սեղմել
Armenian edit
Alternative forms edit
Etymology edit
From Old Armenian սեղմեմ (sełmem), from սեղմ (seġm). The forms with /ə/ and /χ/ influenced by Ottoman Turkish صیقمق (sıkmak, “to squeeze”).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [seʁˈmel]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [seʁˈmel]
Audio (Eastern Armenian, colloquial) (file)
Verb edit
սեղմել • (seġmel)
- to squeeze
- ձեռք սեղմել ― jeṙkʿ seġmel ― to shake hands
- (figuratively) to put under pressure
- to compress, to condense
Inflection edit
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
infinitive | սեղմել (seġmel) | imperfective converb | սեղմում (seġmum) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
passive | սեղմվել (seġmvel) | simultaneous converb | սեղմելիս (seġmelis) | ||||
causative | — | perfective converb | սեղմել (seġmel) | ||||
aorist stem | սեղմ- (seġm-) | future converb I | սեղմելու (seġmelu) | ||||
resultative participle | սեղմած (seġmac) | future converb II | սեղմելիք (seġmelikʿ) | ||||
subject participle | սեղմող (seġmoġ) | connegative converb | սեղմի (seġmi) | ||||
person | singular | plural | |||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
present | սեղմում եմ (seġmum em) | սեղմում ես (seġmum es) | սեղմում է (seġmum ē) | սեղմում ենք (seġmum enkʿ) | սեղմում եք (seġmum ekʿ) | սեղմում են (seġmum en) | |
past imperfective | սեղմում էի (seġmum ēi) | սեղմում էիր (seġmum ēir) | սեղմում էր (seġmum ēr) | սեղմում էինք (seġmum ēinkʿ) | սեղմում էիք (seġmum ēikʿ) | սեղմում էին (seġmum ēin) | |
future | սեղմելու եմ (seġmelu em) | սեղմելու ես (seġmelu es) | սեղմելու է (seġmelu ē) | սեղմելու ենք (seġmelu enkʿ) | սեղմելու եք (seġmelu ekʿ) | սեղմելու են (seġmelu en) | |
past future | սեղմելու էի (seġmelu ēi) | սեղմելու էիր (seġmelu ēir) | սեղմելու էր (seġmelu ēr) | սեղմելու էինք (seġmelu ēinkʿ) | սեղմելու էիք (seġmelu ēikʿ) | սեղմելու էին (seġmelu ēin) | |
present perfect | սեղմել եմ (seġmel em) | սեղմել ես (seġmel es) | սեղմել է (seġmel ē) | սեղմել ենք (seġmel enkʿ) | սեղմել եք (seġmel ekʿ) | սեղմել են (seġmel en) | |
pluperfect | սեղմել էի (seġmel ēi) | սեղմել էիր (seġmel ēir) | սեղմել էր (seġmel ēr) | սեղմել էինք (seġmel ēinkʿ) | սեղմել էիք (seġmel ēikʿ) | սեղմել էին (seġmel ēin) | |
aorist (past perfective) | սեղմեցի, սեղմի* (seġmecʿi, seġmi*) | սեղմեցիր, սեղմիր* (seġmecʿir, seġmir*) | սեղմեց (seġmecʿ) | սեղմեցինք, սեղմինք* (seġmecʿinkʿ, seġminkʿ*) | սեղմեցիք, սեղմիք* (seġmecʿikʿ, seġmikʿ*) | սեղմեցին, սեղմին* (seġmecʿin, seġmin*) | |
subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
present | սեղմեմ (seġmem) | սեղմես (seġmes) | սեղմի (seġmi) | սեղմենք (seġmenkʿ) | սեղմեք (seġmekʿ) | սեղմեն (seġmen) | |
past | սեղմեի (seġmei) | սեղմեիր (seġmeir) | սեղմեր (seġmer) | սեղմեինք (seġmeinkʿ) | սեղմեիք (seġmeikʿ) | սեղմեին (seġmein) | |
conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
future | կսեղմեմ (kseġmem) | կսեղմես (kseġmes) | կսեղմի (kseġmi) | կսեղմենք (kseġmenkʿ) | կսեղմեք (kseġmekʿ) | կսեղմեն (kseġmen) | |
past | կսեղմեի (kseġmei) | կսեղմեիր (kseġmeir) | կսեղմեր (kseġmer) | կսեղմեինք (kseġmeinkʿ) | կսեղմեիք (kseġmeikʿ) | կսեղմեին (kseġmein) | |
imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
— | սեղմի՛ր, սեղմի՛* (seġmír, seġmí*) | — | — | սեղմե՛ք, սեղմեցե՛ք** (seġmékʿ, seġmecʿékʿ**) | — | ||
*colloquial **dated |
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
infinitive | չսեղմել (čʿseġmel) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
resultative participle | չսեղմած (čʿseġmac) | ||||||
subject participle | չսեղմող (čʿseġmoġ) | ||||||
person | singular | plural | |||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
present | չեմ սեղմում (čʿem seġmum) | չես սեղմում (čʿes seġmum) | չի սեղմում (čʿi seġmum) | չենք սեղմում (čʿenkʿ seġmum) | չեք սեղմում (čʿekʿ seġmum) | չեն սեղմում (čʿen seġmum) | |
past imperfective | չէի սեղմում (čʿēi seġmum) | չէիր սեղմում (čʿēir seġmum) | չէր սեղմում (čʿēr seġmum) | չէինք սեղմում (čʿēinkʿ seġmum) | չէիք սեղմում (čʿēikʿ seġmum) | չէին սեղմում (čʿēin seġmum) | |
future | չեմ սեղմելու (čʿem seġmelu) | չես սեղմելու (čʿes seġmelu) | չի սեղմելու (čʿi seġmelu) | չենք սեղմելու (čʿenkʿ seġmelu) | չեք սեղմելու (čʿekʿ seġmelu) | չեն սեղմելու (čʿen seġmelu) | |
past future | չէի սեղմելու (čʿēi seġmelu) | չէիր սեղմելու (čʿēir seġmelu) | չէր սեղմելու (čʿēr seġmelu) | չէինք սեղմելու (čʿēinkʿ seġmelu) | չէիք սեղմելու (čʿēikʿ seġmelu) | չէին սեղմելու (čʿēin seġmelu) | |
present perfect | չեմ սեղմել (čʿem seġmel) | չես սեղմել (čʿes seġmel) | չի սեղմել (čʿi seġmel) | չենք սեղմել (čʿenkʿ seġmel) | չեք սեղմել (čʿekʿ seġmel) | չեն սեղմել (čʿen seġmel) | |
pluperfect | չէի սեղմել (čʿēi seġmel) | չէիր սեղմել (čʿēir seġmel) | չէր սեղմել (čʿēr seġmel) | չէինք սեղմել (čʿēinkʿ seġmel) | չէիք սեղմել (čʿēikʿ seġmel) | չէին սեղմել (čʿēin seġmel) | |
aorist (past perfective) | չսեղմեցի, չսեղմի* (čʿseġmecʿi, čʿseġmi*) | չսեղմեցիր, չսեղմիր* (čʿseġmecʿir, čʿseġmir*) | չսեղմեց (čʿseġmecʿ) | չսեղմեցինք, չսեղմինք* (čʿseġmecʿinkʿ, čʿseġminkʿ*) | չսեղմեցիք, չսեղմիք* (čʿseġmecʿikʿ, čʿseġmikʿ*) | չսեղմեցին, չսեղմին* (čʿseġmecʿin, čʿseġmin*) | |
subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
present | չսեղմեմ (čʿseġmem) | չսեղմես (čʿseġmes) | չսեղմի (čʿseġmi) | չսեղմենք (čʿseġmenkʿ) | չսեղմեք (čʿseġmekʿ) | չսեղմեն (čʿseġmen) | |
past | չսեղմեի (čʿseġmei) | չսեղմեիր (čʿseġmeir) | չսեղմեր (čʿseġmer) | չսեղմեինք (čʿseġmeinkʿ) | չսեղմեիք (čʿseġmeikʿ) | չսեղմեին (čʿseġmein) | |
conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
future | չեմ սեղմի (čʿem seġmi) | չես սեղմի (čʿes seġmi) | չի սեղմի (čʿi seġmi) | չենք սեղմի (čʿenkʿ seġmi) | չեք սեղմի (čʿekʿ seġmi) | չեն սեղմի (čʿen seġmi) | |
past | չէի սեղմի (čʿēi seġmi) | չէիր սեղմի (čʿēir seġmi) | չէր սեղմի (čʿēr seġmi) | չէինք սեղմի (čʿēinkʿ seġmi) | չէիք սեղմի (čʿēikʿ seġmi) | չէին սեղմի (čʿēin seġmi) | |
imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
— | մի՛ սեղմիր, մի՛ սեղմի* (mí seġmir, mí seġmi*) | — | — | մի՛ սեղմեք, մի՛ սեղմեցեք** (mí seġmekʿ, mí seġmecʿekʿ**) | — | ||
*colloquial **dated |
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular (singulare tantum) | ||||
---|---|---|---|---|
nominative | սեղմել (seġmel) | |||
dative | սեղմելու (seġmelu) | |||
ablative | սեղմելուց (seġmelucʿ) | |||
instrumental | սեղմելով (seġmelov) | |||
locative | սեղմելում (seġmelum) | |||
definite forms | ||||
nominative | սեղմելը/սեղմելն (seġmelə/seġmeln) | |||
dative | սեղմելուն (seġmelun) | |||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | սեղմելս (seġmels) | |||
dative | սեղմելուս (seġmelus) | |||
ablative | սեղմելուցս (seġmelucʿs) | |||
instrumental | սեղմելովս (seġmelovs) | |||
locative | սեղմելումս (seġmelums) | |||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | սեղմելդ (seġmeld) | |||
dative | սեղմելուդ (seġmelud) | |||
ablative | սեղմելուցդ (seġmelucʿd) | |||
instrumental | սեղմելովդ (seġmelovd) | |||
locative | սեղմելումդ (seġmelumd) |
Derived terms edit
- ձեռքսեղմում (jeṙkʿseġmum)
- սեղմիչ (seġmičʿ)
- սեղմիրան (seġmiran)
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “սեղմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press