ապտակեմ
Old Armenian edit
Etymology edit
From ապտակ (aptak).
Verb edit
ապտակեմ • (aptakem)
- (transitive) to slap
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).7.2–3:[1]
- Բարուախաւսն ասէ զհաւալուսն, թէ կարի որդեսէր է․ եւ յորժամ հանէ զձագսն, եւ սակաւիկ մի աճեն, ապտակեն զերեսս հաւրն եւ մաւրն։
- Baruaxawsn asē zhawalusn, tʻē kari ordesēr ē; ew yoržam hanē zjagsn, ew sakawik mi ačen, aptaken zeress hawrn ew mawrn.
- Translation by Gohar Muradyan
- Physiologus says about the pelican that it is an extraordinary lover of its young. And when it brings forth nestlings and they grow a bit, they slap their father and mother on the face.
- Բարուախաւսն ասէ զհաւալուսն, թէ կարի որդեսէր է․ եւ յորժամ հանէ զձագսն, եւ սակաւիկ մի աճեն, ապտակեն զերեսս հաւրն եւ մաւրն։
Conjugation edit
active
| infinitive | ապտակել (aptakel) | participle | ապտակեցեալ, ապտակեալ (aptakecʻeal, aptakeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ապտակեց- (aptakecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ապտակեմ (aptakem) | ապտակես (aptakes) | ապտակէ (aptakē) | ապտակեմք (aptakemkʻ) | ապտակէք (aptakēkʻ) | ապտակեն (aptaken) | |
| imperfect | ապտակէի, ապտակեի* (aptakēi, aptakei*) | ապտակէիր, ապտակեիր* (aptakēir, aptakeir*) | ապտակէր (aptakēr) | ապտակէաք, ապտակեաք* (aptakēakʻ, aptakeakʻ*) | ապտակէիք, ապտակեիք* (aptakēikʻ, aptakeikʻ*) | ապտակէին, ապտակեին* (aptakēin, aptakein*) | |
| aorist | ապտակեցի (aptakecʻi) | ապտակեցեր (aptakecʻer) | ապտակեաց (aptakeacʻ) | ապտակեցաք (aptakecʻakʻ) | ապտակեցէք, ապտակեցիք (aptakecʻēkʻ, aptakecʻikʻ) | ապտակեցին (aptakecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ապտակիցեմ (aptakicʻem) | ապտակիցես (aptakicʻes) | ապտակիցէ (aptakicʻē) | ապտակիցեմք (aptakicʻemkʻ) | ապտակիցէք (aptakicʻēkʻ) | ապտակիցեն (aptakicʻen) | |
| aorist | ապտակեցից (aptakecʻicʻ) | ապտակեսցես (aptakescʻes) | ապտակեսցէ (aptakescʻē) | ապտակեսցուք (aptakescʻukʻ) | ապտակեսջիք (aptakesǰikʻ) | ապտակեսցեն (aptakescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ապտակեա՛ (aptakeá) | — | — | ապտակեցէ՛ք (aptakecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | ապտակեսջի՛ր (aptakesǰír) | — | — | ապտակեսջի՛ք (aptakesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ապտակեր (mí aptaker) | — | — | մի՛ ապտակէք (mí aptakēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | ապտակել, ապտակիլ* (aptakel, aptakil*) | participle | ապտակեցեալ, ապտակեալ (aptakecʻeal, aptakeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ապտակեց- (aptakecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ապտակիմ (aptakim) | ապտակիս (aptakis) | ապտակի (aptaki) | ապտակիմք (aptakimkʻ) | ապտակիք (aptakikʻ) | ապտակին (aptakin) | |
| imperfect | ապտակէի (aptakēi) | ապտակէիր (aptakēir) | ապտակէր, ապտակիւր (aptakēr, aptakiwr) | ապտակէաք (aptakēakʻ) | ապտակէիք (aptakēikʻ) | ապտակէին (aptakēin) | |
| aorist | ապտակեցայ (aptakecʻay) | ապտակեցար (aptakecʻar) | ապտակեցաւ (aptakecʻaw) | ապտակեցաք (aptakecʻakʻ) | ապտակեցայք (aptakecʻaykʻ) | ապտակեցան (aptakecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ապտակիցիմ (aptakicʻim) | ապտակիցիս (aptakicʻis) | ապտակիցի (aptakicʻi) | ապտակիցիմք (aptakicʻimkʻ) | ապտակիցիք (aptakicʻikʻ) | ապտակիցին (aptakicʻin) | |
| aorist | ապտակեցայց (aptakecʻaycʻ) | ապտակեսցիս (aptakescʻis) | ապտակեսցի (aptakescʻi) | ապտակեսցուք (aptakescʻukʻ) | ապտակեսջիք (aptakesǰikʻ) | ապտակեսցին (aptakescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ապտակեա՛ց (aptakeácʻ) | — | — | ապտակեցարո՛ւք (aptakecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | ապտակեսջի՛ր (aptakesǰír) | — | — | ապտակեսջի՛ք (aptakesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ապտակիր (mí aptakir) | — | — | մի՛ ապտակիք (mí aptakikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Descendants edit
- → Armenian: ապտակել (aptakel) (learned)
References edit
- ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)[1], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 97–98, 145
Further reading edit
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ապտակեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ապտակեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy