ջահ
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian ջահ (ǰah).
Pronunciation edit
Audio (Eastern Armenian) (file) Audio (Western Armenian) (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [d͡ʒɑh]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [t͡ʃʰɑh]
Noun edit
ջահ • (ǰah)
- chandelier
- Synonym: (colloquial, proscribed) լյուստրա (lyustra)
- torch
- (astronomy) facula
- (figuratively) fire, light
- (figuratively) enlightened person
- (figuratively) heavenly/celestial body (especially the sun)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ջահ (ǰah) | ջահեր (ǰaher) | ||
| dative | ջահի (ǰahi) | ջահերի (ǰaheri) | ||
| ablative | ջահից (ǰahicʿ) | ջահերից (ǰahericʿ) | ||
| instrumental | ջահով (ǰahov) | ջահերով (ǰaherov) | ||
| locative | ջահում (ǰahum) | ջահերում (ǰaherum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ջահը/ջահն (ǰahə/ǰahn) | ջահերը/ջահերն (ǰaherə/ǰahern) | ||
| dative | ջահին (ǰahin) | ջահերին (ǰaherin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ջահս (ǰahs) | ջահերս (ǰahers) | ||
| dative | ջահիս (ǰahis) | ջահերիս (ǰaheris) | ||
| ablative | ջահիցս (ǰahicʿs) | ջահերիցս (ǰahericʿs) | ||
| instrumental | ջահովս (ǰahovs) | ջահերովս (ǰaherovs) | ||
| locative | ջահումս (ǰahums) | ջահերումս (ǰaherums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ջահդ (ǰahd) | ջահերդ (ǰaherd) | ||
| dative | ջահիդ (ǰahid) | ջահերիդ (ǰaherid) | ||
| ablative | ջահիցդ (ǰahicʿd) | ջահերիցդ (ǰahericʿd) | ||
| instrumental | ջահովդ (ǰahovd) | ջահերովդ (ǰaherovd) | ||
| locative | ջահումդ (ǰahumd) | ջահերումդ (ǰaherumd) | ||
Old Armenian edit
Etymology edit
The older form is perhaps *ջարհ (*ǰarh), of unknown origin.
Noun edit
ջահ • (ǰah)
- light, torch, flambeau, link
- candelabra, chandelier
- (astronomy) facula, bright spot on the sun
Declension edit
i-type
Derived terms edit
- աղօտաջահ (ałōtaǰah)
- առաքելաջահ (aṙakʿelaǰah)
- աստղաջահընկալ (astłaǰahənkal)
- եօթնաջահեան (eōtʿnaǰahean)
- լուսաջահայեղց (lusaǰahayełcʿ)
- ղամբարաջահ (łambaraǰah)
- ճառագայթաջահ (čaṙagaytʿaǰah)
- ճրագաջահ (čragaǰah)
- ջահաբորբոք (ǰahaborbokʿ)
- ջահագործութիւն (ǰahagorcutʿiwn)
- ջահազարդեմ (ǰahazardem)
- ջահազարդիմ (ǰahazardim)
- ջահազգեաց (ǰahazgeacʿ)
- ջահազգեստ (ǰahazgest)
- ջահազգեստեալ (ǰahazgesteal)
- ջահալից (ǰahalicʿ)
- ջահալուսութիւն (ǰahalusutʿiwn)
- ջահալուցութիւն (ǰahalucʿutʿiwn)
- ջահակալեմ (ǰahakalem)
- ջահակերպիմ (ǰahakerpim)
- ջահակիր (ǰahakir)
- ջահակից (ǰahakicʿ)
- ջահանամ (ǰahanam)
- ջահանման (ǰahanman)
- ջահապայծառ (ǰahapaycaṙ)
- ջահավառ (ǰahavaṙ)
- ջահավառեմ (ǰahavaṙem)
- ջահավառութիւն (ǰahavaṙutʿiwn)
- ջահատու (ǰahatu)
- ջահատրեալ (ǰahatreal)
- ջահացուցանեմ (ǰahacʿucʿanem)
- ջահացուցիչ (ǰahacʿucʿičʿ)
- ջահաւոր (ǰahawor)
- ջահաւորական (ǰahaworakan)
- ջահաւորեմ (ǰahaworem)
- ջահաւորութիւն (ǰahaworutʿiwn)
- ջահափայլ (ǰahapʿayl)
- ջահափայլեմ (ǰahapʿaylem)
- ջահեմ (ǰahem)
- ջահեցուցանեմ (ǰahecʿucʿanem)
- ջահընկալ (ǰahənkal)
- ջահընկալեմ (ǰahənkalem)
- ջահընկալութիւն (ǰahənkalutʿiwn)
- ջահիմ (ǰahim)
- ջահլուցութիւն (ǰahlucʿutʿiwn)
- ջահունք (ǰahunkʿ)
- քառաջահեան (kʿaṙaǰahean)
- քառասնաջահ (kʿaṙasnaǰah)
Descendants edit
- Armenian: ջահ (ǰah)
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979) “ջահ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ջահ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʿeay (1879) “ջահ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy