պարտ
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian պարտ (part).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [pɑɾt]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [bɑɾd]
Adjective edit
պարտ • (part) (superlative ամենապարտ)
- obliged, under obligation (to)
- due; fitting, proper; appropriate
Declension edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | պարտ (part) | պարտեր (parter) | ||
| dative | պարտի (parti) | պարտերի (parteri) | ||
| ablative | պարտից (particʻ) | պարտերից (partericʻ) | ||
| instrumental | պարտով (partov) | պարտերով (parterov) | ||
| locative | պարտում (partum) | պարտերում (parterum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | պարտը/պարտն (partə/partn) | պարտերը/պարտերն (parterə/partern) | ||
| dative | պարտին (partin) | պարտերին (parterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | պարտս (parts) | պարտերս (parters) | ||
| dative | պարտիս (partis) | պարտերիս (parteris) | ||
| ablative | պարտիցս (particʻs) | պարտերիցս (partericʻs) | ||
| instrumental | պարտովս (partovs) | պարտերովս (parterovs) | ||
| locative | պարտումս (partums) | պարտերումս (parterums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | պարտդ (partd) | պարտերդ (parterd) | ||
| dative | պարտիդ (partid) | պարտերիդ (parterid) | ||
| ablative | պարտիցդ (particʻd) | պարտերիցդ (partericʻd) | ||
| instrumental | պարտովդ (partovd) | պարտերովդ (parterovd) | ||
| locative | պարտումդ (partumd) | պարտերումդ (parterumd) | ||
Old Armenian edit
Etymology edit
Borrowed from Iranian *partu- (“debt”). Compare Avestan 𐬞𐬁𐬭𐬀 (pāra, “debt”), Sogdian [script needed] (apartak, “guilty”), Pashto پور (pōr, “loan, debt”).
Noun edit
պարտ • (part)
- (usually in the plural) debt
- պարտոյ տէր ― partoy tēr ― creditor
- բազում պարտս ունել ― bazum parts unel ― to be over head and ears in debt
- հատուցանել զպարտս իւր ― hatucʻanel zparts iwr ― to discharge or pay a debt
- (usually in the plural) duty, obligation, engagement, due
- պարտք անձին համարել ― partkʻ anjin hamarel ― to assume the obligation
- հատուցանել զպարտս երախտագիտութեան ― hatucʻanel zparts eraxtagitutʻean ― to discharge a debt of gratitude
- հատուցանել զպարտս իւր առ հայրենիս ― hatucʻanel zparts iwr aṙ hayrenis ― to pay one's debt to one's country
- (usually in the plural) tribute, tax, impost
- (usually in the plural) lent money
Declension edit
o-type
u-type
Adjective edit
պարտ • (part)
- due; fitting, proper; appropriate
- պարտ բաշխք ― part bašxkʻ ― tribute due
- պարտ է, էր ― part ē, ēr ― (impersonal verb) there must, there ought; it is right, it is necessary
- պարտ եւ արժան էր ― part ew aržan ēr ― it was necessary
- չէ պարտ, ոչ է պարտ, ոչ է եւ պատշաճ ― čʻē part, očʻ ē part, očʻ ē ew patšač ― it must not be, it is not right, just or lawful
- չէ պարտ կենաց ― čʻē part kenacʻ ― he is unworthy of life
- պարտ վարկանել ― part varkanel ― to think proper, to deem expedient
- in debt to, indebted, accountable, responsible
- guilty, culpable
- պարտ առնել ― part aṙnel ― to render culpable, to impute, to accuse; to condemn
Derived terms edit
- ամենապարտ (amenapart)
- ամպարտ (ampart)
- ամպարտեմ (ampartem)
- ամօթապարտ (amōtʻapart)
- ամօթապարտեալ (amōtʻaparteal)
- անդատապարտ (andatapart)
- անդատապարտաբար (andatapartabar)
- անդատապարտական (andatapartakan)
- անդատապարտեալ (andataparteal)
- անդատապարտելի (andataparteli)
- անդատապարտութիւն (andatapartutʻiwn)
- անիծապարտ (anicapart)
- անձնապարտ (anjnapart)
- անպարտ (anpart)
- անպարտագոյն (anpartagoyn)
- անպարտական (anpartakan)
- անպարտակիր (anpartakir)
- անպարտաւոր (anpartawor)
- անպարտեալ (anparteal)
- անպարտելի (anparteli)
- անպարտութիւն (anpartutʻiwn)
- արեանապարտ (areanapart)
- արենապարտ (arenapart)
- արժանապարտ (aržanapart)
- արիւնապարտ (ariwnapart)
- բազմապարտ (bazmapart)
- բազմապարտիք (bazmapartikʻ)
- բարեացապարտ (bareacʻapart)
- բարեպարտ (barepart)
- բիւրապարտ (biwrapart)
- գլխապարտ (glxapart)
- գուժապարտ (gužapart)
- դատապարտ (datapart)
- դատապարտական (datapartakan)
- դատապարտակից (datapartakicʻ)
- դատապարտանք (datapartankʻ)
- դատապարտարան (datapartaran)
- դատապարտեմ (datapartem)
- դատապարտիկ (datapartik)
- դատապարտիչ (datapartičʻ)
- դատապարտութիւն (datapartutʻiwn)
- դժպարտեցուցանեմ (džpartecʻucʻanem)
- դիւրապարտելի (diwraparteli)
- զուգադատապարտիմ (zugadatapartim)
- զրպարտ (zrpart)
- զրպարտանք (zrpartankʻ)
- զրպարտեմ (zrpartem)
- զրպարտիչ (zrpartičʻ)
- զրպարտութիւն (zrpartutʻiwn)
- ինքնադատապարտեալ (inkʻnadataparteal)
- խռովութենապարտ (xṙovutʻenapart)
- հանգիտապարտ (hangitapart)
- հարկապարտ (harkapart)
- մահապարտ (mahapart)
- մահապարտական (mahapartakan)
- մահապարտեմ (mahapartem)
- մահապարտութիւն (mahapartutʻiwn)
- մեղապարտ (mełapart)
- մեղապարտեմ (mełapartem)
- մեղապարտիմ (mełapartim)
- մեղապարտութիւն (mełapartutʻiwn)
- շնորհապարտ (šnorhapart)
- ոգեպարտ (ogepart)
- չարեացապարտ (čʻareacʻapart)
- պատժապարտ (patžapart)
- պատժապարտապէս (patžapartapēs)
- պատժապարտեմ (patžapartem)
- պատժապարտութիւն (patžapartutʻiwn)
- պատուհասապարտ (patuhasapart)
- պարտական (partakan)
- պարտականութիւն (partakanutʻiwn)
- պարտակից (partakicʻ)
- պարտահատոյց (partahatoycʻ)
- պարտահատութիւն (partahatutʻiwn)
- պարտապահանջութիւն (partapahanǰutʻiwn)
- պարտապան (partapan)
- պարտապանաբար (partapanabar)
- պարտապանութիւն (partapanutʻiwn)
- պարտառու (partaṙu)
- պարտավճար (partavčar)
- պարտատէր (partatēr)
- պարտաւոր (partawor)
- պարտաւորաբար (partaworabar)
- պարտաւորական (partaworakan)
- պարտաւորապէս (partaworapēs)
- պարտաւորեմ (partaworem)
- պարտաւորեցուցանեմ (partaworecʻucʻanem)
- պարտաւորութիւն (partaworutʻiwn)
- պարտեմ (partem)
- պարտերք (parterkʻ)
- պարտեցուցիչ (partecʻucʻičʻ)
- պարտիմ (partim)
- պարտիք (partikʻ)
- պարտոյք (partoykʻ)
- պարտութիւն (partutʻiwn)
- պարտումն (partumn)
- պարտուպատշաճ (partupatšač)
- վնասապարտ (vnasapart)
- վնասապարտեմ (vnasapartem)
- վնասապարտութիւն (vnasapartutʻiwn)
- վրիժապարտ (vrižapart)
- վրիժապարտութիւն (vrižapartutʻiwn)
- տաղանդապարտ (tałandapart)
- տարապարտ (tarapart)
- տարապարտաբար (tarapartabar)
- տարապարտարօտ (tarapartarōt)
- տարապարտուց (tarapartucʻ)
- տուժապարտ (tužapart)
- փոխապարտ (pʻoxapart)
Related terms edit
- պարտբախշի (partbaxši)
Descendants edit
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “պարտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “պարտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “պարտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press