կակաչ
Armenian edit
Alternative forms edit
dialectal forms recorded in dialectological notation
Etymology edit
From Middle Armenian կակաչ (kakačʻ).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kɑˈkɑt͡ʃʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɡɑˈɡɑt͡ʃʰ]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun edit
կակաչ • (kakačʻ)
- poppy, Papaver
- (figuratively) cockscomb
- Synonym: կատար (katar)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կակաչ (kakačʻ) | կակաչներ (kakačʻner) | ||
| dative | կակաչի (kakačʻi) | կակաչների (kakačʻneri) | ||
| ablative | կակաչից (kakačʻicʻ) | կակաչներից (kakačʻnericʻ) | ||
| instrumental | կակաչով (kakačʻov) | կակաչներով (kakačʻnerov) | ||
| locative | կակաչում (kakačʻum) | կակաչներում (kakačʻnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կակաչը/կակաչն (kakačʻə/kakačʻn) | կակաչները/կակաչներն (kakačʻnerə/kakačʻnern) | ||
| dative | կակաչին (kakačʻin) | կակաչներին (kakačʻnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կակաչս (kakačʻs) | կակաչներս (kakačʻners) | ||
| dative | կակաչիս (kakačʻis) | կակաչներիս (kakačʻneris) | ||
| ablative | կակաչիցս (kakačʻicʻs) | կակաչներիցս (kakačʻnericʻs) | ||
| instrumental | կակաչովս (kakačʻovs) | կակաչներովս (kakačʻnerovs) | ||
| locative | կակաչումս (kakačʻums) | կակաչներումս (kakačʻnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կակաչդ (kakačʻd) | կակաչներդ (kakačʻnerd) | ||
| dative | կակաչիդ (kakačʻid) | կակաչներիդ (kakačʻnerid) | ||
| ablative | կակաչիցդ (kakačʻicʻd) | կակաչներիցդ (kakačʻnericʻd) | ||
| instrumental | կակաչովդ (kakačʻovd) | կակաչներովդ (kakačʻnerovd) | ||
| locative | կակաչումդ (kakačʻumd) | կակաչներումդ (kakačʻnerumd) | ||
Derived terms edit
- վարդակակաչ (vardakakačʻ)
Descendants edit
References edit
- ^ Asatrian, Garnik (2009) “Prolegomena to the Study of the Kurds”, in Iran and the Caucasus, volume 13, number 1, Leiden: Brill, , →ISSN, page 41
- ^ Bläsing, Uwe (1992) Armenisches Lehngut im Türkeitürkischen am Beispiel von Hemşin (Dutch Studies in Armenian Language and Literature; 2) (in German), Amsterdam and Atlanta: Rodopi, § 39, page 40
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կակաչ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 488–489
Middle Armenian edit
Alternative forms edit
- կակաջ (kakaǰ)
Etymology edit
Related to Georgian ყაყაჩო (q̇aq̇ačo, “poppy”). Of uncertain ultimate origin. Compare Persian خشخاش (xašxâš).
Noun edit
կակաչ • (kakačʻ)
- poppy, Papaver
- 12–13th century, Mxitʿar Goš, Aṙakkʿ [Fables] 30:[1][2]
- Եղեւ գժտութիւն երբեմն ի մէջ լեռնականաց և դաշտականացն ծաղկանց, զի հօրուտն եւ մօրուտն եւ ասպուզանն եւ այլք այսպիսիք ոչ տանէին պարսաւանացն դաշտականաց՝ արքայածաղկին, կակաջին (var. կակաչին) եւ այլոց նմանեաց․ զի ստգտանէին իբրեւ տմարդիք եւ անիմաստք, եւ զինքեանս հանճարեղս եւ ի բժշկութիւնս պատրաստ, եւ ի տեսիլս՝ առձեռն։
- Eġew gžtutʻiwn erbemn i mēǰ leṙnakanacʻ ew daštakanacʻn caġkancʻ, zi hōrutn ew mōrutn ew aspuzann ew aylkʻ ayspisikʻ očʻ tanēin parsawanacʻn daštakanacʻ, arkʻayacaġkin, kakaǰin (var. kakačʻin) ew aylocʻ nmaneacʻ; zi stgtanēin ibrew tmardikʻ ew animastkʻ, ew zinkʻeans hančareġs ew i bžškutʻiwns patrast, ew i tesils, aṙjeṙn.
- Translation by Robert Bedrosian
- A quarrel once arose between the mountain flowers and the flowers of the field. For the tuberose, the rose campion, the marigold and others like them could not bear the criticism of the field flowers such as the checkered lily and the tulip which considered the former rustic and useless. They praised themselves, however, as geniuses, good for medicinal purposes and decoration.
- Եղեւ գժտութիւն երբեմն ի մէջ լեռնականաց և դաշտականացն ծաղկանց, զի հօրուտն եւ մօրուտն եւ ասպուզանն եւ այլք այսպիսիք ոչ տանէին պարսաւանացն դաշտականաց՝ արքայածաղկին, կակաջին (var. կակաչին) եւ այլոց նմանեաց․ զի ստգտանէին իբրեւ տմարդիք եւ անիմաստք, եւ զինքեանս հանճարեղս եւ ի բժշկութիւնս պատրաստ, եւ ի տեսիլս՝ առձեռն։
- 14–15th centuries, Yovhannēs Tʿlkurancʿi, Tałer [Poems] 13:[3][4]
- Է՜ վիզ շողկտան, է՜ այտեր կակաչ […]
- Ē! viz šoġktan, ē! ayter kakačʻ […]
- Translation by James R. Russell
- O shining neck and tulip cheeks […]
- Է՜ վիզ շողկտան, է՜ այտեր կակաչ […]
Descendants edit
References edit
- ^ Mxitʻar Goš (1951) Ēm. Pivazyan, editor, Aṙakner [Fables] (Grakan hušarjanner; 1)[1], Yerevan: Academy Press, page 65
- ^ Bedrosian, Robert (1987) Elise Antreassian, editor, The Fables of Mkhitar Gosh[2], New York: Ashod Press, § 30
- ^ Hovhannes Tʻlkurancʻi (1960) Ēm. Pivazyan, editor, Taġer [Poems][3], Yerevan: Academy Press, page 153
- ^ Russell, James R. (1987) Yovhannēs Tʻlkurancʻi and the Mediaeval Armenian Lyric Tradition (University of Pennsylvania Armenian texts and studies; 7)[4], Atlanta, Georgia: Scholars Press, page 71
- ^ Asatrian, Garnik (2009) “Prolegomena to the Study of the Kurds”, in Iran and the Caucasus, volume 13, number 1, Leiden: Brill, , →ISSN, page 41
- ^ Bläsing, Uwe (1992) Armenisches Lehngut im Türkeitürkischen am Beispiel von Hemşin (Dutch Studies in Armenian Language and Literature; 2) (in German), Amsterdam and Atlanta: Rodopi, § 39, page 40
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կակաչ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 488–489
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836) “կակաջ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1035c
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “կակաչ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 374b
- Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “կակաչ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 354b
- Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “կակաջ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 354b
- Norayr N. Biwzandacʻi (2000) “կակաջ”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʻ storin hayerēni i matenagrutʻeancʻ ŽA–ŽĒ darucʻ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries][5], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 336
Old Armenian edit
Etymology edit
Noun edit
կակաչ • (kakačʻ)
- a place with purling waters
Derived terms edit
References edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “կակաչ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կակաչ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “կակաչ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy