หลวง
Thai edit
Etymology edit
From Proto-Tai *ʰluəŋᴬ (“big”); s.
Cognate with Northern Thai ᩉᩖ᩠ᩅᨦ, Lao ຫຼວງ (lūang), Lü ᦷᦜᧂ (l̇ong), Shan လူင် (lǔung), Ahom 𑜎𑜤𑜂𑜫 (luṅ), Zhuang lueng, Nong Zhuang long. Compare Proto-Hlai *C-luŋ (“big”).
Also cognate with Modern Khmer ហ្លួង (luəng).
Pronunciation edit
| Orthographic | หลวง h l w ŋ | |
| Phonemic | หฺลวง h ̥ l w ŋ | |
| Romanization | Paiboon | lǔuang |
| Royal Institute | luang | |
| (standard) IPA(key) | /lua̯ŋ˩˩˦/(R) | |
Adjective edit
หลวง • (lǔuang)
- chief; leading; major; principal.
- great; large.
- heavy; weighty; ponderous.
- important; significant.
- severe; serious; crucial.
- governmental; state; public.
- royal; imperial.
Noun edit
หลวง • (lǔuang)
- (historical) the Thai noble rank above ขุน (kǔn) and below พระ (prá); holder of this rank.
- (colloquial, now often in combination) a term of address to or honorific for a priest or religious image.
- (colloquial) Clipping of เมียหลวง (miia-lǔuang).
Derived terms edit
- กะรัตหลวง
- กุ้งหลวง
- ของหลวง
- ของหลวง
- ขัดมอนหลวง
- ข้าหลวง
- ข้าหลวงเดิม
- ข้าหลวงน้อย
- ข้าหลวงหลังลาย
- ขุนหลวง
- ค่าภาคหลวง
- คำหลวง
- เค้าสนามหลวง
- งานหลวงไม่ให้ขาด งานราษฎร์ไม่ให้เสีย
- เงินหลวง
- เจ้าหลวง
- ฉ้อราษฎร์บังหลวง (chɔ̂ɔ-râat-bang-lǔuang)
- ชั่งหลวง
- ช้าลูกหลวง
- ตำรวจหลวง
- ทะนานหลวง
- ทะเลหลวง
- ทางหลวง (taang-lǔuang)
- ไทหลวง
- ในหลวง (nai-lǔuang)
- บั้นหลวง
- บาทหลวง (bàat-lǔuang)
- ผึ้งหลวง
- ฝนหลวง
- พระเจ้าหลวง (prá-jâao-lǔuang)
- พระพุทธเจ้าหลวง
- พัดหลวง
- พินัยหลวง
- ไพร่หลวง
- มหาดเล็กหลวง
- มูกหลวง
- เมียหลวง (miia-lǔuang)
- เมืองหลวง (mʉʉang-lǔuang)
- แม่กองธรรมสนามหลวง
- แม่กองบาลีสนามหลวง
- รถหลวง
- เรือหลวง
- ลมพัดหลวง
- ลูกขุน ณ ศาลหลวง
- ลูกเมียหลวง
- ลูกหลวง (lûuk-lǔuang)
- วังหลวง
- วัดหลวง
- วิหารหลวง
- ศาลหลวง
- สนามหลวง
- หญ้าขัดหลวง
- หม่อมหลวง (mɔ̀m-lǔuang)
- หลวงจีน
- หลวงเจ๊ (lǔuang-jée)
- หลวงพ่อ (lǔuang-pɔ̂ɔ)
- หลานหลวง
- หาบหลวง
- ใหญ่หลวง (yài-lǔuang)
- ออกหลวง
- ฮ่างหลวง
Descendants edit
- → Khmer: ហ្លួង (luəng)
See also edit
- (noble ranks) บรรดาศักดิ์ (ban-daa-sàk); สมเด็จเจ้าพระยา (sǒm-dèt-jâao-prá-yaa), เจ้าพระยา (jâao-prá-yaa), พระยา (prá-yaa), พระ (prá), หลวง (lǔuang), ขุน (kǔn), หมื่น (mʉ̀ʉn), พัน (pan), นาย (naai) (Category: Thai noble ranks)