ցին
Armenian edit
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [t͡sʰin]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [t͡sʰin]
Etymology 1 edit
From Old Armenian ցին (cʻin).
Noun edit
ցին • (cʻin)
Declension edit
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ցին (cʻin) | ցիներ (cʻiner) | ||
| dative | ցինի (cʻini) | ցիների (cʻineri) | ||
| ablative | ցինից (cʻinicʻ) | ցիներից (cʻinericʻ) | ||
| instrumental | ցինով (cʻinov) | ցիներով (cʻinerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ցինը/ցինն (cʻinə/cʻinn) | ցիները/ցիներն (cʻinerə/cʻinern) | ||
| dative | ցինին (cʻinin) | ցիներին (cʻinerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ցինս (cʻins) | ցիներս (cʻiners) | ||
| dative | ցինիս (cʻinis) | ցիներիս (cʻineris) | ||
| ablative | ցինիցս (cʻinicʻs) | ցիներիցս (cʻinericʻs) | ||
| instrumental | ցինովս (cʻinovs) | ցիներովս (cʻinerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ցինդ (cʻind) | ցիներդ (cʻinerd) | ||
| dative | ցինիդ (cʻinid) | ցիներիդ (cʻinerid) | ||
| ablative | ցինիցդ (cʻinicʻd) | ցիներիցդ (cʻinericʻd) | ||
| instrumental | ցինովդ (cʻinovd) | ցիներովդ (cʻinerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Etymology 2 edit
From Middle Armenian ցին (cʻin).
Noun edit
Declension edit
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ցին (cʻin) | ցիներ (cʻiner) | ||
| dative | ցինի (cʻini) | ցիների (cʻineri) | ||
| ablative | ցինից (cʻinicʻ) | ցիներից (cʻinericʻ) | ||
| instrumental | ցինով (cʻinov) | ցիներով (cʻinerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ցինը/ցինն (cʻinə/cʻinn) | ցիները/ցիներն (cʻinerə/cʻinern) | ||
| dative | ցինին (cʻinin) | ցիներին (cʻinerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ցինս (cʻins) | ցիներս (cʻiners) | ||
| dative | ցինիս (cʻinis) | ցիներիս (cʻineris) | ||
| ablative | ցինիցս (cʻinicʻs) | ցիներիցս (cʻinericʻs) | ||
| instrumental | ցինովս (cʻinovs) | ցիներովս (cʻinerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ցինդ (cʻind) | ցիներդ (cʻinerd) | ||
| dative | ցինիդ (cʻinid) | ցիներիդ (cʻinerid) | ||
| ablative | ցինիցդ (cʻinicʻd) | ցիներիցդ (cʻinericʻd) | ||
| instrumental | ցինովդ (cʻinovd) | ցիներովդ (cʻinerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Further reading edit
- Amatuni, Sahak (1912) “ցին”, in Hayocʻ baṙ u ban [Armenian Words and Idioms] (in Armenian), Vagharshapat: Mother See of Holy Etchmiadzin, page 643a
- Malxaseancʻ, Stepʻan (1945) “ցին”, in Hayerēn bacʻatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), volume IV, Yerevan: State Publishing House, page 466c
- Sargsyan, Artem et al., editors (2010), “ցին”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume VI, Yerevan: Hayastan, page 272b
- Tʻuršyan, Harutʻyun (2018) “ցին”, in Haykanuš Mesropyan, editor, Baṙaran Vani barbaṙi [Dictionary of Van Dialect] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, →ISBN, page 222b
Middle Armenian edit
Etymology edit
Likely related to dialectal ցան (cʻan) and inherited from Proto-Indo-European *sken-, from *sek- (“to cut, cut off”). See ցանեմ (cʻanem) for more.
Noun edit
ցին • (cʻin)
- feces inside animal entrails
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Shorter recension C based on a manuscript written in 1400:[1]
- Գնայ [արջն] ի յորձանս ջուրց, բանայ զբերանն եւ զջուրն ի փորն առնու եւ ողողէ զամենայն աղիսն եւ զորովայնն, մինչեւ գիտենայ, որ ոչ մնայ աղտեղութիւն եւ ցին ի փորն։ […] Եւ թէ մնացեալ լինի յաղտոյ ինչ եւ կամ ցին յաղիսն, այն նեխեալ սպանանէ զարջն, եւ այլ ոչ կենդանանայ։
- Gnay [arǰn] i yorjans ǰurcʻ, banay zberann ew zǰurn i pʻorn aṙnu ew ołołē zamenayn ałisn ew zorovaynn, minčʻew gitenay, or očʻ mnay ałtełutʻiwn ew cʻin i pʻorn. […] Ew tʻē mnacʻeal lini yałtoy inčʻ ew kam cʻin yałisn, ayn nexeal spananē zarǰn, ew ayl očʻ kendananay.
- [The bear] goes to water currents, opens his mouth and takes the water into his entrails and rinses all of the intestines and the stomach until he knows that no uncleanness and feces are left in the entrails. […] And if any of excrements or feces are left in the intestines, they kill the bear by putrefying, and he does not revive again.
- Գնայ [արջն] ի յորձանս ջուրց, բանայ զբերանն եւ զջուրն ի փորն առնու եւ ողողէ զամենայն աղիսն եւ զորովայնն, մինչեւ գիտենայ, որ ոչ մնայ աղտեղութիւն եւ ցին ի փորն։ […] Եւ թէ մնացեալ լինի յաղտոյ ինչ եւ կամ ցին յաղիսն, այն նեխեալ սպանանէ զարջն, եւ այլ ոչ կենդանանայ։
Descendants edit
- Armenian: ցին (cʻin)
References edit
- ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)[1], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, page 180
Old Armenian edit
Etymology edit
From Proto-Indo-European *tḱyīno-. Cognate with Proto-Indo-Iranian *ćyaynás (“falcon”), Ancient Greek ἴκτινος (íktinos, “kite”).
Noun edit
ցին • (cʻin)
- kite (bird)
Declension edit
o-type
Descendants edit
- Armenian: ցին (cʻin)
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ցին”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ցին”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ցին”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy