मैत्रेय
Sanskrit edit
Alternative forms edit
Alternative scripts
- মৈত্ৰেয় (Assamese script)
- ᬫᬿᬢ᭄ᬭᬾᬬ (Balinese script)
- মৈত্রেয় (Bengali script)
- 𑰦𑰹𑰝𑰿𑰨𑰸𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀫𑁃𑀢𑁆𑀭𑁂𑀬 (Brahmi script)
- မဲတြေယ (Burmese script)
- મૈત્રેય (Gujarati script)
- ਮੈਤੑਰੇਯ (Gurmukhi script)
- 𑌮𑍈𑌤𑍍𑌰𑍇𑌯 (Grantha script)
- ꦩꦻꦠꦿꦺꦪ (Javanese script)
- 𑂧𑂶𑂞𑂹𑂩𑂵𑂨 (Kaithi script)
- ಮೈತ್ರೇಯ (Kannada script)
- មៃត្រេយ (Khmer script)
- ໄມຕ຺ເຣຍ (Lao script)
- മൈത്രേയ (Malayalam script)
- ᠮᠠᡳᢠᡵᡝᠶᠠ (Manchu script)
- 𑘦𑘺𑘝𑘿𑘨𑘹𑘧 (Modi script)
- ᠮᠧᠧᢐᠷᠧᠶ᠋ᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧆𑧛𑦽𑧠𑧈𑧚𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐩𑐿𑐟𑑂𑐬𑐾𑐫 (Newa script)
- ମୈତ୍ରେଯ (Odia script)
- ꢪꣀꢡ꣄ꢬꢾꢫ (Saurashtra script)
- 𑆩𑆽𑆠𑇀𑆫𑆼𑆪 (Sharada script)
- 𑖦𑖹𑖝𑖿𑖨𑖸𑖧 (Siddham script)
- මෛත්රෙය (Sinhalese script)
- 𑩴𑩗𑩫 𑪙𑩼𑩔𑩻 (Soyombo script)
- 𑚢𑚳𑚙𑚶𑚤𑚲𑚣 (Takri script)
- மைத்ரேய (Tamil script)
- మైత్రేయ (Telugu script)
- ไมตฺเรย (Thai script)
- མཻ་ཏྲེ་ཡ (Tibetan script)
- 𑒧𑒻𑒞𑓂𑒩𑒹𑒨 (Tirhuta script)
- 𑨢𑨇𑨙𑩇𑨫𑨄𑨪 (Zanabazar Square script)
Etymology 1 edit
From मैत्रि (maitri).
Adjective edit
मैत्रेय • (maitreya)
Declension edit
| Masculine a-stem declension of मैत्रेय | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | मैत्रेयः (maitreyaḥ) | ||
| Gen. sg. | मैत्रेयस्य (maitreyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मैत्रेयः (maitreyaḥ) | मैत्रेयौ (maitreyau) | मैत्रेयाः (maitreyāḥ) |
| Vocative | मैत्रेय (maitreya) | मैत्रेयौ (maitreyau) | मैत्रेयाः (maitreyāḥ) |
| Accusative | मैत्रेयम् (maitreyam) | मैत्रेयौ (maitreyau) | मैत्रेयान् (maitreyān) |
| Instrumental | मैत्रेयेण (maitreyeṇa) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयैः (maitreyaiḥ) |
| Dative | मैत्रेयाय (maitreyāya) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयेभ्यः (maitreyebhyaḥ) |
| Ablative | मैत्रेयात् (maitreyāt) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयेभ्यः (maitreyebhyaḥ) |
| Genitive | मैत्रेयस्य (maitreyasya) | मैत्रेययोः (maitreyayoḥ) | मैत्रेयाणाम् (maitreyāṇām) |
| Locative | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेययोः (maitreyayoḥ) | मैत्रेयेषु (maitreyeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of मैत्रेय | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | मैत्रेया (maitreyā) | ||
| Gen. sg. | मैत्रेयायाः (maitreyāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मैत्रेया (maitreyā) | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेयाः (maitreyāḥ) |
| Vocative | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेयाः (maitreyāḥ) |
| Accusative | मैत्रेयाम् (maitreyām) | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेयाः (maitreyāḥ) |
| Instrumental | मैत्रेयया (maitreyayā) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयाभिः (maitreyābhiḥ) |
| Dative | मैत्रेयायै (maitreyāyai) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयाभ्यः (maitreyābhyaḥ) |
| Ablative | मैत्रेयायाः (maitreyāyāḥ) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयाभ्यः (maitreyābhyaḥ) |
| Genitive | मैत्रेयायाः (maitreyāyāḥ) | मैत्रेययोः (maitreyayoḥ) | मैत्रेयाणाम् (maitreyāṇām) |
| Locative | मैत्रेयायाम् (maitreyāyām) | मैत्रेययोः (maitreyayoḥ) | मैत्रेयासु (maitreyāsu) |
| Neuter a-stem declension of मैत्रेय | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | मैत्रेयम् (maitreyam) | ||
| Gen. sg. | मैत्रेयस्य (maitreyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मैत्रेयम् (maitreyam) | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेयाणि (maitreyāṇi) |
| Vocative | मैत्रेय (maitreya) | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेयाणि (maitreyāṇi) |
| Accusative | मैत्रेयम् (maitreyam) | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेयाणि (maitreyāṇi) |
| Instrumental | मैत्रेयेण (maitreyeṇa) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयैः (maitreyaiḥ) |
| Dative | मैत्रेयाय (maitreyāya) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयेभ्यः (maitreyebhyaḥ) |
| Ablative | मैत्रेयात् (maitreyāt) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयेभ्यः (maitreyebhyaḥ) |
| Genitive | मैत्रेयस्य (maitreyasya) | मैत्रेययोः (maitreyayoḥ) | मैत्रेयाणाम् (maitreyāṇām) |
| Locative | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेययोः (maitreyayoḥ) | मैत्रेयेषु (maitreyeṣu) |
Etymology 2 edit
From मित्रयु (mitrayu) (Pāṇ. 6-4, 174).
Noun edit
मैत्रेय • (maitreya) stem, m
- patronymic of कौषारव (kauṣārava) (AitBr.)
- patronymic of ग्लाव (glāva) (ChUp.) (according to Sch. matronymic from मित्रा (mitrā))
- patronymic of various other men (MBh., Pur.)
- name of a bodhisattva and future Buddha (the 5th of the present age) (Lalit., MWB. 181 etc.)
- name of the विदूषक (vidūṣaka) in the मृच्च्हकटिका (mṛc-chakaṭikā)
- name of a grammarian (= मैत्रेयरक्षित (maitreya-rakṣita)) (Cat.)
- name of a particular mixed caste (= मैत्रेयक (maitreyaka)) (Kull. on Mn. X, 33)
Declension edit
| Masculine a-stem declension of मैत्रेय | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | मैत्रेयः (maitreyaḥ) | ||
| Gen. sg. | मैत्रेयस्य (maitreyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मैत्रेयः (maitreyaḥ) | मैत्रेयौ (maitreyau) | मैत्रेयाः (maitreyāḥ) |
| Vocative | मैत्रेय (maitreya) | मैत्रेयौ (maitreyau) | मैत्रेयाः (maitreyāḥ) |
| Accusative | मैत्रेयम् (maitreyam) | मैत्रेयौ (maitreyau) | मैत्रेयान् (maitreyān) |
| Instrumental | मैत्रेयेण (maitreyeṇa) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयैः (maitreyaiḥ) |
| Dative | मैत्रेयाय (maitreyāya) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयेभ्यः (maitreyebhyaḥ) |
| Ablative | मैत्रेयात् (maitreyāt) | मैत्रेयाभ्याम् (maitreyābhyām) | मैत्रेयेभ्यः (maitreyebhyaḥ) |
| Genitive | मैत्रेयस्य (maitreyasya) | मैत्रेययोः (maitreyayoḥ) | मैत्रेयाणाम् (maitreyāṇām) |
| Locative | मैत्रेये (maitreye) | मैत्रेययोः (maitreyayoḥ) | मैत्रेयेषु (maitreyeṣu) |
References edit
- Monier Williams (1899) “मैत्रेय”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 834.