warunek

Masurian

Etymology

Inherited from Old Polish warunek.

Pronunciation

• IPA^(key): [vaˈrunɛk]
• Syllabification: wa‧ru‧nek

Noun

warunek m inan

1. condition (factor that must be met for something to happen)
   • 1954-1986, Kartoteka Słownika Gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur‎^[2], volume 127, number Warmiacki - Wiaderko:

     przy zgodzie stawiłem jako głowny warunek, że dom będzie do żniw gotowy do zamieszkania w niem, ponieważ stary musiał być rozebrany.

     [Prżi zgodżie staziłem jeko głównÿ warunek, ze dóm béndżie do zniw gotowÿ do zanieskaniá w niém, poniéwáz starÿ musziáł bicz rozebranÿ.]

     When agreeing, I set the main condition that the house would be ready for habitation by harvest time, because the old man had to be demolished.

Derived terms

conjunction

• pod warunkiém, ze

 

Old Polish

Alternative forms

• warunk

Etymology

Borrowed from Middle High German warunge. First attested in 1424. Compare Old Czech varunk.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /varu(ː)nɛk/
• IPA^(key): (15^th CE) /varunɛk/

Noun

warunek m ?

1. (law) obligation to take the place of the first defendant in a trial
   • 1967 [1424], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1038:

     Jaco Michal ne obsilal Stoyslawa, aby gy w prawe zastampil, yaco mv ranczil za warunk, ale ssą ssam przal ne obsilayącz yego

     [Jako Michał nie obsyłał Stoisława, aby ji w prawie zastąpił, jako mu ręczył za warunk, ale się sam przał nie obsyłając jego]

2. good quality of goods, appropriate grade
   • 1898 [1488–1505], Rocznik Krakowski, volume XIII, page 221:

     (Śledzie są) non valencia al. warunek, sed falsificata... et ad usum et vescendum bonis hominibus non valencia

     [(Śledzie są) non valencia al. warunek, sed falsificata... et ad usum et vescendum bonis hominibus non valencia]

Derived terms

adjective

• warunkowy

 

Descendants

• Masurian: warunek
• Polish: warunek
• Silesian: warōnek

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “warunek”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Pronunciation

• IPA^(key): /vaˈru.nɛk/
• (Middle Polish) IPA^(key): /vaˈru.nɛk/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -unɛk
• Syllabification: wa‧ru‧nek

Etymology 1

Inherited from Old Polish warunek, warunk. Compare German Wahrung.

Noun

warunek m inan (diminutive waruneczek)

1. condition (factor that must be met for something to happen)
2. (law) condition; requisite, requirement (clause in a contract or agreement indicating that a certain contingency may modify the principal obligation in some way)
3. condition (logical clause or phrase that a conditional statement uses)
4. (university slang) conditional promotion

   Synonym: zaliczenie warunkowe

Declension

Declension of warunek

	singular	plural
nominative	warunek	warunki
genitive	warunku	warunków
dative	warunkowi	warunkom
accusative	warunek	warunki
instrumental	warunkiem	warunkami
locative	warunku	warunkach
vocative	warunku	warunki

Derived terms

adjective

• warunkowy

 

nouns

• warunek brzegowy
• warunek dostateczny
• warunek konieczny
• warunek sine qua non
• warunki
• warunkowicz

 

conjunction

• pod warunkiem, że

 

verbs

• warunkować impf

 

Related terms

adjectives

• bezwarunkowy
• uwarunkowany

 

adverbs

• bezwarunkowo
• warunkowo

 

nouns

• bezwarunkowość
• uwarunkowanie
• warunkowość

 

Etymology 2

Borrowed from German Bewährung.

Noun

warunek m inan

1. (obsolete) guarding

   Synonyms: pilnowanie, strzeżenie

2. (collective, military, obsolete) guard (squad responsible for protecting something)

   Synonyms: obstawa, straż

Related terms

adjective

• warowny

 

adverb

• warownie

 

nouns

• warownia
• warowność
• warta

 

interjection

• wara

 

verbs

• warować impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), warunek is one of the most used words in Polish, appearing 104 times in scientific texts, 63 times in news, 148 times in essays, 18 times in fiction, and 7 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 340 times, making it the 148th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• warunek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• warunek in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “warunek”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (09.06.2021) “WARUNEK”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “warunek”, in Słownik języka polskiego‎^[3]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “warunek”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[4]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “warunek”, in Słownik języka polskiego‎^[5] (in Polish), volume 7, Warsaw, page 468