հաւատ
Old Armenian edit
Etymology edit
From Middle Iranian *hawwat, from *hamwat, from Proto-Iranian *hamwátiš.
Noun edit
հաւատ • (hawat)
- faith, belief, creed; trust, confidence; fidelity, faithfulness, good faith, sincerity
- կենդանի հաւատք ― kendani hawatkʻ ― lively faith
- անյողդողդ/հաստատուն հաւատք ― anyołdołd/hastatun hawatkʻ ― resolute, constant or unshaken faith
- գայթ ի գայթի հաւատք ― gaytʻ i gaytʻi hawatkʻ ― tottering or wavering faith
- մեռեալ հաւատք ― meṙeal hawatkʻ ― dead faith
- հաւատք, յոյս եւ սէր ― hawatkʻ, yoys ew sēr ― faith, hope and charity
- քրիստոնէական հաւատք ― kʻristonēakan hawatkʻ ― the Christian religion
- դաւանութիւն հաւատոյ ― dawanutʻiwn hawatoy ― profession of faith
- անխտիր ի հաւատս ― anxtir i hawats ― indifferent as to religious matters
- դաւանել զհաւատս ― dawanel zhawats ― to confess the faith
- ունել հաւատս ― unel hawats ― to have faith
- չունել ոչ հաւատս ոչ օրէնս ― čʻunel očʻ hawats očʻ ōrēns ― to regard neither law nor gospel
- գալ, դառնալ ի հաւատս ― gal, daṙnal i hawats ― to become converted
- ածել, ձգել ի հաւատս ― acel, jgel i hawats ― to convert
- հաստատուն լինել ի հաւատս ― hastatun linel i hawats ― to be true to the faith
- հաւատս ի ներքս բերել, հաւատս բերել ― hawats i nerkʻs berel, hawats berel ― to believe, to give credit to
- հաւատս ընծայել ― hawats əncayel ― to believe in, to give faith to
- հաւատս ունել յոք ― hawats unel yokʻ ― to trust, to place faith in, to put trust in
- ուրանել զհաւատս ― uranel zhawats ― to deny or abjure the faith
- յորում ոչ գոյ հաւատ ― yorum očʻ goy hawat ― unbelief
- անցանէ ըստ հաւատս ― ancʻanē əst hawats ― it is incredible
- հաւատոյ ― hawatoy ― worthy of credit
- proof, testimony, evidence
- pact, treaty
- հաւատ տալ միմեանց ― hawat tal mimeancʻ ― to make a contract, to contract an alliance, to enter into an engagement, to bind oneself
Declension edit
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հաւատ (hawat) | հաւատք (hawatkʻ) | |
| genitive | հաւատոյ (hawatoy) | հաւատոց (hawatocʻ) | |
| dative | հաւատոյ (hawatoy) | հաւատոց (hawatocʻ) | |
| accusative | հաւատ (hawat) | հաւատս (hawats) | |
| ablative | հաւատոյ (hawatoy) | հաւատոց (hawatocʻ) | |
| instrumental | հաւատով (hawatov) | հաւատովք (hawatovkʻ) | |
| locative | հաւատ (hawat) | հաւատս (hawats) |
Derived terms edit
- այլահաւատ (aylahawat)
- աներկհաւատ (anerkhawat)
- անթերահաւատ (antʻerahawat)
- անհաւատ (anhawat)
- անհաւատագոյն (anhawatagoyn)
- անհաւատալի (anhawatali)
- անհաւատամ (anhawatam)
- անհաւատանամ (anhawatanam)
- անհաւատարիմ (anhawatarim)
- անհաւատարմանամ (anhawatarmanam)
- անհաւատարմութիւն (anhawatarmutʻiwn)
- անհաւատեմ (anhawatem)
- անհաւատիմ (anhawatim)
- անհաւատութիւն (anhawatutʻiwn)
- անփոխահաւատ (anpʻoxahawat)
- ապահաւատ (apahawat)
- առհաւատչեայ (aṙhawatčʻeay)
- առհաւատչէ (aṙhawatčʻē)
- արժանահաւատ (aržanahawat)
- արժանահաւատալի (aržanahawatali)
- արժանահաւատարմագոյն (aržanahawatarmagoyn)
- դեռահաւատ (deṙahawat)
- դժոխահաւատալի (džoxahawatali)
- դժուարահաւատ (džuarahawat)
- դժուարահաւատալի (džuarahawatali)
- դիւրահաւատ (diwrahawat)
- դիւրահաւատալի (diwrahawatali)
- երջանկահաւատ (erǰankahawat)
- թերահաւատ (tʻerahawat)
- թերահաւատամ (tʻerahawatam)
- թերահաւատեմ (tʻerahawatem)
- թերահաւատիմ (tʻerahawatim)
- թերահաւատութիւն (tʻerahawatutʻiwn)
- թերեհաւատեմ (tʻerehawatem)
- թիւրահաւատ (tʻiwrahawat)
- ժանգահաւատ (žangahawat)
- կիսահաւատ (kisahawat)
- համահաւատ (hamahawat)
- հաւատաբանութիւն (hawatabanutʻiwn)
- հաւատադիր (hawatadir)
- հաւատազգեստ (hawatazgest)
- հաւատախնդիր (hawataxndir)
- հաւատական (hawatakan)
- հաւատակից (hawatakicʻ)
- հաւատակցութիւն (hawatakcʻutʻiwn)
- հաւատամ (hawatam)
- հաւատանամակ (hawatanamak)
- հաւատասահման (hawatasahman)
- հաւատասէր (hawatasēr)
- հաւատավաճառ (hawatavačaṙ)
- հաւատարիմ (hawatarim)
- հաւատարմաբանութիւն (hawatarmabanutʻiwn)
- հաւատարմաբար (hawatarmabar)
- հաւատարմագոյն (hawatarmagoyn)
- հաւատարմանամ (hawatarmanam)
- հաւատարմապէս (hawatarmapēs)
- հաւատարմացուցանեմ (hawatarmacʻucʻanem)
- հաւատարմացուցիչ (hawatarmacʻucʻičʻ)
- հաւատարմութիւն (hawatarmutʻiwn)
- հաւատացեալ (hawatacʻeal)
- հաւատացուցանեմ (hawatacʻucʻanem)
- հաւատացուցիչ (hawatacʻucʻičʻ)
- հաւատաւոր (hawatawor)
- հաւատափոխ (hawatapʻox)
- հաւատոյ (hawatoy)
- հաւատուհի (hawatuhi)
- ճշմարտահաւատ (čšmartahawat)
- մեծահաւատ (mecahawat)
- մեծահաւատութիւն (mecahawatutʻiwn)
- միահաւատ (miahawat)
- յամրահաւատ (yamrahawat)
- յառաջահաւատ (yaṙaǰahawat)
- նախահաւատ (naxahawat)
- նանրահաւատ (nanrahawat)
- նեղահաւատ (nełahawat)
- նորահաւատ (norahawat)
- նորհաւատ (norhawat)
- ողջահաւատ (ołǰahawat)
- ուղղահաւատ (ułłahawat)
- ուղղահաւատութիւն (ułłahawatutʻiwn)
- ուղղափառհաւատ (ułłapʻaṙhawat)
- ունայնահաւատ (unaynahawat)
- չարահաւատ (čʻarahawat)
- չարահաւատութիւն (čʻarahawatutʻiwn)
- չհաւատալի (čʻhawatali)
- պղծահաւատութիւն (płcahawatutʻiwn)
- սակաւահաւատ (sakawahawat)
- սակաւահաւատութիւն (sakawahawatutʻiwn)
- քաջահաւատ (kʻaǰahawat)
- քաջահաւատութիւն (kʻaǰahawatutʻiwn)
Descendants edit
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “հաւատ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հաւատ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “հաւատ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Perixanjan, A. G. (1993) Материалы к этимологическому словарю древнеармянского языка. Часть I [Materials for the Etymological Dictionary of the Old Armenian Language. Part 1][1] (in Russian), Yerevan: Academy Press, page 52