որովայն

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian որովայն (orovayn).

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [voɾoˈvɑjn]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): [voɾoˈvɑjn]

Noun

որովայն • (orovayn)

1. (anatomy, somewhat formal) abdomen, belly; paunch

   որովայնի խոռոչ ― orovayni xoṙočʻ ― abdominal cavity

2. (figuratively) the interior of something

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	որովայն (orovayn)	որովայններ (orovaynner)
dative	որովայնի (orovayni)	որովայնների (orovaynneri)
ablative	որովայնից (orovaynicʻ)	որովայններից (orovaynnericʻ)
instrumental	որովայնով (orovaynov)	որովայններով (orovaynnerov)
locative	որովայնում (orovaynum)	որովայններում (orovaynnerum)
	definite forms
nominative	որովայնը/որովայնն (orovaynə/orovaynn)	որովայնները/որովայններն (orovaynnerə/orovaynnern)
dative	որովայնին (orovaynin)	որովայններին (orovaynnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	որովայնս (orovayns)	որովայններս (orovaynners)
dative	որովայնիս (orovaynis)	որովայններիս (orovaynneris)
ablative	որովայնիցս (orovaynicʻs)	որովայններիցս (orovaynnericʻs)
instrumental	որովայնովս (orovaynovs)	որովայններովս (orovaynnerovs)
locative	որովայնումս (orovaynums)	որովայններումս (orovaynnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	որովայնդ (orovaynd)	որովայններդ (orovaynnerd)
dative	որովայնիդ (orovaynid)	որովայններիդ (orovaynnerid)
ablative	որովայնիցդ (orovaynicʻd)	որովայններիցդ (orovaynnericʻd)
instrumental	որովայնովդ (orovaynovd)	որովայններովդ (orovaynnerovd)
locative	որովայնումդ (orovaynumd)	որովայններումդ (orovaynnerumd)

Synonyms

• (abdomen): փոր (pʻor)

Old Armenian

Etymology

From Proto-Indo-European *krop-, o-grade of *krep- +‎ -այն (-ayn). Doublet of կերպ (kerp).

Noun

որովայն • (orovayn)

1. belly, paunch, abdomen

   հերձումն որովայնի ― herjumn orovayni ― gastrotomy

   կարան որովայնի ― karan orovayni ― gastroraphy

   կերակուր որովայնի ― kerakur orovayni ― belly-timber

   յագուրդ որովայնի ― yagurd orovayni ― bellyful

   ծառայ որովայնի ― caṙay orovayni ― gastrolater, fond of one's belly, dainty

   խճողել զորովայն ― xčołel zorovayn ― to cram or stuff one's belly or guts, to glut oneself

   գնալ ի վերայ որովայնի ― gnal i veray orovayni ― to go upon its belly, to crawl along

   անկանել ի վերայ որովայնի ― ankanel i veray orovayni ― to fall down flat on the face

   աստուածացուցանել զորովայնն ― astuacacʻucʻanel zorovaynn ― to make a god of the belly

   որոց աստուած որովայնն իւրեանց ― orocʻ astuac orovaynn iwreancʻ ― whose God is their belly

   ցաւէ որովայն իմ ― cʻawē orovayn im ― my stomach aches

2. womb, uterus, matrix

   պտուղ որովայնի ― ptuł orovayni ― fruit of the womb, child

   կաղ յորովայնէ մօր իւրոյ ― kał yorovaynē mōr iwroy ― born-lame, lame from the womb

   • 5th century, Bible, Job 2.9b:

     ուստերք քո եւ դստերք իմոյ որովայնի երկք եւ երկունք

     usterkʻ kʻo ew dsterkʻ imoy orovayni erkkʻ ew erkunkʻ

     • Translation by Claude E. Cox

       your sons and daughters, my womb's labours and birth-pangs

Usage notes

In Job, translates Ancient Greek κοιλία (koilía).

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	որովայն (orovayn)		որովայնք (orovaynkʻ)
genitive	որովայնի (orovayni)		որովայնից (orovaynicʻ)
dative	որովայնի (orovayni)		որովայնից (orovaynicʻ)
accusative	որովայն (orovayn)		որովայնս (orovayns)
ablative	որովայնէ (orovaynē)		որովայնից (orovaynicʻ)
instrumental	որովայնիւ (orovayniw)		որովայնիւք (orovayniwkʻ)
locative	որովայնի (orovayni)		որովայնս (orovayns)

Synonyms

• (belly): փոր (pʻor)

Derived terms

• անորովայն (anorovayn)
• դժոխորովայն (džoxorovayn)
• որովայնագնաց (orovaynagnacʻ)
• որովայնազգեաց (orovaynazgeacʻ)
• որովայնազգեցուցանեմ (orovaynazgecʻucʻanem)
• որովայնաժետութիւն (orovaynažetutʻiwn)
• որովայնախօս (orovaynaxōs)
• որովայնածութիւն (orovaynacutʻiwn)
• որովայնակոչ (orovaynakočʻ)
• որովայնամոլ (orovaynamol)
• որովայնամոլագոյն (orovaynamolagoyn)
• որովայնամոլիմ (orovaynamolim)
• որովայնամոլութիւն (orovaynamolutʻiwn)
• որովայնանց (orovaynancʻ)
• որովայնապաշտ (orovaynapašt)
• որովայնապարար (orovaynaparar)
• որովայնապարարութիւն (orovaynapararutʻiwn)
• որովայնապարպատ (orovaynaparpat)
• որովայնասէր (orovaynasēr)
• որովայնացաւածութիւն (orovaynacʻawacutʻiwn)
• որովայնացուցանեմ (orovaynacʻucʻanem)
• օձորովայն (ōjorovayn)

 

Descendants

• → Armenian: որովայն (orovayn)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “որովայն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “որովայն”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “որովայն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy