स्त्री

See also: सितारा, सत्र, स्तर, संतरा, स्त्र, सूत्र, and सितार

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit स्त्री (strī́). Doublet of तिय (tiya).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /st̪ɾiː/

Noun

स्त्री • (strī) f (Urdu spelling ستری)

1. woman

   Synonyms: औरत (aurat), नारी (nārī), महिला (mahilā)

2. wife

   Synonyms: पत्नी (patnī), बीवी (bīvī)

Declension

Declension of स्त्री (fem ī-stem)

	singular	plural
direct	स्त्री strī	स्त्रियाँ striyā̃
oblique	स्त्री strī	स्त्रियों striyõ
vocative	स्त्री strī	स्त्रियो striyo

Derived terms

• स्त्रीलिंग (strīliṅg, “feminine gender (grammar)”)

Related terms

• स्त्रीता (strītā)
• स्त्रीत्व (strītva)
• स्त्रैण (straiṇ)

Middle Gujarati

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit स्त्री (strī).

Noun

स्त्री (strī) f

1. woman
2. wife
   • 1782, मतिसार, शालिभद्रचरित :

     शालभद्र एकेक स्त्री दिनप्रतै तेजै छै

     Śālabhādra gives up one wife per day

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• স্ত্ৰী (Assamese script)
• ᬲ᭄ᬢ᭄ᬭᬷ (Balinese script)
• স্ত্রী (Bengali script)
• 𑰭𑰿𑰝𑰿𑰨𑰱 (Bhaiksuki script)
• 𑀲𑁆𑀢𑁆𑀭𑀻 (Brahmi script)
• သ္တြီ (Burmese script)
• સ્ત્રી (Gujarati script)
• ਸੑਤੑਰੀ (Gurmukhi script)
• 𑌸𑍍𑌤𑍍𑌰𑍀 (Grantha script)
• ꦱ꧀ꦠꦿꦷ (Javanese script)
• 𑂮𑂹𑂞𑂹𑂩𑂲 (Kaithi script)
• ಸ್ತ್ರೀ (Kannada script)
• ស្ត្រី (Khmer script)
• ສ຺ຕ຺ຣີ (Lao script)
• സ്ത്രീ (Malayalam script)
• ᠰᢠᡵᡳᡳ (Manchu script)
• 𑘭𑘿𑘝𑘿𑘨𑘲 (Modi script)
• ᠰᢐᠷᠢᠢ (Mongolian script)
• 𑧍𑧠𑦽𑧠𑧈𑧓 (Nandinagari script)
• 𑐳𑑂𑐟𑑂𑐬𑐷 (Newa script)
• ସ୍ତ୍ରୀ (Odia script)
• ꢱ꣄ꢡ꣄ꢬꢷ (Saurashtra script)
• 𑆱𑇀𑆠𑇀𑆫𑆵 (Sharada script)
• 𑖭𑖿𑖝𑖿𑖨𑖱 (Siddham script)
• ස‍්ත්‍රී (Sinhalese script)
• 𑪁 𑪙𑩫 𑪙𑩼𑩑𑩛 (Soyombo script)
• 𑚨𑚶𑚙𑚶𑚤𑚯 (Takri script)
• ஸ்த்ரீ (Tamil script)
• స్త్రీ (Telugu script)
• สฺตฺรี (Thai script)
• སྟྲཱི (Tibetan script)
• 𑒮𑓂𑒞𑓂𑒩𑒲 (Tirhuta script)
• 𑨰𑩇𑨙𑩇𑨫𑨁𑨊 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *stríH (“woman”). Cognate with Avestan 𐬯𐬙𐬭𐬍 (strī, “woman”), Pashto ښځه (ẍëźa, “woman”), Sogdian 𐼼𐽂𐽀𐼷𐼿 (stryc), Ossetian силӕ (silæ).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /stɾíː/
• (Classical) IPA^(key): /s̪t̪ɾiː/

Noun

स्त्री • (strī́) stem, f

1. a woman, female
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 5.30.09:

     स्त्रियो हि दास आयुधानि चक्रे किं मा करन्नबला अस्य सेनाः।

     stríyo hí dāsá ā́yudhāni cakré kím mā karannabalā́ asya sénāḥ.

     The Dāsa hath taken women, for weapons, what harm can his feeble armies do to me?

2. wife
3. the female of any animal

   शाखामृगस्त्री ― śākhā-mṛga-strī ― a female monkey

   • c. 700 BCE, Śatapatha Brāhmaṇa
   • c. 400 BCE, Mahābhārata
4. (grammar) the feminine gender
5. a kind of metre

Declension

Feminine ī-stem declension of स्त्री (strī́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	स्त्री strī́	स्त्रियौ stríyau	स्त्रियः stríyaḥ
Vocative	स्त्रीः strī́ḥ	स्त्रियौ stríyau	स्त्रियः stríyaḥ
Accusative	स्त्रियम् stríyam	स्त्रियौ stríyau	स्त्रियः stríyaḥ
Instrumental	स्त्रिया striyā́	स्त्रीभ्याम् strībhyā́m	स्त्रीभिः strībhíḥ
Dative	स्त्रिये / स्त्रियै¹ striyé / striyaí¹	स्त्रीभ्याम् strībhyā́m	स्त्रीभ्यः strībhyáḥ
Ablative	स्त्रियः / स्त्रियाः¹ / स्त्रियै² striyáḥ / striyā́ḥ¹ / striyaí²	स्त्रीभ्याम् strībhyā́m	स्त्रीभ्यः strībhyáḥ
Genitive	स्त्रियः / स्त्रियाः¹ / स्त्रियै² striyáḥ / striyā́ḥ¹ / striyaí²	स्त्रियोः striyóḥ	स्त्रियाम् / स्त्रीणाम्¹ striyā́m / strīṇā́m¹
Locative	स्त्रियि / स्त्रियाम्¹ striyí / striyā́m¹	स्त्रियोः striyóḥ	स्त्रीषु strīṣú
Notes	¹Later Sanskrit ²Brāhmaṇas

Descendants

• Dardic:
  • Kalasha: istríža
  • Kashmiri: ترٕٛے
• Gandhari: 𐨀𐨁𐨯𐨿𐨟𐨿𐨪𐨁 (istri)
• Pali: itthi
• Sauraseni Prakrit: 𑀇𑀢𑁆𑀣𑀻 (itthī)
  • Hindi: तिय (tiya)
  • Rajasthani: तिरिया (tiriyā) (Influenced by Sanskrit)

Borrowed terms

• → Bengali: স্ত্রী (stri)
• → Gujarati: સ્ત્રી (strī)
• → Hindi: स्त्री (strī)
• → Urdu: ستری
• → Kannada: ಸ್ತ್ರೀ (strī)
• → Khmer: ស្ត្រី (strəy), ស្រី (srəy), សត្រី (sattrəy)
• → Malay: isteri
  • → Indonesian: istri
• → Old Javanese: strī
  • Javanese: ꦲꦺꦱ꧀ꦠꦿꦶ (éstri)
  • → Balinese: ᬲ᭄ᬢ᭄ᬭᬷ (stri) → ᬳᬶᬲ᭄ᬢ᭄ᬭᬷ, ᬇᬲ᭄ᬢ᭄ᬭᬷ (istri).
• → Odia: ସ୍ତ୍ରୀ (stri)
• → Malayalam: സ്ത്രീ (strī)
• → Marathi: स्त्री (strī)
  • → Konkani: ostori
• → Sinhalese: ස්ත්රී (strī)
• → Rajasthani: अस्त्री (astrī),
• → Telugu: స్త్రీ (strī)
• → Thai: สตรี (sà-dtrii)

References

• Monier Williams (1899) “स्त्री”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1260/3.
• Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 763
• Mayrhofer, Manfred (1976) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 522-3