խոփ
Armenian edit
Etymology edit
Inherited from Old Armenian խոփ (xopʻ).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /χopʰ/ [χopʰ] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /χop/ [χopʰ] invalid IPA characters (//[])
Noun edit
խոփ • (xopʻ)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խոփ (xopʻ) | խոփեր (xopʻer) | ||
| dative | խոփի (xopʻi) | խոփերի (xopʻeri) | ||
| ablative | խոփից (xopʻicʻ) | խոփերից (xopʻericʻ) | ||
| instrumental | խոփով (xopʻov) | խոփերով (xopʻerov) | ||
| locative | խոփում (xopʻum) | խոփերում (xopʻerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խոփը/խոփն (xopʻə/xopʻn) | խոփերը/խոփերն (xopʻerə/xopʻern) | ||
| dative | խոփին (xopʻin) | խոփերին (xopʻerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խոփս (xopʻs) | խոփերս (xopʻers) | ||
| dative | խոփիս (xopʻis) | խոփերիս (xopʻeris) | ||
| ablative | խոփիցս (xopʻicʻs) | խոփերիցս (xopʻericʻs) | ||
| instrumental | խոփովս (xopʻovs) | խոփերովս (xopʻerovs) | ||
| locative | խոփումս (xopʻums) | խոփերումս (xopʻerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խոփդ (xopʻd) | խոփերդ (xopʻerd) | ||
| dative | խոփիդ (xopʻid) | խոփերիդ (xopʻerid) | ||
| ablative | խոփիցդ (xopʻicʻd) | խոփերիցդ (xopʻericʻd) | ||
| instrumental | խոփովդ (xopʻovd) | խոփերովդ (xopʻerovd) | ||
| locative | խոփումդ (xopʻumd) | խոփերումդ (xopʻerumd) | ||
i-type, inanimate (Western Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խոփ (xopʻ) | խոփեր (xopʻer) | ||
| dative | խոփի (xopʻi) | խոփերու (xopʻeru) | ||
| ablative | խոփէ (xopʻē) | խոփերէ (xopʻerē) | ||
| instrumental | խոփով (xopʻov) | խոփերով (xopʻerov) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խոփը/խոփն (xopʻə/xopʻn) | խոփերը/խոփերն (xopʻerə/xopʻern) | ||
| dative | խոփին (xopʻin) | խոփերուն (xopʻerun) | ||
| ablative | խոփէն (xopʻēn) | խոփերէն (xopʻerēn) | ||
| instrumental | խոփովը/խոփովն (xopʻovə/xopʻovn) | խոփերովը/խոփերովն (xopʻerovə/xopʻerovn) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խոփս (xopʻs) | խոփերս (xopʻers) | ||
| dative | խոփիս (xopʻis) | խոփերուս (xopʻerus) | ||
| ablative | խոփէս (xopʻēs) | խոփերէս (xopʻerēs) | ||
| instrumental | խոփովս (xopʻovs) | խոփերովս (xopʻerovs) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խոփդ (xopʻd) | խոփերդ (xopʻerd) | ||
| dative | խոփիդ (xopʻid) | խոփերուդ (xopʻerud) | ||
| ablative | խոփէդ (xopʻēd) | խոփերէդ (xopʻerēd) | ||
| instrumental | խոփովդ (xopʻovd) | խոփերովդ (xopʻerovd) | ||
Derived terms edit
Descendants edit
References edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “խոփ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 423–424
- Dankoff, Robert (1995) Armenian Loanwords in Turkish (Turcologica; 21), Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, § 284, page 69
Old Armenian edit
Alternative forms edit
- խոբ (xob)
Etymology edit
Akin to Georgian ხოპი (xoṗi), ხოფი (xopi), Mingrelian ხოპი (xoṗi), ხოფი (xopi), Laz ხოპე (xop̌e). Because the Georgian-Zan words exhibit more basic meanings, Ačaṙean derives the Armenian from them. He also connects Kubachin Dargwa hob (“spade”) found only in Erckert.
Noun edit
խոփ • (xopʻ)
- plowshare
- 5th century, Bible, 1 Samuel 13.21:
- Եւ էին կութք պատրաստ հնձելոյ, և կահին երեք սկեղք էին՝ խոփոյ և կացնոյ և մանգաղի յարգ հանգոյն նմին։
- Ew ēin kutʻkʻ patrast hnjeloy, ew kahin erekʻ skełkʻ ēin, xopʻoy ew kacʻnoy ew mangałi yarg hangoyn nmin.
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- And it was near the time of vintage: and their tools were valued at three shekels for a ploughshare, and there was the same rate for the axe and the sickle.
- Եւ էին կութք պատրաստ հնձելոյ, և կահին երեք սկեղք էին՝ խոփոյ և կացնոյ և մանգաղի յարգ հանգոյն նմին։
- 5th century, Bible, Isaiah 2.4:
- Եւ դատեսցի ի մէջ հեթանոսաց, և յանդիմանեսցէ զժողովուրդս բազումս․ և ձուլեսցեն զսուսերս իւրեանց ի խոփս, և զսուինս իւրեանց ի մանգաղս․ ոչ առնուցու ազգ յազգի վերայ սուր, և ոչ ևս ուսանիցին տալ պատերազմ։
- Ew datescʻi i mēǰ hetʻanosacʻ, ew yandimanescʻē zžołovurds bazums; ew julescʻen zsusers iwreancʻ i xopʻs, ew zsuins iwreancʻ i mangałs; očʻ aṙnucʻu azg yazgi veray sur, ew očʻ ews usanicʻin tal paterazm.
- Translation by King James Bible
- And he shall judge among the nations, and shall rebuke many people: and they shall beat their swords into plowshares, and their spears into pruninghooks: nation shall not lift up sword against nation, neither shall they learn war any more.
- Եւ դատեսցի ի մէջ հեթանոսաց, և յանդիմանեսցէ զժողովուրդս բազումս․ և ձուլեսցեն զսուսերս իւրեանց ի խոփս, և զսուինս իւրեանց ի մանգաղս․ ոչ առնուցու ազգ յազգի վերայ սուր, և ոչ ևս ուսանիցին տալ պատերազմ։
Declension edit
o-type
Descendants edit
References edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “խոփ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 423–424
- Ačaṙean, Hračʻeay (1950) “Hayastani ayl bnikneri ew Kovkaseanneri azdecʻutʻiwnə hayerēni vray [The influence of other natives of Armenia and Caucasians on Armenian]”, in Sion[1] (in Armenian), numbers 6–7, Jerusalem: St. James Armenian Printing House, page 205b
- J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period][2] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 596
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խոփ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Further reading edit
More information
- Erckert, Roderich von (1895) Die Sprachen des kaukasischen Stammes. I. Theil. Wörterverzeichniss (in German), Vienna: Alfred Hölder, § 324, page 130
- Tērvišean, Serovbē (1885) Hndewropakan naxalezu [The Proto-Indo-European Language] (in Armenian), Constantinople: Nšan K. Pērpērean, page 111
- Bugge, Sophus (1892) “Beiträge zur etymologischen Erläuterung der armenischen Sprache”, in Indogermanische Forschungen (in German), volume 1, page 447
- Džaukjan, G. B. (1967) Очерки по истории дописьменного периода армянского языка [An Outline of the History of the Pre-Literary Period of the Armenian Language][3] (in Russian), Yerevan: Academy Press, page 120
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “խոփ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 350b, offers a fanciful Proto-Indo-European etymology
- Mkrtčjan, N. A. (1979) “«Отклонения» от закономерностей армянского языка в свете данных аккадского языка ["Digressions" from the Regular Features of Armenian in the Light of Akkadian Language]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal][4] (in Russian), number 4, Yerevan: Academy Press, page 220 of 219–234, together with Armenian խփել (xpʻel, “to beat”) derives from Akkadian [script needed] (ḫepû, ḫapû, “to break”)
- Dʹjakonov, I. M. (1981) “К древневосточному субстрату в армянском языке [Towards the Problem of Ancient Oriental Substrata in Armenian]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal][5] (in Russian), number 1, with observations by A. G. Perixanjan, Yerevan: Academy Press, pages 60–61, rejects the Akkadian origin