իմաստ
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian իմաստ (imast).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [iˈmɑst]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [iˈmɑst]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun edit
իմաստ • (imast)
- sense, meaning
- փոխաբերական իմաստ ― pʿoxaberakan imast ― figurative sense
- ես չեմ հասկանում այս բառի իմաստը ― es čʿem haskanum ays baṙi imastə ― I don’t understand the meaning of this word
- purport; point
- կյանքի իմաստը ― kyankʿi imastə ― meaning/purport of life
- point, sense
- իմաստ չունի այնտեղ գնալ ― imast čʿuni aynteġ gnal ― there is no point in going there; it is not worth going there
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | իմաստ (imast) | իմաստներ (imastner) | ||
| dative | իմաստի (imasti) | իմաստների (imastneri) | ||
| ablative | իմաստից (imasticʿ) | իմաստներից (imastnericʿ) | ||
| instrumental | իմաստով (imastov) | իմաստներով (imastnerov) | ||
| locative | իմաստում (imastum) | իմաստներում (imastnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | իմաստը/իմաստն (imastə/imastn) | իմաստները/իմաստներն (imastnerə/imastnern) | ||
| dative | իմաստին (imastin) | իմաստներին (imastnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | իմաստս (imasts) | իմաստներս (imastners) | ||
| dative | իմաստիս (imastis) | իմաստներիս (imastneris) | ||
| ablative | իմաստիցս (imasticʿs) | իմաստներիցս (imastnericʿs) | ||
| instrumental | իմաստովս (imastovs) | իմաստներովս (imastnerovs) | ||
| locative | իմաստումս (imastums) | իմաստներումս (imastnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | իմաստդ (imastd) | իմաստներդ (imastnerd) | ||
| dative | իմաստիդ (imastid) | իմաստներիդ (imastnerid) | ||
| ablative | իմաստիցդ (imasticʿd) | իմաստներիցդ (imastnericʿd) | ||
| instrumental | իմաստովդ (imastovd) | իմաստներովդ (imastnerovd) | ||
| locative | իմաստումդ (imastumd) | իմաստներումդ (imastnerumd) | ||
Synonyms edit
- (meaning): նշանակություն (nšanakutʿyun)
Related terms edit
- իմանալ (imanal)
- իմաստություն (imastutʿyun)
- իմաստուն (imastun)
- անիմաստ (animast)
Old Armenian edit
Etymology edit
Noun edit
իմաստ • (imast)
- signification, sense, meaning, substance, drift
- ունել զիմաստս իրիք, յիմաստս իրիք երթալ ― unel zimasts irikʿ, yimasts irikʿ ertʿal ― to understand, to seize the meaning, to comprehend
- մեծահրաշ իմաստք ― mecahraš imastkʿ ― mysteries
- understanding, good sense, judgment
- յիմաստ եւ բան հասանել ― yimast ew ban hasanel ― to arrive at the years of discretion
- զգայարանք իմաստից ― zgayarankʿ imasticʿ ― the mind, intelligence
- ուշ իմաստին/իմաստից ― uš imastin/imasticʿ ― spirit, thought
- գալ յիմաստ ― gal yimast ― to return to oneself, to recover the senses; to be known, understood
- notion, knowledge; conception; thought, idea, design, project
- իմաստք ուղղութեան, առաքինութեան ― imastkʿ ułłutʿean, aṙakʿinutʿean ― sentiment of probity, of virtue
- զիմաստ խորհրդեան կատարել ― zimast xorhrdean katarel ― to execute the deliberation of council
- իմաստքն գործք լինէին ― imastkʿn gorckʿ linēin ― the ideas were realized
- maxim, axiom
- invention
- expedient, means
- intrigue, machination, plot, snare
- իմաստս չարս իմանալ ― imasts čʿars imanal ― to weave a conspiracy, to form a plot, to cabal, to conspire
- զիմաստս խաբէութեանն լուծանել ― zimasts xabēutʿeann lucanel ― to frustrate a plot, to baffle an intrigue
Declension edit
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | իմաստ (imast) | իմաստք (imastkʿ) | |
| genitive | իմաստի (imasti) | իմաստից (imasticʿ) | |
| dative | իմաստի (imasti) | իմաստից (imasticʿ) | |
| accusative | իմաստ (imast) | իմաստս (imasts) | |
| ablative | իմաստէ (imastē) | իմաստից (imasticʿ) | |
| instrumental | իմաստիւ (imastiw) | իմաստիւք (imastiwkʿ) | |
| locative | իմաստի (imasti) | իմաստս (imasts) |
Derived terms edit
- աղքատիմաստ (ałkʿatimast)
- ամենիմաստ (amenimast)
- ամէնիմաստ (amēnimast)
- ամէնիմաստաբար (amēnimastabar)
- ամէնիմաստապէս (amēnimastapēs)
- ամէնիմաստուն (amēnimastun)
- այլիմաստ (aylimast)
- անիմաստ (animast)
- անիմաստաբար (animastabar)
- անիմաստագոյն (animastagoyn)
- անիմաստասէր (animastasēr)
- անիմաստասիրելի (animastasireli)
- անիմաստասիրութիւն (animastasirutʿiwn)
- անիմաստնաբար (animastnabar)
- անիմաստնանամ (animastnanam)
- անիմաստութիւն (animastutʿiwn)
- անիմաստուն (animastun)
- աստուածիմաստ (astuacimast)
- աստուածիմաստութիւն (astuacimastutʿiwn)
- բազմիմաստ (bazmimast)
- բանիմաստ (banimast)
- գերիմաստ (gerimast)
- իմաստաբան (imastaban)
- իմաստաբաշխ (imastabašx)
- իմաստաբար (imastabar)
- իմաստագոյն (imastagoyn)
- իմաստագործ (imastagorc)
- իմաստագործութիւն (imastagorcutʿiwn)
- իմաստազեղ (imastazeł)
- իմաստալից (imastalicʿ)
- իմաստախնդիր (imastaxndir)
- իմաստախոհ (imastaxoh)
- իմաստախոհութիւն (imastaxohutʿiwn)
- իմաստախորհ (imastaxorh)
- իմաստախորհուրդ (imastaxorhurd)
- իմաստակ (imastak)
- իմաստական (imastakan)
- իմաստականութիւն (imastakanutʿiwn)
- իմաստակարծ (imastakarc)
- իմաստակեմ (imastakem)
- իմաստակիր (imastakir)
- իմաստակութիւն (imastakutʿiwn)
- իմաստահայեաց (imastahayeacʿ)
- իմաստահանճար (imastahančar)
- իմաստաճեմ (imastačem)
- իմաստայեղծ (imastayełc)
- իմաստայեղձ (imastayełj)
- իմաստայեղց (imastayełcʿ)
- իմաստայիղձ (imastayiłj)
- իմաստանամ (imastanam)
- իմաստապատում (imastapatum)
- իմաստապարգեւ (imastapargew)
- իմաստապետ (imastapet)
- իմաստապէս (imastapēs)
- իմաստասէր (imastasēr)
- իմաստասիրաբար (imastasirabar)
- իմաստասիրագոյն (imastasiragoyn)
- իմաստասիրակ (imastasirak)
- իմաստասիրական (imastasirakan)
- իմաստասիրակեմ (imastasirakem)
- իմաստասիրակից (imastasirakicʿ)
- իմաստասիրանամ (imastasiranam)
- իմաստասիրապէս (imastasirapēs)
- իմաստասիրեմ (imastasirem)
- իմաստասիրութիւն (imastasirutʿiwn)
- իմաստասպառ (imastaspaṙ)
- իմաստատուր (imastatur)
- իմաստարար (imastarar)
- իմաստացուցանեմ (imastacʿucʿanem)
- իմաստացուցիչ (imastacʿucʿičʿ)
- իմաստացչութիւն (imastacʿčʿutʿiwn)
- իմաստաւոր (imastawor)
- իմաստնաբար (imastnabar)
- իմաստնագիւտ (imastnagiwt)
- իմաստնագոյն (imastnagoyn)
- իմաստնագործ (imastnagorc)
- իմաստնազօր (imastnazōr)
- իմաստնախնդիր (imastnaxndir)
- իմաստնախորհ (imastnaxorh)
- իմաստնական (imastnakan)
- իմաստնանամ (imastnanam)
- իմաստնապէս (imastnapēs)
- իմաստնասէր (imastnasēr)
- իմաստնարան (imastnaran)
- իմաստնարար (imastnarar)
- իմաստնացուցանեմ (imastnacʿucʿanem)
- իմաստնացուցիչ (imastnacʿucʿičʿ)
- իմաստնաւոր (imastnawor)
- իմաստնաւորիմ (imastnaworim)
- իմաստութիւն (imastutʿiwn)
- իմաստուհի (imastuhi)
- իմաստուն (imastun)
- ինքնիմաստութիւն (inkʿnimastutʿiwn)
- կատարելիմաստ (katarelimast)
- կորովիմաստ (korovimast)
- համիմաստ (hamimast)
- հանճարիմաստ (hančarimast)
- մեծիմաստ (mecimast)
- մերկիմաստակք (merkimastakkʿ)
- մերկիմաստասէրք (merkimastasērkʿ)
- յոգնիմաստ (yognimast)
- չարիմաստ (čʿarimast)
- վայրագիմաստ (vayragimast)
- վերիմաստ (verimast)
- քրիստոսիմաստ (kʿristosimast)
Descendants edit
- Armenian: իմաստ (imast)
References edit
- Petrosean, Matatʿeay (1879) “իմաստ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “իմաստ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy