առաքեմ
Old Armenian edit
Etymology edit
From the preposition առ (aṙ) + աք (akʿ, “leg”).
Verb edit
առաքեմ • (aṙakʿem)
- (transitive) to send, to dispatch, to expedite
- անդրէն առաքել ― andrēn aṙakʿel ― to send back, to return
- 10/11th century?, Joseph and Aseneth 1.1:[1][2]
- առաքեաց Փարաւոն զՅովսէփ շրջել ընդ ամենայն երկիրն Եգիպտացւոց
- aṙakʿeacʿ Pʿarawon zYovsēpʿ šrǰel ənd amenayn erkirn Egiptacʿwocʿ
- Translation by J. Issaverdens
- Pharaoh sent Joseph to make a tour throughout all the land of the Egyptians
- առաքեաց Փարաւոն զՅովսէփ շրջել ընդ ամենայն երկիրն Եգիպտացւոց
Conjugation edit
active
| infinitive | առաքել (aṙakʿel) | participle | առաքեցեալ, առաքեալ (aṙakʿecʿeal, aṙakʿeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | առաքեց- (aṙakʿecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | առաքեմ (aṙakʿem) | առաքես (aṙakʿes) | առաքէ (aṙakʿē) | առաքեմք (aṙakʿemkʿ) | առաքէք (aṙakʿēkʿ) | առաքեն (aṙakʿen) | |
| imperfect | առաքէի, առաքեի* (aṙakʿēi, aṙakʿei*) | առաքէիր, առաքեիր* (aṙakʿēir, aṙakʿeir*) | առաքէր (aṙakʿēr) | առաքէաք, առաքեաք* (aṙakʿēakʿ, aṙakʿeakʿ*) | առաքէիք, առաքեիք* (aṙakʿēikʿ, aṙakʿeikʿ*) | առաքէին, առաքեին* (aṙakʿēin, aṙakʿein*) | |
| aorist | առաքեցի (aṙakʿecʿi) | առաքեցեր (aṙakʿecʿer) | առաքեաց (aṙakʿeacʿ) | առաքեցաք (aṙakʿecʿakʿ) | առաքեցէք, առաքեցիք (aṙakʿecʿēkʿ, aṙakʿecʿikʿ) | առաքեցին (aṙakʿecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | առաքիցեմ (aṙakʿicʿem) | առաքիցես (aṙakʿicʿes) | առաքիցէ (aṙakʿicʿē) | առաքիցեմք (aṙakʿicʿemkʿ) | առաքիցէք (aṙakʿicʿēkʿ) | առաքիցեն (aṙakʿicʿen) | |
| aorist | առաքեցից (aṙakʿecʿicʿ) | առաքեսցես (aṙakʿescʿes) | առաքեսցէ (aṙakʿescʿē) | առաքեսցուք (aṙakʿescʿukʿ) | առաքեսջիք (aṙakʿesǰikʿ) | առաքեսցեն (aṙakʿescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | առաքեա՛ (aṙakʿeá) | — | — | առաքեցէ՛ք (aṙakʿecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | առաքեսջի՛ր (aṙakʿesǰír) | — | — | առաքեսջի՛ք (aṙakʿesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ առաքեր (mí aṙakʿer) | — | — | մի՛ առաքէք (mí aṙakʿēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | առաքել, առաքիլ* (aṙakʿel, aṙakʿil*) | participle | առաքեցեալ, առաքեալ (aṙakʿecʿeal, aṙakʿeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | առաքեց- (aṙakʿecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | առաքիմ (aṙakʿim) | առաքիս (aṙakʿis) | առաքի (aṙakʿi) | առաքիմք (aṙakʿimkʿ) | առաքիք (aṙakʿikʿ) | առաքին (aṙakʿin) | |
| imperfect | առաքէի (aṙakʿēi) | առաքէիր (aṙakʿēir) | առաքէր, առաքիւր (aṙakʿēr, aṙakʿiwr) | առաքէաք (aṙakʿēakʿ) | առաքէիք (aṙakʿēikʿ) | առաքէին (aṙakʿēin) | |
| aorist | առաքեցայ (aṙakʿecʿay) | առաքեցար (aṙakʿecʿar) | առաքեցաւ (aṙakʿecʿaw) | առաքեցաք (aṙakʿecʿakʿ) | առաքեցայք (aṙakʿecʿaykʿ) | առաքեցան (aṙakʿecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | առաքիցիմ (aṙakʿicʿim) | առաքիցիս (aṙakʿicʿis) | առաքիցի (aṙakʿicʿi) | առաքիցիմք (aṙakʿicʿimkʿ) | առաքիցիք (aṙakʿicʿikʿ) | առաքիցին (aṙakʿicʿin) | |
| aorist | առաքեցայց (aṙakʿecʿaycʿ) | առաքեսցիս (aṙakʿescʿis) | առաքեսցի (aṙakʿescʿi) | առաքեսցուք (aṙakʿescʿukʿ) | առաքեսջիք (aṙakʿesǰikʿ) | առաքեսցին (aṙakʿescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | առաքեա՛ց (aṙakʿeácʿ) | — | — | առաքեցարո՛ւք (aṙakʿecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | առաքեսջի՛ր (aṙakʿesǰír) | — | — | առաքեսջի՛ք (aṙakʿesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ առաքիր (mí aṙakʿir) | — | — | մի՛ առաքիք (mí aṙakʿikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms edit
- առաքաբար (aṙakʿabar)
- առաքական (aṙakʿakan)
- առաքեալ (aṙakʿeal)
- առաքելաբար (aṙakʿelabar)
- առաքելաբուղխ (aṙakʿelabułx)
- առաքելագէտ (aṙakʿelagēt)
- առաքելագործ (aṙakʿelagorc)
- առաքելագունդ (aṙakʿelagund)
- առաքելադաւան (aṙakʿeladawan)
- առաքելադիր (aṙakʿeladir)
- առաքելախողխող (aṙakʿelaxołxoł)
- առաքելախումբ (aṙakʿelaxumb)
- առաքելախօս (aṙakʿelaxōs)
- առաքելածանօթ (aṙakʿelacanōtʿ)
- առաքելական (aṙakʿelakan)
- առաքելակարգ (aṙakʿelakarg)
- առաքելակից (aṙakʿelakicʿ)
- առաքելահաստատ (aṙakʿelahastat)
- առաքելահրաման (aṙakʿelahraman)
- առաքելանման (aṙakʿelanman)
- առաքելանշան (aṙakʿelanšan)
- առաքելանուէր (aṙakʿelanuēr)
- առաքելաշէն (aṙakʿelašēn)
- առաքելաշնորհ (aṙakʿelašnorh)
- առաքելաչափ (aṙakʿelačʿapʿ)
- առաքելապատիւ (aṙakʿelapatiw)
- առաքելապետ (aṙakʿelapet)
- առաքելաջահ (aṙakʿelaǰah)
- առաքելաջան (aṙakʿelaǰan)
- առաքելասաց (aṙakʿelasacʿ)
- առաքելասպան (aṙakʿelaspan)
- առաքելարան (aṙakʿelaran)
- առաքելացու (aṙakʿelacʿu)
- առաքելաւանդ (aṙakʿelawand)
- առաքելաքարոզ (aṙakʿelakʿaroz)
- առաքելութիւն (aṙakʿelutʿiwn)
- առաքելուհի (aṙakʿeluhi)
- առաքելօրէն (aṙakʿelōrēn)
- առաքիչ (aṙakʿičʿ)
- առաքող (aṙakʿoł)
- առաքումն (aṙakʿumn)
- աստուածառաք (astuacaṙakʿ)
- արտաքսառաքաբար (artakʿsaṙakʿabar)
- արտաքսառաքօրէն (artakʿsaṙakʿōrēn)
- երկնառաք (erknaṙakʿ)
- կենսառաք (kensaṙakʿ)
- յառաջառաքող (yaṙaǰaṙakʿoł)
- յառաջառաքումն (yaṙaǰaṙakʿumn)
- պատուհասառաք (patuhasaṙakʿ)
- սպասառաք (spasaṙakʿ)
- ստորառաքեմ (storaṙakʿem)
- վերառաքեմ (veraṙakʿem)
- վերնառաք (vernaṙakʿ)
- քրիստոսառաք (kʿristosaṙakʿ)
- օրհնառաք (ōrhnaṙakʿ)
Descendants edit
- Armenian: առաքել (aṙakʿel)
References edit
- ^ Burchard, Christoph (2019) “A minor edition of the Armenian version of Joseph and Aseneth”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 53
- ^ Issaverdens, James (1901) The uncanonical writings of the Old Testament found in the Armenian mss. of the library of St. Lazarus, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 97
Further reading edit
- Petrosean, Matatʿeay (1879) “առաքեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “առաքեմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979) “առաքեմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press