prędkość
Old Polish edit
Etymology edit
From prędki + -ość. First attested in the beginning of the 15th century.
Pronunciation edit
Noun edit
prędkość f
- speed, quickness
- 1874-1891 [c. 1500], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XLVII, page 372:
- Quartum gaudium suum donum dabitur homini, pratkoscz, velocitas
- [Quartum gaudium suum donum dabitur homini, prędkość, velocitas]
- hurry, rush
- 1892 [1484], Hieronim Łopaciński, editor, Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI[2], page 717:
- A yesthlyby kto *oczh [p]roznye albo nye baczącz przysyągal z vpadv yązyka swego albo z prąthkosczy (lapsu linguae), ... thedy thaki... ma... zmoviczi trzy paczierze
- [A jestliby kto ocz [p]roźnie albo nie bacząc przysięgał z upadu języka swego albo z prędkości (lapsu linguae), ... tedy taki... ma... zmowić trzy pacierze]
Related terms edit
adjectives
adverbs
nouns
Descendants edit
References edit
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “prędkość”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish prędkość. By surface analysis, prędki + -ość. Compare Kashubian prãdkòsc.
Pronunciation edit
- IPA(key): /ˈprɛnt.kɔɕt͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈprɛ̃.tkɔɕt͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -ɛntkɔɕt͡ɕ
- Syllabification: pręd‧kość
Noun edit
prędkość f (related adjective prędkościowy)
- (uncountable) rate, speed (tempo at which something happens)
- Synonym: szybkość
- (uncountable) speed (following something in a short period of time)
- Synonym: szybkość
- (uncountable) hastiness (rashness)
- Synonym: pochopność
- (countable, physics) velocity (vector quantity that denotes the rate of change of position with respect to time, combining speed with a directional component)
- Synonym: szybkość
Declension edit
Declension of prędkość
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | prędkość | prędkości |
genitive | prędkości | prędkości |
dative | prędkości | prędkościom |
accusative | prędkość | prędkości |
instrumental | prędkością | prędkościami |
locative | prędkości | prędkościach |
vocative | prędkości | prędkości |
Derived terms edit
adverbs
nouns
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), prędkość is one of the most used words in Polish, appearing 86 times in scientific texts, 1 time in news, 0 times in essays, 1 time in fiction, and 0 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 88 times, making it the 725th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References edit
Further reading edit
- prędkość in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- prędkość in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “prędkość”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “prędkość”, in Słownik języka polskiego[3]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “prędkość”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[4]
- A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “prędkość”, in Słownik języka polskiego[5] (in Polish), volume 4, Warsaw, page 1001