հիրել
Armenian edit
Alternative forms edit
- յիրել (yirel) — traditional orthography
Etymology edit
Learned borrowing from Old Armenian յիրեմ (yirem).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [hiˈɾel]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [hiˈɾel]
Verb edit
հիրել • (hirel)
- (archaic) to join together
- Synonym: կցել (kcʻel)
- (archaic) to stretch out, to hold out
- Synonym: կարկառել (karkaṙel)
Inflection edit
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | հիրել (hirel) | imperfective converb | հիրում (hirum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | հիրվել (hirvel) | simultaneous converb | հիրելիս (hirelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | հիրել (hirel) | ||||
| aorist stem | հիր- (hir-) | future converb I | հիրելու (hirelu) | ||||
| resultative participle | հիրած (hirac) | future converb II | հիրելիք (hirelikʻ) | ||||
| subject participle | հիրող (hiroġ) | connegative converb | հիրի (hiri) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հիրում եմ (hirum em) | հիրում ես (hirum es) | հիրում է (hirum ē) | հիրում ենք (hirum enkʻ) | հիրում եք (hirum ekʻ) | հիրում են (hirum en) | |
| past imperfective | հիրում էի (hirum ēi) | հիրում էիր (hirum ēir) | հիրում էր (hirum ēr) | հիրում էինք (hirum ēinkʻ) | հիրում էիք (hirum ēikʻ) | հիրում էին (hirum ēin) | |
| future | հիրելու եմ (hirelu em) | հիրելու ես (hirelu es) | հիրելու է (hirelu ē) | հիրելու ենք (hirelu enkʻ) | հիրելու եք (hirelu ekʻ) | հիրելու են (hirelu en) | |
| past future | հիրելու էի (hirelu ēi) | հիրելու էիր (hirelu ēir) | հիրելու էր (hirelu ēr) | հիրելու էինք (hirelu ēinkʻ) | հիրելու էիք (hirelu ēikʻ) | հիրելու էին (hirelu ēin) | |
| present perfect | հիրել եմ (hirel em) | հիրել ես (hirel es) | հիրել է (hirel ē) | հիրել ենք (hirel enkʻ) | հիրել եք (hirel ekʻ) | հիրել են (hirel en) | |
| pluperfect | հիրել էի (hirel ēi) | հիրել էիր (hirel ēir) | հիրել էր (hirel ēr) | հիրել էինք (hirel ēinkʻ) | հիրել էիք (hirel ēikʻ) | հիրել էին (hirel ēin) | |
| aorist (past perfective) | հիրեցի, հիրի* (hirecʻi, hiri*) | հիրեցիր, հիրիր* (hirecʻir, hirir*) | հիրեց (hirecʻ) | հիրեցինք, հիրինք* (hirecʻinkʻ, hirinkʻ*) | հիրեցիք, հիրիք* (hirecʻikʻ, hirikʻ*) | հիրեցին, հիրին* (hirecʻin, hirin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հիրեմ (hirem) | հիրես (hires) | հիրի (hiri) | հիրենք (hirenkʻ) | հիրեք (hirekʻ) | հիրեն (hiren) | |
| past | հիրեի (hirei) | հիրեիր (hireir) | հիրեր (hirer) | հիրեինք (hireinkʻ) | հիրեիք (hireikʻ) | հիրեին (hirein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կհիրեմ (khirem) | կհիրես (khires) | կհիրի (khiri) | կհիրենք (khirenkʻ) | կհիրեք (khirekʻ) | կհիրեն (khiren) | |
| past | կհիրեի (khirei) | կհիրեիր (khireir) | կհիրեր (khirer) | կհիրեինք (khireinkʻ) | կհիրեիք (khireikʻ) | կհիրեին (khirein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | հիրի՛ր, հիրի՛* (hirír, hirí*) | — | — | հիրե՛ք, հիրեցե՛ք** (hirékʻ, hirecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չհիրել (čʻhirel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չհիրած (čʻhirac) | ||||||
| subject participle | չհիրող (čʻhiroġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ հիրում (čʻem hirum) | չես հիրում (čʻes hirum) | չի հիրում (čʻi hirum) | չենք հիրում (čʻenkʻ hirum) | չեք հիրում (čʻekʻ hirum) | չեն հիրում (čʻen hirum) | |
| past imperfective | չէի հիրում (čʻēi hirum) | չէիր հիրում (čʻēir hirum) | չէր հիրում (čʻēr hirum) | չէինք հիրում (čʻēinkʻ hirum) | չէիք հիրում (čʻēikʻ hirum) | չէին հիրում (čʻēin hirum) | |
| future | չեմ հիրելու (čʻem hirelu) | չես հիրելու (čʻes hirelu) | չի հիրելու (čʻi hirelu) | չենք հիրելու (čʻenkʻ hirelu) | չեք հիրելու (čʻekʻ hirelu) | չեն հիրելու (čʻen hirelu) | |
| past future | չէի հիրելու (čʻēi hirelu) | չէիր հիրելու (čʻēir hirelu) | չէր հիրելու (čʻēr hirelu) | չէինք հիրելու (čʻēinkʻ hirelu) | չէիք հիրելու (čʻēikʻ hirelu) | չէին հիրելու (čʻēin hirelu) | |
| present perfect | չեմ հիրել (čʻem hirel) | չես հիրել (čʻes hirel) | չի հիրել (čʻi hirel) | չենք հիրել (čʻenkʻ hirel) | չեք հիրել (čʻekʻ hirel) | չեն հիրել (čʻen hirel) | |
| pluperfect | չէի հիրել (čʻēi hirel) | չէիր հիրել (čʻēir hirel) | չէր հիրել (čʻēr hirel) | չէինք հիրել (čʻēinkʻ hirel) | չէիք հիրել (čʻēikʻ hirel) | չէին հիրել (čʻēin hirel) | |
| aorist (past perfective) | չհիրեցի, չհիրի* (čʻhirecʻi, čʻhiri*) | չհիրեցիր, չհիրիր* (čʻhirecʻir, čʻhirir*) | չհիրեց (čʻhirecʻ) | չհիրեցինք, չհիրինք* (čʻhirecʻinkʻ, čʻhirinkʻ*) | չհիրեցիք, չհիրիք* (čʻhirecʻikʻ, čʻhirikʻ*) | չհիրեցին, չհիրին* (čʻhirecʻin, čʻhirin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չհիրեմ (čʻhirem) | չհիրես (čʻhires) | չհիրի (čʻhiri) | չհիրենք (čʻhirenkʻ) | չհիրեք (čʻhirekʻ) | չհիրեն (čʻhiren) | |
| past | չհիրեի (čʻhirei) | չհիրեիր (čʻhireir) | չհիրեր (čʻhirer) | չհիրեինք (čʻhireinkʻ) | չհիրեիք (čʻhireikʻ) | չհիրեին (čʻhirein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ հիրի (čʻem hiri) | չես հիրի (čʻes hiri) | չի հիրի (čʻi hiri) | չենք հիրի (čʻenkʻ hiri) | չեք հիրի (čʻekʻ hiri) | չեն հիրի (čʻen hiri) | |
| past | չէի հիրի (čʻēi hiri) | չէիր հիրի (čʻēir hiri) | չէր հիրի (čʻēr hiri) | չէինք հիրի (čʻēinkʻ hiri) | չէիք հիրի (čʻēikʻ hiri) | չէին հիրի (čʻēin hiri) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ հիրիր, մի՛ հիրի* (mí hirir, mí hiri*) | — | — | մի՛ հիրեք, մի՛ հիրեցեք** (mí hirekʻ, mí hirecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հիրել (hirel) | |||
| dative | հիրելու (hirelu) | |||
| ablative | հիրելուց (hirelucʻ) | |||
| instrumental | հիրելով (hirelov) | |||
| locative | հիրելում (hirelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | հիրելը/հիրելն (hirelə/hireln) | |||
| dative | հիրելուն (hirelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հիրելս (hirels) | |||
| dative | հիրելուս (hirelus) | |||
| ablative | հիրելուցս (hirelucʻs) | |||
| instrumental | հիրելովս (hirelovs) | |||
| locative | հիրելումս (hirelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հիրելդ (hireld) | |||
| dative | հիրելուդ (hirelud) | |||
| ablative | հիրելուցդ (hirelucʻd) | |||
| instrumental | հիրելովդ (hirelovd) | |||
| locative | հիրելումդ (hirelumd) | |||
References edit
- Sukʻiasyan, A. M. (1967) “հիրել”, in Aġayan Ē. B., Sewak G. G., editors, Hayocʻ lezvi homanišneri baṙaran [Dictionary of Armenian Synonyms] (in Armenian), Yerevan: Academy Press