bie

See also: BIE, bié, biè, biē, biě, and -bie

Albanian

Etymology 1

From dialectal bjej, from Proto-Albanian *bera, from Proto-Indo-European *bʰerH- (“to strike”) (compare Old English berian, Latin ferīre).

Alternative forms

• bjej

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbiɛ/

Verb

bie (aorist rashë, participle rënë)

1. to fall (off)

   Po bie në gjumë.

   I'm going to fall asleep.

2. to tumble, flop
3. to beat, punch
4. to strike, punch

Conjugation

Standard Albanian conjugation of bie (active voice)

• Show compound tenses:  

		participle		rënë
		gerund		duke rënë
		infinitive		për të rënë
singular			plural
1st pers.	2nd pers.	3rd pers.	1st pers.	2nd pers.	3rd pers.
indicative	present	bie	bie	bie	biem	bini	bien
	imperfect	bija	bije	binte	binim	binit	binin
	aorist	rashë	re	ra	ramë	ratë	ranë
perfect	kam rënë	ke rënë	ka rënë	kemi rënë	keni rënë	kanë rënë
past perfect	kisha rënë	kishe rënë	kishte rënë	kishim rënë	kishit rënë	kishin rënë
aorist II	pata rënë	pate rënë	pati rënë	patëm rënë	patët rënë	patën rënë
future1	do të bie	do të biesh	do të bjerë	do të biem	do të bini	do të bien
future perfect2	do të kem rënë	do të kesh rënë	do të ketë rënë	do të kemi rënë	do të keni rënë	do të kenë rënë
subjunctive	present	të bie	të biesh	të bjerë	të biem	të bini	të bien
imperfect	të bija	të bije	të binte	të binim	të binit	të binin
perfect	të kem rënë	të kesh rënë	të ketë rënë	të kemi rënë	të keni rënë	të kenë rënë
past perfect	të kisha rënë	të kishe rënë	të kishte rënë	të kishim rënë	të kishit rënë	të kishin rënë
conditional1, 2	imperfect	do të bija	do të bije	do të binte	do të binim	do të binit	do të binin
	past perfect	do të kisha rënë	do të kishe rënë	do të kishte rënë	do të kishim rënë	do të kishit rënë	do të kishin rënë
optative	present	rënça	rënç	rëntë	rënçim	rënçit	rënçin
perfect	paça rënë	paç rënë	pastë rënë	paçim rënë	paçit rënë	paçin rënë
admirative	present	rënkam	rënke	rënka	rënkemi	rënkeni	rënkan
	imperfect	rënkësha	rënkëshe	rënkësh	rënkëshim	rënkëshit	rënkëshin
perfect	paskam rënë	paske rënë	paska rënë	paskemi rënë	paskeni rënë	paskan rënë
past perfect	paskësha rënë	paskëshe rënë	paskësh rënë	paskëshim rënë	paskëshit rënë	paskëshin rënë
imperative	present	—	bjer	—	—	bini	—
1) indicative future identical with conditional present 2) indicative future perfect identical with conditional perfect

Etymology 2

From *bier, from Proto-Albanian *berja, from *bʰér-io-, from Proto-Indo-European *bʰer- (cf. English bear).

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbie/

Verb

bie (aorist prura, participle prurë) (Standard, Tosk)

1. to bring

   Synonym: sjell

2. to deliver

Conjugation

Standard Albanian conjugation of bie (active voice)

• Show compound tenses:  

		participle		prurë
		gerund		duke prurë
		infinitive		për të prurë
singular			plural
1st pers.	2nd pers.	3rd pers.	1st pers.	2nd pers.	3rd pers.
indicative	present	bie	bie	bie	biem	bini	bien
	imperfect	bija	bije	binte	binim	binit	binin
	aorist	prura	prure	pruri	prumë	prutë	prunë
perfect	kam prurë	ke prurë	ka prurë	kemi prurë	keni prurë	kanë prurë
past perfect	kisha prurë	kishe prurë	kishte prurë	kishim prurë	kishit prurë	kishin prurë
aorist II	pata prurë	pate prurë	pati prurë	patëm prurë	patët prurë	patën prurë
future1	do të bie	do të biesh	do të bjerë	do të biem	do të bini	do të bien
future perfect2	do të kem prurë	do të kesh prurë	do të ketë prurë	do të kemi prurë	do të keni prurë	do të kenë prurë
subjunctive	present	të bie	të biesh	të bjerë	të biem	të bini	të bien
imperfect	të bija	të bije	të binte	të binim	të binit	të binin
perfect	të kem prurë	të kesh prurë	të ketë prurë	të kemi prurë	të keni prurë	të kenë prurë
past perfect	të kisha prurë	të kishe prurë	të kishte prurë	të kishim prurë	të kishit prurë	të kishin prurë
conditional1, 2	imperfect	do të bija	do të bije	do të binte	do të binim	do të binit	do të binin
	past perfect	do të kisha prurë	do të kishe prurë	do të kishte prurë	do të kishim prurë	do të kishit prurë	do të kishin prurë
optative	present	prufsha	prufsh	pruftë	prufshim	prufshit	prufshin
perfect	paça prurë	paç prurë	pastë prurë	paçim prurë	paçit prurë	paçin prurë
admirative	present	prukam	pruke	pruka	prukemi	prukeni	prukan
	imperfect	prukësha	prukëshe	prukësh	prukëshim	prukëshit	prukëshin
perfect	paskam prurë	paske prurë	paska prurë	paskemi prurë	paskeni prurë	paskan prurë
past perfect	paskësha prurë	paskëshe prurë	paskësh prurë	paskëshim prurë	paskëshit prurë	paskëshin prurë
imperative	present	—	bjer	—	—	bini	—
1) indicative future identical with conditional present 2) indicative future perfect identical with conditional perfect

See also

• mbaj, mbar, mbaroj

Daasanach

Noun

bie

1. water

Further reading

• Mauro Tosco, The Dhaasanac Language: Grammar, Text, Vocabulary of a Cushitic Language of Ethiopia

Danish

Etymology

From Old Norse bíða, from Proto-Germanic *bīdaną (“to wait, await”), cognate with Swedish bida, English bide, abide, German beiten (dialectal). The verb goes back to Proto-Indo-European *bʰéydʰeti, which is also the source of Latin fīdō (“to trust”), Ancient Greek πείθω (peíthō, “to persuade”).

Pronunciation

• IPA^(key): /biːə/, [ˈb̥iːi]

Verb

bie (past tense biede, past participle biet)

1. (archaic) to stay, wait

Conjugation

Inflection of bie

	present	past
simple	bier	biede
perfect	har biet	havde biet
passive	bies	biedes
participle	biende	biet
imperative	bi	—
infinitive	bie	—
auxiliary verb	have	—
gerund	bien	—

Derived terms

• oppebie

References

• “bie” in Den Danske Ordbog

East Central German

Etymology

Compare German bin, Alemannic German bi, English be.

Verb

bie

1. first-person singular present of sei
2. (Erzgebirgisch) to be

References

• 2020 June 11, Hendrik Heidler, Hendrik Heidler's 400 Seiten: Echtes Erzgebirgisch: Wuu de Hasen Hoosn haaßn un de Hosen Huusn do sei mir drhamm: Das Original Wörterbuch: Ratgeber und Fundgrube der erzgebirgischen Mund- und Lebensart: Erzgebirgisch – Deutsch / Deutsch – Erzgebirgisch‎^[1], 3. geänderte Auflage edition, Norderstedt: BoD – Books on Demand, →ISBN, →OCLC, page 22:

Kapampangan

Alternative forms

• bye (Súlat Wáwâ)
• biye

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbje/, [ˈbjɛː]
• Hyphenation: bie

Etymology 1

From earlier biyai, from Proto-Malayo-Polynesian *bihaʀ. Compare Sambali biyay, Tagalog buhay, Ilocano biag.

Noun

bié

1. life

   Antonym: mate

Alternative forms

• biyai (obsolete)

Derived terms

• biayan
• bibie
• binie
• kabiayan
• mabie
• mangubie
• mie
• mimie

 

Etymology 2

From earlier biai, from abiai, metathesis from Proto-Malayo-Polynesian *bəʀay, from Proto-Austronesian *bəʀay. Compare Tagalog bigay, Cebuano bugay, Maranao begi, and Malay beri.

Verb

bié

1. to give

Derived terms

• binie
• ibie
• mamie
• mapamie
• pabie

 

Limburgish

Etymology 1

From Middle Dutch bi, from Old Dutch bi, from Proto-Germanic *bi, from Proto-Indo-European *h₁epi.

Alternative forms

• bij (other widespread variant)
• bei
• bee (Krefeld)
• béï, bi (Eupen)

Pronunciation

• IPA^(key): [biː˨]
• Hyphenation: bie
• Rhymes: -iː

Preposition

bie (+ dative)

1. (locative) by, at
2. (with a person, family, shop) at

   Ich bin bie g'm Jeanette. ― I'm at Jeanette's place.

3. (with an organization or company) for; at; in

   Die wirke bie einem bekker. ― They work for a bakery.

4. (with a reflexive pronoun) with; on

   V'r hant 't nit bei ós. ― We don't have it with us.

5. (with an event considered certain) upon, at the time of
6. (with an event considered theoretical) in case of, in the event of

   Bien oonval. ― In the case of an accident.

7. (with a continuing activity or condition) during; while; during the existence of
8. (with an item that implies an activity) over; during
9. (takes the accusative) with, to, towards

Etymology 2

From Middle Dutch bië, from Old Dutch *bīa, from Proto-Germanic *bijō.

Alternative forms

• bij, bei (other widespread variants)
• bien (West Limburgish)
• bui (Hees, Rosmeer)
• Bei (Krefeld)
• Bé (Eupen)

Pronunciation

• IPA^(key): [biː˦]
• Hyphenation: bie
• Rhymes: -iː

Noun

bie f

1. bee

Mandarin

Romanization

bie

1. Nonstandard spelling of biē.
2. Nonstandard spelling of bié.
3. Nonstandard spelling of biě.
4. Nonstandard spelling of biè.

Usage notes

• Transcriptions of Mandarin into the Latin script often do not distinguish between the critical tonal differences employed in the Mandarin language, using words such as this one without indication of tone.

Middle Dutch

Etymology

From Old Dutch *bīa, from Proto-Germanic *bijō.

Noun

bië f

1. bee

Inflection

This noun needs an inflection-table template.

Descendants

• Dutch: bij
  • Jersey Dutch: bai
  • Negerhollands: bi, bie
  • Petjo: bij
  • Skepi Creole Dutch: bi
• Limburgish: bie

Further reading

• “bie”, in Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 2000
• Verwijs, E., Verdam, J. (1885–1929) “bie”, in Middelnederlandsch Woordenboek, The Hague: Martinus Nijhoff, →ISBN

Norwegian Bokmål

Etymology 1

From Old Norse bý, from Proto-Germanic *bijō, from Proto-Indo-European *bʰī-.

Noun

bie f or m (definite singular bia or bien, indefinite plural bier, definite plural biene)

1. a bee

Derived terms

• bidronning
• bikube
• birøkt
• bisverm
• bivoks

Etymology 2

From Old Norse bíða.

Verb

bie (present tense bier, past tense bia or biet, past participle bia or biet) or
bie (present tense bier, simple past bidde, past participle bidd)

1. (archaic) to wait

References

• “bie” in The Bokmål Dictionary.

Norwegian Nynorsk

Pronunciation

• IPA^(key): /²biːə/

Etymology 1

From Old Norse bý n, from Proto-Germanic *bijǭ f.

Noun

bie f (definite singular bia, indefinite plural bier, definite plural biene)

1. a bee (insect)

Derived terms

• bidronning
• bikube
• birøkt
• bisverm
• bivoks

 

Etymology 2

From Old Norse biða.

Verb

bie (present tense biar or bier, past tense bia or bidde, past participle bia or bidd, present participle biande, imperative bi)

1. to wait

   Synonym: vente

Noun

bie f (definite singular bia, indefinite plural bier, definite plural biene)

1. a wait

   Synonym: venting

References

• “bie” in The Nynorsk Dictionary.

Old Irish

Verb

bie

1. second-person singular future absolute of at·tá
2. third-person singular preterite relative of benaid

Mutation

Old Irish mutation
Radical	Lenition	Nasalization
bie	bie pronounced with /v(ʲ)-/	mbie
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Yola

Preposition

bie

1. Alternative form of bee (“by”)
   • 1867, CONGRATULATORY ADDRESS IN THE DIALECT OF FORTH AND BARGY, page 114, lines 16-18:

     y'ast, bie ractzom o'honde, ee-delt t'ouz ye laas ee-mate var ercha vassale, ne'er dwythen na dicke waie nar dicka.

     you have with impartial hand ministered the laws made for every subject, without regard to this party or that.

   • 1867, CONGRATULATORY ADDRESS IN THE DIALECT OF FORTH AND BARGY, page 114, lines 23-24:

     proo'th, y'at wee alane needeth ye giftes o'generale rights, az be displayte bie ee factes o'thie goveremente.

     proves that we alone stood in need of the enjoyment of common privileges, as is demonstrated by the results of your government.

References

• Jacob Poole (d. 1827) (before 1828) William Barnes, editor, A Glossary, With some Pieces of Verse, of the old Dialect of the English Colony in the Baronies of Forth and Bargy, County of Wexford, Ireland, London: J. Russell Smith, published 1867, page 114