dziękować

See also: dziekować

Old Polish

Etymology

From dzięka +‎ -ować. First attested in 1413. Compare Old Czech děkovati and Old Slovak ďakovať

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /d͡ʑæ̃kɔvat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /d͡ʑæ̃kɔvat͡ɕ/

Verb

dziękować impf (perfective podziękować)

1. to thank (to express gratitude or appreciation toward) [+dative = whom], [+ z (genitive) = for what]
   • 1454, Legenda o św. Aleksym‎^[2], line 158:

     A gdy do Rzymą przyal, bogv dząkowal, ysch gy do szemye przygnal

     [A gdy do Rzyma przyjał, Bogu dziękował, iż ji do ziemie przygnał]

   • 1930 [Fifteenth century], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 2, 14:

     W boiazny bozey ostal, bogu wzdi dzøkuiøcz ze wszego po wszitki dny ziwota swego (agens gratias deo omnibus diebus vitae suae)

     [W bojaźni Bożej ostał, Bogu wżdy dziękując ze wszego po wszytki dni żywota swego (agens gratias Deo omnibus diebus vitae suae)]

2. to praise [+dative = whom], [+ w (locative) = for what]
   • 1876 [1413], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[4], volume XIV, page 498:

     Mila matuchno boza, dzankugø tobe, banczze se mnø!

     [Miła matuchno boża, dziękuję tobie, bądźże se mną!]

   • 1887 [Fifteenth century], Lucjan Malinowski, editor, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[5], page 4b:

     Dziakowacz bandą tobie we wszprawienyu sercza, w tem, yze nauczilem se szandow sprawiedliwosczi twoiey (confitebor tibi in directione cordis, in eo, quod didici iudicia iustitiae tuae Psal 118, 7)

     [Dziękować będę tobie we wsprawieniu serca, w tem, iże nauczyłem sie sądow sprawiedliwości twojej (confitebor tibi in directione cordis, in eo, quod didici iudicia iustitiae tuae Psal 118, 7)]

Derived terms

nouns

• dziękowanie

 

Related terms

nouns

• dzięk
• dzięka

 

Descendants

• Masurian: dżiénkowacz
• Polish: dziękować, dziekować
  • → Kashubian: dzãkòwac
• Silesian: dziynkować
• → Old Ruthenian: дѧ́ковати (djákovati), дїаковати (diakovati), дїѧковати (dijakovati), дьѧковати (dʹjakovati), дѣковати (děkovati), дѧковатъ (djakovat), дѧковать (djakovatʹ), дѧкувати (djakuvati), дєковати (djekovati)
  • Belarusian: дзя́каваць (dzjákavacʹ)
  • Carpathian Rusyn: дя́ковати (djákovaty)
  • Ukrainian: дя́кувати (djákuvaty), дя́чувати (djáčuvaty); дє́кувати (djékuvaty) (dialectal)
  • → Russian: дя́кувать (djákuvatʹ), дя́кать (djákatʹ) (dialectal)

References

• Boryś, Wiesław (2005) “dziękować”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “dziękować”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “dziękować”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “dziękować”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “dziękować”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• dziekować (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish dziękować. By surface analysis, dzięka +‎ -ować. Compare Czech děkovat.

Pronunciation

• IPA^(key): /d͡ʑɛŋˈkɔ.vat͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /d͡ʑɛ̃ˈkɔ.vat͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔvat͡ɕ
• Syllabification: dzię‧ko‧wać

Verb

dziękować impf (perfective podziękować)

1. (intransitive) to thank (to express gratitude or appreciation toward) [+dative = whom], [+ za (accusative) = for what], [+instrumental = with what]

   Radek dziękuje matce za prezent. ― Radek thanks (his) mother for the present.

   Dziękuję! ― Thank you!

2. (intransitive) to thank (to politely decline)
3. (intransitive, obsolete) to return the favor (to perform the same action as someone else)

   Synonym: odwdzięczać się

4. (intransitive, Middle Polish) to confirm and acknowledge receipt of receivables; to give up any claims to something

Conjugation

Conjugation of dziękować impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		dziękować
present tense	1st	dziękuję			dziękujemy
	2nd	dziękujesz			dziękujecie
	3rd	dziękuje			dziękują
	impersonal	dziękuje się
past tense	1st	dziękowałem, -(e)m dziękował	dziękowałam, -(e)m dziękowała	dziękowałom, -(e)m dziękowało	dziękowaliśmy, -(e)śmy dziękowali	dziękowałyśmy, -(e)śmy dziękowały
	2nd	dziękowałeś, -(e)ś dziękował	dziękowałaś, -(e)ś dziękowała	dziękowałoś, -(e)ś dziękowało	dziękowaliście, -(e)ście dziękowali	dziękowałyście, -(e)ście dziękowały
	3rd	dziękował	dziękowała	dziękowało	dziękowali	dziękowały
	impersonal	dziękowano
future tense	1st	będę dziękował, będę dziękować	będę dziękowała, będę dziękować	będę dziękowało, będę dziękować	będziemy dziękowali, będziemy dziękować	będziemy dziękowały, będziemy dziękować
	2nd	będziesz dziękował, będziesz dziękować	będziesz dziękowała, będziesz dziękować	będziesz dziękowało, będziesz dziękować	będziecie dziękowali, będziecie dziękować	będziecie dziękowały, będziecie dziękować
	3rd	będzie dziękował, będzie dziękować	będzie dziękowała, będzie dziękować	będzie dziękowało, będzie dziękować	będą dziękowali, będą dziękować	będą dziękowały, będą dziękować
	impersonal	będzie dziękować się
conditional	1st	dziękowałbym, bym dziękował	dziękowałabym, bym dziękowała	dziękowałobym, bym dziękowało	dziękowalibyśmy, byśmy dziękowali	dziękowałybyśmy, byśmy dziękowały
	2nd	dziękowałbyś, byś dziękował	dziękowałabyś, byś dziękowała	dziękowałobyś, byś dziękowało	dziękowalibyście, byście dziękowali	dziękowałybyście, byście dziękowały
	3rd	dziękowałby, by dziękował	dziękowałaby, by dziękowała	dziękowałoby, by dziękowało	dziękowaliby, by dziękowali	dziękowałyby, by dziękowały
	impersonal	dziękowano by
imperative	1st	niech dziękuję			dziękujmy
	2nd	dziękuj			dziękujcie
	3rd	niech dziękuje			niech dziękują
active adjectival participle		dziękujący	dziękująca	dziękujące	dziękujący	dziękujące
contemporary adverbial participle		dziękując
verbal noun		dziękowanie

Derived terms

interjections

• dziękuję

 

phrases

• dziękuję, postoję

 

verbs

• nie wiedzieć impf, jak komuś dziękować impf

 

Related terms

noun

• podzięka

 

interjections

• dzięki
• dziękówa
• dziękówka

 

nouns

• dzięki

 

preposition

• dzięki

 

Descendants

• → Kashubian: dzãkòwac

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dziękować is one of the most used words in Polish, appearing 0 times in scientific texts, 2 times in news, 9 times in essays, 17 times in fiction, and 68 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 96 times, making it the 652nd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• dziękować in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dziękować in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dziękować”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “DZIĘKOWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 23.09.2013
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dziękować”, in Słownik języka polskiego‎^[6]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dziękować”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[7]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dziękować”, in Słownik języka polskiego‎^[8] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 655
• dziękować in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego