պատուար
Old Armenian edit
Etymology edit
An Iranian borrowing; compare Sanskrit प्रतिवार (prativāra, “warding off, resisting”), Avestan 𐬞𐬀𐬌𐬭𐬌𐬎𐬎𐬁𐬭𐬀 (pairiuuāra, “surrounding protection”). Ultimately from Proto-Iranian *pati-vāra-. Classical Syriac ܦܕܛܘܪܐ (/pdṭwrʾ/, “fortification”) is borrowed from the same source.
Noun edit
պատուար • (patuar)
- surrounding wall; extended fortification
- 5th century, Bible, 2 Samuel 20.15:
- Եւ հասին եւ պատեցին ի վերայ նորա զԱբէլ եւ զԲեթմաքա․ եւ կուտեցին բլուր հողոյ հանդէպ քաղաքին, եւ կանգնեցաւ իբրեւ զպատուար․ եւ ամենայն զօրն որ ընդ Յովաբայ՝ եղծանէր կործանէր զպարիսպն։
- Ew hasin ew patecʻin i veray nora zAbēl ew zBetʻmakʻa; ew kutecʻin blur hołoy handēp kʻałakʻin, ew kangnecʻaw ibrew zpatuar; ew amenayn zōrn or ənd Yovabay, ełcanēr korcanēr zparispn.
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- And they came and besieged him in Abel and Phermacha: and they raised a mound against the city and it stood close to the wall; and all the people with Joab proposed to throw down the wall.
- Եւ հասին եւ պատեցին ի վերայ նորա զԱբէլ եւ զԲեթմաքա․ եւ կուտեցին բլուր հողոյ հանդէպ քաղաքին, եւ կանգնեցաւ իբրեւ զպատուար․ եւ ամենայն զօրն որ ընդ Յովաբայ՝ եղծանէր կործանէր զպարիսպն։
- 5th century, Bible, Song of Songs 2.14:
- Աղաւնեակ իմ ընդ հովանեաւ վիմիդ առ պատուարաւ պարսպիդ, երեւեցո ինձ զերեսս քո, եւ լսելի արա ինձ զբարբառ քո․ զի բարբառ քո քաղցր է եւ տեսիլ քո գեղեցիկ:
- Aławneak im ənd hovaneaw vimid aṙ patuaraw parspid, erewecʻo inj zeress kʻo, ew lseli ara inj zbarbaṙ kʻo; zi barbaṙ kʻo kʻałcʻr ē ew tesil kʻo gełecʻik:
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- Thou art my dove, in the shelter of the rock, near the wall: shew me thy face, and cause me to hear thy voice; for thy voice is sweet, and thy countenance is beautiful.
- Աղաւնեակ իմ ընդ հովանեաւ վիմիդ առ պատուարաւ պարսպիդ, երեւեցո ինձ զերեսս քո, եւ լսելի արա ինձ զբարբառ քո․ զի բարբառ քո քաղցր է եւ տեսիլ քո գեղեցիկ:
- roof-beam
- 5th century, Bible, 1 Kings 6.5:
- Եւ ած զորմովք տանն պատուարս շուրջանակի՝ առ որմովք տանն շուրջանակի տաճարին եւ դաբիրայն․ եւ արար կողմանոցս շուրջանակի։
- Ew ac zormovkʻ tann patuars šurǰanaki, aṙ ormovkʻ tann šurǰanaki tačarin ew dabirayn; ew arar kołmanocʻs šurǰanaki.
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- And against the wall of the house he set chambers round about the temple and the ark.
- Եւ ած զորմովք տանն պատուարս շուրջանակի՝ առ որմովք տանն շուրջանակի տաճարին եւ դաբիրայն․ եւ արար կողմանոցս շուրջանակի։
Declension edit
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | պատուար (patuar) | պատուարք (patuarkʻ) | |
| genitive | պատուարի (patuari) | պատուարաց (patuaracʻ) | |
| dative | պատուարի (patuari) | պատուարաց (patuaracʻ) | |
| accusative | պատուար (patuar) | պատուարս (patuars) | |
| ablative | պատուարէ (patuarē) | պատուարաց (patuaracʻ) | |
| instrumental | պատուարաւ (patuaraw) | պատուարաւք = պատուարօք (patuarawkʻ = patuarōkʻ) | |
| locative | պատուարի (patuari) | պատուարս (patuars) |
Derived terms edit
- անպատուար (anpatuar)
- պատուարաւոր (patuarawor)
- պատուարեմ (patuarem)
- քարապատուար (kʻarapatuar)
Descendants edit
- → Armenian: պատվար (patvar)
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “պատուար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “պատուար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 226
- Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 903
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “պատուար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy