գաղտ
Armenian edit
Etymology edit
Learned borrowing from Old Armenian գաղտ (gałt)
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /ɡaχt/ [ɡɑχt] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /kaχd/ [kʰɑχt] invalid IPA characters (//[])
Audio (Eastern Armenian) (file)
Adjective edit
գաղտ • (gaġt) (superlative ամենագաղտ)
Declension edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | գաղտ (gaġt) | գաղտեր (gaġter) | ||
| dative | գաղտի (gaġti) | գաղտերի (gaġteri) | ||
| ablative | գաղտից (gaġticʻ) | գաղտերից (gaġtericʻ) | ||
| instrumental | գաղտով (gaġtov) | գաղտերով (gaġterov) | ||
| locative | գաղտում (gaġtum) | գաղտերում (gaġterum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | գաղտը/գաղտն (gaġtə/gaġtn) | գաղտերը/գաղտերն (gaġterə/gaġtern) | ||
| dative | գաղտին (gaġtin) | գաղտերին (gaġterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | գաղտս (gaġts) | գաղտերս (gaġters) | ||
| dative | գաղտիս (gaġtis) | գաղտերիս (gaġteris) | ||
| ablative | գաղտիցս (gaġticʻs) | գաղտերիցս (gaġtericʻs) | ||
| instrumental | գաղտովս (gaġtovs) | գաղտերովս (gaġterovs) | ||
| locative | գաղտումս (gaġtums) | գաղտերումս (gaġterums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | գաղտդ (gaġtd) | գաղտերդ (gaġterd) | ||
| dative | գաղտիդ (gaġtid) | գաղտերիդ (gaġterid) | ||
| ablative | գաղտիցդ (gaġticʻd) | գաղտերիցդ (gaġtericʻd) | ||
| instrumental | գաղտովդ (gaġtovd) | գաղտերովդ (gaġterovd) | ||
| locative | գաղտումդ (gaġtumd) | գաղտերումդ (gaġterumd) | ||
Synonyms edit
- գաղտնի (gaġtni)
Old Armenian edit
Etymology edit
From Proto-Indo-European *wl̥d-, zero-grade of *wel- (“to deceive”) grown with *-d-, whence also գող (goł).[1][2][3] See there for more.
Adverb edit
գաղտ • (gałt)
Adjective edit
գաղտ • (gałt)
- hidden, secret
- 5th century, Łazar Pʿarpecʿi, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of Armenia] 12:[5]
- Վասն զի գաղտ ուխտ իւր եւ խորհուրդ ընդ թագաւորին Յունաց է։
- Vasn zi gałt uxt iwr ew xorhurd ənd tʻagaworin Yunacʻ ē.
- Վասն զի գաղտ ուխտ իւր եւ խորհուրդ ընդ թագաւորին Յունաց է։
Preposition edit
գաղտ • (gałt)
- unknown to, in secret from
- 5th century, Łazar Pʿarpecʿi, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of Armenia] 68:[6]
- Յորոց ձեռս տայր գաղտ յերանելի սպարապետէն Վարդանայ զգրեալսն։
- Yorocʻ jeṙs tayr gałt yeraneli sparapetēn Vardanay zgrealsn.
- Յորոց ձեռս տայր գաղտ յերանելի սպարապետէն Վարդանայ զգրեալսն։
Derived terms edit
- գաղտ ընդ գաղտ (gałt ənd gałt)
- գաղտաբար (gałtabar)
- գաղտագնաց (gałtagnacʻ)
- գաղտագող (gałtagoł)
- գաղտագողացեալ (gałtagołacʻeal)
- գաղտագողացի (gałtagołacʻi)
- գաղտագողի (gałtagołi)
- գաղտագողօնք (gałtagołōnkʻ)
- գաղտազէն (gałtazēn)
- գաղտախթեմ (gałtaxtʻem)
- գաղտակեաց (gałtakeacʻ)
- գաղտակեր (gałtaker)
- գաղտակծիծ (gałtakcic)
- գաղտակծութիւն (gałtakcutʻiwn)
- գաղտակոր (gałtakor)
- գաղտակուռ (gałtakuṙ)
- գաղտակուր (gałtakur)
- գաղտակտուր (gałtaktur)
- գաղտակրական (gałtakrakan)
- գաղտակրայ (gałtakray)
- գաղտակրաքաղ (gałtakrakʻał)
- գաղտաձիգ (gałtajig)
- գաղտամարտ (gałtamart)
- գաղտամեստ (gałtamest)
- գաղտանոց (gałtanocʻ)
- գաղտաշուրջ (gałtašurǰ)
- գաղտապէս (gałtapēs)
- գաղտառ (gałtaṙ)
- գաղտառու (gałtaṙu)
- գաղտասոյր (gałtasoyr)
- գաղտիկ (gałtik)
- գաղտիկուռ (gałtikuṙ)
- գաղտիկուր (gałtikur)
- գաղտնագնաց (gałtnagnacʻ)
- գաղտնագործ (gałtnagorc)
- գաղտնածածուկ (gałtnacacuk)
- գաղտնակոր (gałtnakor)
- գաղտնակուր (gałtnakur)
- գաղտնաձիգ (gałtnajig)
- գաղտնամարտ (gałtnamart)
- գաղտնաշշունչ (gałtnaššunčʻ)
- գաղտնաշշունջ (gałtnaššunǰ)
- գաղտնի (gałtni)
- գաղտնորոգայթ (gałtnorogaytʻ)
- գաղտնութիւն (gałtnutʻiwn)
- գաղտորսակ (gałtorsak)
- գաղտութիւն (gałtutʻiwn)
- գաղտուկ (gałtuk)
- կխտկուր (kxtkur)
Descendants edit
- Armenian: գաղտ (gaġt)
References edit
- ^ Ačaṙyan, Hračʻya (1940) Hayocʻ lezvi patmutʻyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 42–43
- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “գաղտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 506–507
- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “գող”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, page 573
- ^ Zōhrapean, Yovhannēs, editor (1805), Astuacašunčʻ matean Hin ew Nor Ktakaranacʻ [Bible: Scriptures of the Old and New Testaments], volume III, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 97
- ^ Łazar Pʻarpecʻi (1904) G. Tēr-Mkrtčʻean and St. Malxasean, editors, Patmutʻiwn Hayocʻ ew tʻułtʻ aṙ Vahan Mamikonean [History of Armenia and Letter to Vahan Mamikonian] (Patmagirkʻ hayocʻ; I.4), Tiflis: Aragatip Mnacʻakan Martiroseancʻi, page 12
- ^ Łazar Pʻarpecʻi (1904) G. Tēr-Mkrtčʻean and St. Malxasean, editors, Patmutʻiwn Hayocʻ ew tʻułtʻ aṙ Vahan Mamikonean [History of Armenia and Letter to Vahan Mamikonian] (Patmagirkʻ hayocʻ; I.4), Tiflis: Aragatip Mnacʻakan Martiroseancʻi, page 68
Further reading edit
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836) “գաղտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 524c
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837) “գաղտ”, in Baṙgirkʻ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 340c
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “գաղտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 110a
- Xačʻatryan, Lalik (2003) “գաղտ”, in Grabari bacʻatrakan baṙaran (Jewabanoren tararžekʻ baṙer) [Explanatory Dictionary of Old Armenian (Morphologically Polysemantic Words)] (in Armenian), Yerevan: Zangak-97, →ISBN, page 97