrgyz майрам (mayram), Azerbaijani bayram, Turkish bayram etc.
Pronunciation edit
Noun edit
байра́м • (bajrám) m inan (genitive байра́ма, nominative plural байра́мы, genitive plural байра́мов)
- (Islam) Eid, Bayram (a Muslim religious festival), abbreviation of курбан-байра́м (kurban-bajrám, “Eid al-Adha”)
- (by extension) any Islamic festival
Declension edit
Derived terms edit
- курбан-байра́м (kurban-bajrám)
Southern Altai edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *bayram (“feast, festivity”).
Cognate with Tatar бәйрәм (bäyräm), Kazakh мейрам (meiram), Kyrgyz майрам (mayram), Khakas пайрам (payram), Azerbaijani bayram, Turkish bayram, etc.
Noun edit
байрам • (bayram)
References edit
N. A. Baskakov, Toščakova N.A, editor (1947), “байрам”, in Ojrotsko-Russkij Slovarʹ [Oyrot-Russian Dictionary], Moscow: M.: OGIZ, →ISBN