Wiktionary

ciało

Old Polish edit

Etymology edit

Inherited from Proto-Slavic *tělo. First attested in the 14th century.

Pronunciation edit

  • IPA(key): (10th–15th CE) /t͡ɕaɫɔ/
  • IPA(key): (15th CE) /t͡ɕaɫɔ/

Noun edit

ciało n (related adjective cielesny or cielny)

  1. body (physical structure of a human or animal seen as one single organism)
    • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎[2], page 172b:
      Swøty Barthlomeg... skorø svego czala... dal gest byl oblupicz
      [Święty Bartłomiej... skorę z swego ciała... dał jest był obłupić]
  2. body (fleshly or corporeal nature of a human, as opposed to the spirit or soul)
    • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎[3], page 181b:
      Gego dus[y]ø svøcy angely po spolu s czalem szøcz gø ony byly do nebeskego krolefstwa donesly
      [Jego duszę święci anjeli pospołu z ciałem sąć ją oni byli do niebieskiego krolewstwa donieśli]
  3. body; flesh (soft parts surrounding bones)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[4], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 37, 3:
      Ne iest zbawene w czele moiem (non est sanitas in carne mea) od oblicza gnewu twego, ne iest pocoy cosczom mogim od oblicza grzechow mogich
      [Nie jest zbawienie w ciele mojem (non est sanitas in carne mea) od oblicza gniewu twego, nie jest pokoj kościom mojim od oblicza grzechow mojich]
  4. living creature (any human or animal that is alive)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[5], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 64, 2:
      Wisluszay modlitwø moiø, k tobe wszelike cyalo przydze (ad te omnis caro veniet)
      [Wysłuszaj modlitwę moję, k tobie wszelikie ciało przydzie (ad te omnis caro veniet)]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[6], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 44:
      Y wzpomonøl, isz czialo sø (et recordatus est, quia caro sunt), duch ydøczi a ne wraczaiøczi se
      [I wspomionął, iż ciało są (et recordatus est, quia caro sunt), duch idący a nie wracający sie]
  5. body (corpse)
    • 1930 [Fifteenth century], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[7], 50, 3:
      Gest ten obiczay bil czyalo pogrzebuyøczym (iste quippe mos erat cadaverum conditorum)
      [Jest ten obyczaj był ciało pogrzebującym (iste quippe mos erat cadaverum conditorum)]
  6. The meaning of this term is uncertain.
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 128:
      Czasto a. czalo massam (modicum fermentum totam massam corrumpit Gal 5, 9)
      [Ciasto a. ciało massam (modicum fermentum totam massam corrumpit Gal 5, 9)]

Derived terms edit

adjectives
nouns

Related terms edit

adverbs
nouns

Descendants edit

  • Masurian: cziało
  • Polish: ciało
  • Silesian: ciało

References edit

Polish edit

 
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl
Polish Wikiquote has a collection of quotations related to:

Wikiquote pl

Etymology edit

Inherited from Old Polish ciało. Sense 5 is a semantic loan from Ancient Greek σῶμα (sôma) and Latin corpus. Sense 6 is a semantic loan from Latin corpus. Sense 7 is a semantic loan from French corps.[1]

Pronunciation edit

  • IPA(key): /ˈt͡ɕa.wɔ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈt͡ɕa.ɫɔ/
  • Audio(file)
  • Rhymes: -awɔ
  • Syllabification: cia‧ło

Noun edit

ciało n (diminutive ciałko, augmentative cielsko, related adjective cielesny)

  1. (countable) body (physical structure of a human or animal seen as one single organism)
    Synonym: organizm
  2. (uncountable) body (fleshly or corporeal nature of a human or animal)
  3. (countable) body (visible external part of a human or animal)
  4. (countable) body (corpse of a person or animal)
    Synonym: zwłoki
  6. (countable, chemistry, physics) body (object with specific physical or chemical properties)
  8. (countable) body, corps (roup of people having a common purpose)
    Synonym: organ
  10. (mathematics) field (algebraic structure)
  11. (obsolete) corporealness
    Synonym: cielesność
  12. (obsolete) sapwood
  13. (Middle Polish) matter; material subject
  14. (Middle Polish) body; Further details are uncertain.
    • 1528, J. Murmelius, Dictionarius‎[8], page 48:
      Corpus. Der leib Czyáło
    • 1568, Grzegorz Paweł, O prawdziwej śmierci‎[9], page 19:
      wpáthrz śię pilnie w thy ſłowá/ Ciáło/ Duſzá/ Duch/ iáko śię rozmáicie w piśmie rozumieią.

Declension edit

Declension of ciało
singular plural
nominative ciało ciała
genitive ciała ciał
dative ciału ciałom
accusative ciało ciała
instrumental ciałem ciałami
locative ciele ciałach
vocative ciało ciała

Derived terms edit

adjectives
adverbs
nouns
phrases
proverbs
verbs

Related terms edit

adjectives
adverb
nouns

Trivia edit

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), ciało is one of the most used words in Polish, appearing 87 times in scientific texts, 18 times in news, 2 times in essays, 36 times in fiction, and 16 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 159 times, making it the 364th most common word in a corpus of 500,000 words.[2]

References edit

  1. ^ Bańkowski, Andrzej (2000) “ciało”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  2. ^ Ida Kurcz (1990) “ciało”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎[1] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 51

Further reading edit

  • ciało in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • ciało in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “ciało”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “CIAŁO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “ciało”, in Słownik języka polskiego‎[10]
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “ciało”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎[11]
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “ciało”, in Słownik języka polskiego‎[12] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 315
  • ciało in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian edit

Etymology edit

Inherited from Old Polish ciało.

Pronunciation edit

  • IPA(key): /ˈt͡ɕawɔ/
  • Rhymes: -awɔ
  • Syllabification: cia‧ło

Noun edit

ciało n (augmentative cielsko, related adjective cielesny)

  1. body (physical structure of a human or animal seen as one single organism)
  2. body (corpse)
    Synonym: trup

Declension edit

Declension of ciało
singular plural
nominative ciało ciała
genitive ciała ciał
dative ciału ciałōm
accusative ciało ciała
instrumental ciałym ciałami/ciałōma
locative ciele ciałach
vocative ciało ciała

Further reading edit

Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=ciało&oldid=77797807"