भानु

Sanskrit

FWOTD – 20 March 2024

Alternative forms

Alternative scripts

• ভানু (Assamese script)
• ᬪᬵᬦᬸ (Balinese script)
• ভানু (Bengali script)
• 𑰥𑰯𑰡𑰲 (Bhaiksuki script)
• 𑀪𑀸𑀦𑀼 (Brahmi script)
• ဘာနု (Burmese script)
• ભાનુ (Gujarati script)
• ਭਾਨੁ (Gurmukhi script)
• 𑌭𑌾𑌨𑍁 (Grantha script)
• ꦨꦴꦤꦸ (Javanese script)
• 𑂦𑂰𑂢𑂳 (Kaithi script)
• ಭಾನು (Kannada script)
• ភានុ (Khmer script)
• ຠານຸ (Lao script)
• ഭാനു (Malayalam script)
• ᢨᠠ᠎᠊ᠠᠨᡠ (Manchu script)
• 𑘥𑘰𑘡𑘳 (Modi script)
• ᠪᠾᠠᢗᠨᠤ (Mongolian script)
• 𑧅𑧑𑧁𑧔 (Nandinagari script)
• 𑐨𑐵𑐣𑐸 (Newa script)
• ଭାନୁ (Odia script)
• ꢩꢵꢥꢸ (Saurashtra script)
• 𑆨𑆳𑆤𑆶 (Sharada script)
• 𑖥𑖯𑖡𑖲 (Siddham script)
• භානු (Sinhalese script)
• 𑩳𑩛𑩯𑩒 (Soyombo script)
• 𑚡𑚭𑚝𑚰 (Takri script)
• ப⁴ாநு (Tamil script)
• భాను (Telugu script)
• ภานุ (Thai script)
• བྷཱ་ནུ (Tibetan script)
• 𑒦𑒰𑒢𑒳 (Tirhuta script)
• 𑨡𑨊𑨝𑨃 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *bʰaHnúṣ, from Proto-Indo-Iranian *bʰaHnúš, from Proto-Indo-European *bʰeh₂-nú-s, from *bʰeh₂- (“to shine, glow light”), whence भाति (bhā́ti, “to shine”). Cognate with Ancient Greek φῶς (phôs), Latin iubar.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /bʱɑː.nú/
• (Classical) IPA^(key): /ˈbʱɑː.n̪u/

Noun

भानु • (bhānú) stem, m or f

1. ray of light, light
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.92.1:

     ए॒ता उ॒ त्या उ॒षस॑: के॒तुम॑क्रत॒ पूर्वे॒ अर्धे॒ रज॑सो भा॒नुम॑ञ्जते।
     नि॒ष्कृ॒ण्वा॒ना आयु॑धानीव धृ॒ष्णव॒: प्रति॒ गावोऽरु॑षीर्यन्ति मा॒तर॑:॥

     etā́ u tyā́ uṣása: ketúmakrata pū́rve árdhe rájaso bhānúmañjate.
     niṣkṛṇvānā́ ā́yudhānīva dhṛṣṇáva: práti gā́vóʼruṣīryanti mātára:.

     These divinities of the morning have spread light over the world; they make and manifest the light in the eastern portion of the firmament, brightening all things, like warriors burnishing their weapons; the radiant and progressing mothers of the earth, they travel daily on their course.

2. brightness, splendour
3. appearance
4. the Sun
5. king, prince
6. (feminine) beautiful woman
7. (in the plural) the Ādityas

Declension

Masculine u-stem declension of भानु (bhānú)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	भानुः bhānúḥ	भानू bhānū́	भानवः bhānávaḥ
Vocative	भानो bhā́no	भानू bhā́nū	भानवः bhā́navaḥ
Accusative	भानुम् bhānúm	भानू bhānū́	भानून् bhānū́n
Instrumental	भानुना / भान्वा¹ bhānúnā / bhānvā́¹	भानुभ्याम् bhānúbhyām	भानुभिः bhānúbhiḥ
Dative	भानवे / भान्वे¹ bhānáve / bhānvè¹	भानुभ्याम् bhānúbhyām	भानुभ्यः bhānúbhyaḥ
Ablative	भानोः / भान्वः¹ bhānóḥ / bhānvàḥ¹	भानुभ्याम् bhānúbhyām	भानुभ्यः bhānúbhyaḥ
Genitive	भानोः / भान्वः¹ bhānóḥ / bhānvàḥ¹	भान्वोः bhānvóḥ	भानूनाम् bhānūnā́m
Locative	भानौ bhānaú	भान्वोः bhānvóḥ	भानुषु bhānúṣu
Notes	¹Vedic

Feminine u-stem declension of भानु (bhānú)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	भानुः bhānúḥ	भानू bhānū́	भानवः bhānávaḥ
Vocative	भानो bhā́no	भानू bhā́nū	भानवः bhā́navaḥ
Accusative	भानुम् bhānúm	भानू bhānū́	भानूः bhānū́ḥ
Instrumental	भान्वा bhānvā́	भानुभ्याम् bhānúbhyām	भानुभिः bhānúbhiḥ
Dative	भानवे / भान्वै¹ bhānáve / bhānvaí¹	भानुभ्याम् bhānúbhyām	भानुभ्यः bhānúbhyaḥ
Ablative	भानोः / भान्वाः¹ / भान्वै² bhānóḥ / bhānvā́ḥ¹ / bhānvaí²	भानुभ्याम् bhānúbhyām	भानुभ्यः bhānúbhyaḥ
Genitive	भानोः / भान्वाः¹ / भान्वै² bhānóḥ / bhānvā́ḥ¹ / bhānvaí²	भान्वोः bhānvóḥ	भानूनाम् bhānūnā́m
Locative	भानौ / भान्वाम्¹ bhānaú / bhānvā́m¹	भान्वोः bhānvóḥ	भानुषु bhānúṣu
Notes	¹Later Sanskrit ²Brāhmaṇas

Related terms

• भानुचन्द्र (bhānucandra, “ray-moon”)

Descendants

• Tamil: பானு (pāṉu)
• Bengali: ভানু (bhanu)

References

• Monier Williams (1899) “भानु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 751/1.