պաչել
Armenian edit
Etymology edit
Probably a by-form of պագել (pagel) from the same onomatopoeic source, perhaps influenced by Northern Kurdish maç, paç (“kiss”), Persian ماچ (mâč, “kiss”).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [pɑˈt͡ʃʰel]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [bɑˈt͡ʃʰel]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Verb edit
պաչել • (pačʿel)
- (transitive, colloquial) to kiss
- թուշը պաչել ― tʿušə pačʿel ― to kiss on the cheek
Inflection edit
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | պաչել (pačʿel) | imperfective converb | պաչում (pačʿum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | պաչվել (pačʿvel) | simultaneous converb | պաչելիս (pačʿelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | պաչել (pačʿel) | ||||
| aorist stem | պաչ- (pačʿ-) | future converb I | պաչելու (pačʿelu) | ||||
| resultative participle | պաչած (pačʿac) | future converb II | պաչելիք (pačʿelikʿ) | ||||
| subject participle | պաչող (pačʿoġ) | connegative converb | պաչի (pačʿi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | պաչում եմ (pačʿum em) | պաչում ես (pačʿum es) | պաչում է (pačʿum ē) | պաչում ենք (pačʿum enkʿ) | պաչում եք (pačʿum ekʿ) | պաչում են (pačʿum en) | |
| past imperfective | պաչում էի (pačʿum ēi) | պաչում էիր (pačʿum ēir) | պաչում էր (pačʿum ēr) | պաչում էինք (pačʿum ēinkʿ) | պաչում էիք (pačʿum ēikʿ) | պաչում էին (pačʿum ēin) | |
| future | պաչելու եմ (pačʿelu em) | պաչելու ես (pačʿelu es) | պաչելու է (pačʿelu ē) | պաչելու ենք (pačʿelu enkʿ) | պաչելու եք (pačʿelu ekʿ) | պաչելու են (pačʿelu en) | |
| past future | պաչելու էի (pačʿelu ēi) | պաչելու էիր (pačʿelu ēir) | պաչելու էր (pačʿelu ēr) | պաչելու էինք (pačʿelu ēinkʿ) | պաչելու էիք (pačʿelu ēikʿ) | պաչելու էին (pačʿelu ēin) | |
| present perfect | պաչել եմ (pačʿel em) | պաչել ես (pačʿel es) | պաչել է (pačʿel ē) | պաչել ենք (pačʿel enkʿ) | պաչել եք (pačʿel ekʿ) | պաչել են (pačʿel en) | |
| pluperfect | պաչել էի (pačʿel ēi) | պաչել էիր (pačʿel ēir) | պաչել էր (pačʿel ēr) | պաչել էինք (pačʿel ēinkʿ) | պաչել էիք (pačʿel ēikʿ) | պաչել էին (pačʿel ēin) | |
| aorist (past perfective) | պաչեցի, պաչի* (pačʿecʿi, pačʿi*) | պաչեցիր, պաչիր* (pačʿecʿir, pačʿir*) | պաչեց (pačʿecʿ) | պաչեցինք, պաչինք* (pačʿecʿinkʿ, pačʿinkʿ*) | պաչեցիք, պաչիք* (pačʿecʿikʿ, pačʿikʿ*) | պաչեցին, պաչին* (pačʿecʿin, pačʿin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | պաչեմ (pačʿem) | պաչես (pačʿes) | պաչի (pačʿi) | պաչենք (pačʿenkʿ) | պաչեք (pačʿekʿ) | պաչեն (pačʿen) | |
| past | պաչեի (pačʿei) | պաչեիր (pačʿeir) | պաչեր (pačʿer) | պաչեինք (pačʿeinkʿ) | պաչեիք (pačʿeikʿ) | պաչեին (pačʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կպաչեմ (kpačʿem) | կպաչես (kpačʿes) | կպաչի (kpačʿi) | կպաչենք (kpačʿenkʿ) | կպաչեք (kpačʿekʿ) | կպաչեն (kpačʿen) | |
| past | կպաչեի (kpačʿei) | կպաչեիր (kpačʿeir) | կպաչեր (kpačʿer) | կպաչեինք (kpačʿeinkʿ) | կպաչեիք (kpačʿeikʿ) | կպաչեին (kpačʿein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | պաչի՛ր, պաչի՛* (pačʿír, pačʿí*) | — | — | պաչե՛ք, պաչեցե՛ք** (pačʿékʿ, pačʿecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չպաչել (čʿpačʿel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չպաչած (čʿpačʿac) | ||||||
| subject participle | չպաչող (čʿpačʿoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ պաչում (čʿem pačʿum) | չես պաչում (čʿes pačʿum) | չի պաչում (čʿi pačʿum) | չենք պաչում (čʿenkʿ pačʿum) | չեք պաչում (čʿekʿ pačʿum) | չեն պաչում (čʿen pačʿum) | |
| past imperfective | չէի պաչում (čʿēi pačʿum) | չէիր պաչում (čʿēir pačʿum) | չէր պաչում (čʿēr pačʿum) | չէինք պաչում (čʿēinkʿ pačʿum) | չէիք պաչում (čʿēikʿ pačʿum) | չէին պաչում (čʿēin pačʿum) | |
| future | չեմ պաչելու (čʿem pačʿelu) | չես պաչելու (čʿes pačʿelu) | չի պաչելու (čʿi pačʿelu) | չենք պաչելու (čʿenkʿ pačʿelu) | չեք պաչելու (čʿekʿ pačʿelu) | չեն պաչելու (čʿen pačʿelu) | |
| past future | չէի պաչելու (čʿēi pačʿelu) | չէիր պաչելու (čʿēir pačʿelu) | չէր պաչելու (čʿēr pačʿelu) | չէինք պաչելու (čʿēinkʿ pačʿelu) | չէիք պաչելու (čʿēikʿ pačʿelu) | չէին պաչելու (čʿēin pačʿelu) | |
| present perfect | չեմ պաչել (čʿem pačʿel) | չես պաչել (čʿes pačʿel) | չի պաչել (čʿi pačʿel) | չենք պաչել (čʿenkʿ pačʿel) | չեք պաչել (čʿekʿ pačʿel) | չեն պաչել (čʿen pačʿel) | |
| pluperfect | չէի պաչել (čʿēi pačʿel) | չէիր պաչել (čʿēir pačʿel) | չէր պաչել (čʿēr pačʿel) | չէինք պաչել (čʿēinkʿ pačʿel) | չէիք պաչել (čʿēikʿ pačʿel) | չէին պաչել (čʿēin pačʿel) | |
| aorist (past perfective) | չպաչեցի, չպաչի* (čʿpačʿecʿi, čʿpačʿi*) | չպաչեցիր, չպաչիր* (čʿpačʿecʿir, čʿpačʿir*) | չպաչեց (čʿpačʿecʿ) | չպաչեցինք, չպաչինք* (čʿpačʿecʿinkʿ, čʿpačʿinkʿ*) | չպաչեցիք, չպաչիք* (čʿpačʿecʿikʿ, čʿpačʿikʿ*) | չպաչեցին, չպաչին* (čʿpačʿecʿin, čʿpačʿin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չպաչեմ (čʿpačʿem) | չպաչես (čʿpačʿes) | չպաչի (čʿpačʿi) | չպաչենք (čʿpačʿenkʿ) | չպաչեք (čʿpačʿekʿ) | չպաչեն (čʿpačʿen) | |
| past | չպաչեի (čʿpačʿei) | չպաչեիր (čʿpačʿeir) | չպաչեր (čʿpačʿer) | չպաչեինք (čʿpačʿeinkʿ) | չպաչեիք (čʿpačʿeikʿ) | չպաչեին (čʿpačʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ պաչի (čʿem pačʿi) | չես պաչի (čʿes pačʿi) | չի պաչի (čʿi pačʿi) | չենք պաչի (čʿenkʿ pačʿi) | չեք պաչի (čʿekʿ pačʿi) | չեն պաչի (čʿen pačʿi) | |
| past | չէի պաչի (čʿēi pačʿi) | չէիր պաչի (čʿēir pačʿi) | չէր պաչի (čʿēr pačʿi) | չէինք պաչի (čʿēinkʿ pačʿi) | չէիք պաչի (čʿēikʿ pačʿi) | չէին պաչի (čʿēin pačʿi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ պաչիր, մի՛ պաչի* (mí pačʿir, mí pačʿi*) | — | — | մի՛ պաչեք, մի՛ պաչեցեք** (mí pačʿekʿ, mí pačʿecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | պաչել (pačʿel) | |||
| dative | պաչելու (pačʿelu) | |||
| ablative | պաչելուց (pačʿelucʿ) | |||
| instrumental | պաչելով (pačʿelov) | |||
| locative | պաչելում (pačʿelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | պաչելը/պաչելն (pačʿelə/pačʿeln) | |||
| dative | պաչելուն (pačʿelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | պաչելս (pačʿels) | |||
| dative | պաչելուս (pačʿelus) | |||
| ablative | պաչելուցս (pačʿelucʿs) | |||
| instrumental | պաչելովս (pačʿelovs) | |||
| locative | պաչելումս (pačʿelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | պաչելդ (pačʿeld) | |||
| dative | պաչելուդ (pačʿelud) | |||
| ablative | պաչելուցդ (pačʿelucʿd) | |||
| instrumental | պաչելովդ (pačʿelovd) | |||
| locative | պաչելումդ (pačʿelumd) | |||
Synonyms edit
- համբուրել (hamburel)
Derived terms edit
References edit
- ^ Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 240