złożyć

Old Polish

Etymology

From z- +‎ łożyć. First attested in the second half of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zɫɔʒʲɨt͡ɕ/, /sɫɔʒʲɨt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zɫɔʒʲɨt͡ɕ/, /sɫɔʒʲɨt͡ɕ/

Verb

złożyć pf (imperfective składać)

1. to put together (to connect by placing one against the other; to make touch)
   • 1885 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[2], volume I, page 487:

     Zloszonyma rankama collatis manibus

     [Złożonyma rękama collatis manibus]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 29r:

     Collatis manibus slozonyma rąkoma

     [Collatis manibus słożonyma rękoma]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[3], page 5:

     Slozyles z gorączoscz nyebyeską sz nyemy (cum eis siderum calorem temperasti)

     [Słożyłeś gorącość niebieską z niemi (cum eis siderum calorem temperasti)]

2. (reflexive with się) to be put together (to become connected or touch physically)
   • 1930 [Fifteenth century], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 8, 4:

     Bo po ti trsy noci slozmi syø z bogem (deo iungimur), ale po trzecyey noci bødzewa w swem skladanyv

     [Bo po ty trzy nocy słóżmy się z Bogiem (Deo iungimur), ale po trzeciej nocy będziewa w swem składaniu]

3. to make; to do
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎^[5], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 32, 15:

     Iensze iest sloszil oblaszcze sercza gich (qui finxit sigillatim corda eorum)

     [Jenże jest słożył obłaszcze sierca jich (qui finxit sigillatim corda eorum)]

   1. (of ambushes) to set up
      • 1930 [Fifteenth century], “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[6], 15, 15:

        Ale gyny vczinci Sellum y sprzysyøszenye gego, kako slozil strosze (per quam tetendit insidias), to wszitko popysano w *ksyogach vczinkow dny krolyow israhelskich

        [Ale jini uczyńcy Sellum i sprzysiężenie jego, kako słożył stroże (per quam tetendit insidias), to wszytko popisano w księgach uczynkow dni krolow israhelskich]

   2. (of text) to design, to contrive, to arrange, to set
      • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎^[7], line 3:

        Gospodzynye wszechmogączy..., pomoszy my tho dzalo szloszycz

        [Gospodzinie wszechmogący..., pomoży mi to działo złożyć]

   3. (of legal acts) to write
      • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 67:

        Tho vstawyenye o pyrwą stvką gest yvsz slozono wyszszey... poth rvbriką o dzelenyv synow sz oczczem

        [To ustawienie o pirwą sztukę jest już słożono wyszszej... pod rubryką O dzieleniu synow z oćcem]

4. to agree, to arrange, to determine
   • 1950 [1428], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 326:

     Jakom ya nye *podyan szan Jachne trzech cop placzicz gothowymi pyenandzmi, ale bidlem, yako by sloszono

     [Jakom ja nie podją[ł] się Jachnie trzech kop płacić gotowymi pieniędzmi, ale bydłem, jako by słożono]

   1. to establish, to constitute, to implement
      • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[8], page 7:

        Chczemi, aby nasze vkladi y statuta ten to czas w Wysliczi sloszone (constitutiones... editae) wszytczi ziemyanye przyiąli

        [Chcemy, aby nasze układy i statuta ten to czas w Wiślicy słożone (constitutiones... editae) wszytcy ziemianie przyjęli]

5. to estimate, to quote (to determine a value or price)
   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 72:

     Tedy slachcziczy podlug sąmpnyenya gych przerzeczone dzedziny slozą alybo oszaczvyą (hereditates taxabunt)

     [Tedy ślachcicy podług sąmnienia jich przerzeczone dziedziny słożą alibo oszacują (hereditates taxabunt)]

   • 1921 [1437], Kazimierz Tymieniecki, editor, Wolność kmieca na Mazowszu w wieku XV‎^[9], page 59:

     Pro 1 1/2 sexagena grossorum vlg. slozon[y]ego

     [Pro 1 1/2 sexagena grossorum vlg. słożon[y]ego]

6. to bring; to lead (to cause to be somewhere by vehicle)
   • 1930 [Fifteenth century], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[10], 6, 15:

     Slozø staroscz gich a (pro z) zamøtkem do pyeklow (deponam senectutem illorum... ad inferos)

     [Słożę starość jich z zamętkiem do piekłow (deponam senectutem illorum... ad inferos)]

7. (of a disease) to send down
   • 1967 [1427], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1298:

     Czom lezal, tom lezal prawą nyemoczą ot pana boga slozoną

     [Com leżał, tom leżał prawą niemocą ot Pana Boga słożoną]

8. to knock down (to cause a fall)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎^[11], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 58, 12:

     Rozprosz ie (sc. nieprzyjaciele moje) w moczy twoiey y slosz ie (depone eos), zaszcziczicze[lu] moy gospodne!

     [Rozprosz je (sc. nieprzyjaciele moje) w mocy twojej i słóż je (depone eos), zaszczycicie[lu] moj Gospodnie!]

9. (reflexive with się) to settle (to take residence somewhere)
   • 1981-2001 [15th century], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume II, page 79:

     Virgo sanctum Iohannem pastowala, quia erat... pudicissima, sromesliwa, in qua dominus se nidificavit zloszil [się]

     [Virgo sanctum Iohannem piastowała, quia erat... pudicissima, sromieźliwa, in qua Dominus se nidificavit złożył [się]]

10. to put off (to place away from)
    • 1483, Satyra na leniwych chłopów‎^[12], line 9:

      Zelazna vycz doma szlozy a drzewyaną na plug wlozy

      [Żelazną wić doma złoży a drzewianą na pług włoży]

    1. to take off (to devest)
       • 1930 [Fifteenth century], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[13], 21, 13:

         Slozøcz rvcho (deponet vestem)... bødze plakacz otcza

         [Słożąc rucho (deponet vestem)... będze płakać otca]

       • 1981-2001 [c. 1500], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume I, page 56:

         Ideo nos omnes Xpiani debemus nos adornare non solum vestibus temporalibus, sed eciam spiritualibus, slosyvsy syebye veteres vestes, sc. pecata mortalia

         [Ideo nos omnes Xpiani debemus nos adornare non solum vestibus temporalibus, sed eciam spiritualibus, słożywszy z siebie veteres vestes, sc. pecata mortalia]

    2. to set aside (to get rid of)
       • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[14], page 140:

         Modlyączy szye mnye vkazovaly my czescz *podobno, slozywschy ych gnyew przeczyw mnye svego przyrodzenya (deponentes naturalem coram me furorem)

         [Modlący sie mnie ukazowały mi cześć podobną, słożywszy jich gniew przeciw mnie swego przyrodzenia (deponentes naturalem coram me furorem)]

    3. (of a tent) to roll up
       • 1930 [Fifteenth century], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[15], 2, 17:

         Ktorimze srzødem podyøt bødze, takesz i slozon bødze (deponetur)

         [Ktorymże srzędem podjęt będzie, takiesz i słożon będzie (deponetur)]

    4. (reflexive with się, of a tent) to be rolled up
       • 1977-1980 [1471], Wanda Żurowska-Górecka, Vladimír Kyas, editors, Mamotrekty staropolskie [Old Polish-Latin Dictionaries and wordlists], page 194:

         Zlozą schą complicabuntur (tabescet omnis militia caelorum et complicabuntur sicut liber caeli Is 34, 4)Złożą się complicabuntur (tabescet omnis militia caelorum et complicabuntur sicut liber caeli Is 34, 4)

         [-]

         (please add an English translation of this quotation)

11. to remove from office or from a position
    • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 63:

      Gdyby vrzadnik... byl przekonan prawem, gyny w myastho gego ma bycz vstawyon a on oth swego vrządv na wyeky szlozon (a suo officio... deponatur)

      [Gdyby urzędnik... był przekonan prawem, jiny w miasto jego ma być ustawion a on ot swego urzędu na wieki złożon (a suo officio... deponatur)]

12. (reflexive with się) to resign from office or from a position
    • Rękopiśmienne ekscerpty, pages 37, 4:

      Sed iurat quis ad scamnum scabinale sine tempore, hic solus se deponere, slozycz [się], non potest causa victualitatis sue

      [Sed iurat quis ad scamnum scabinale sine tempore, hic solus se deponere, słożyć [się], non potest causa victualitatis sue]

13. to disturb, to violate, to upset
    • 1930 [Fifteenth century], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[16], 36, 4:

      Slozon bødze lossowi rosdzal (confundatur sortium distributio) a gynich gimyenye k ginim poydze

      [Słożon będzie losowy rozdział (confundatur sortium distributio) a jinych jimienie k jinym pojdzie]

14. to secure the matter of obligations by way of an arrangement
    • 1920 [1425], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume II, number 1417:

      Quia fui conpositor inter Nicolaum et Stephanum et conposui vlg. y scladalem gich bratha pusczinø, y sloszilem pro decem sexagenis

      [Quia fui conpositor inter Nicolaum et Stephanum et conposui vlg. i składałem jich brata puścinę, i słożyłem pro decem sexagenis]

15. The meaning of this term is uncertain.
    • 1885 [End of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[17], volume V, page 22:

      Sloszycz deponere

      [Słożyć deponere]

16. The meaning of this term is uncertain.
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 32r:

      Conferre zusammensprechen slozycz

      [Conferre zusammensprechen złożyć]

Derived terms

adjectives

• złożon niemocą

 

nouns

• złożca
• złożenie

 

verbs

• złożyć potwarz pf
• złożyć się w małżeństwo pf
• złożyć słowa pf

 

Descendants

• Polish: złożyć
• Silesian: słożyć

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “złożyć, złożyć się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “złożyć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish złożyć. By surface analysis, z- +‎ łożyć. Compare Kashubian złożëc.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈzwɔ.ʐɨt͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈzɫɔ.ʐɨt͡ɕ/

• Audio 1, złożyć

  (file)

• Audio 2, złożyć

  (file)

• Audio 3, złożyć się

  (file)

• Rhymes: -ɔʐɨt͡ɕ
• Syllabification: zło‧żyć

Verb

złożyć pf (imperfective składać)

1. (transitive) to fold (to bend (any thin material, such as paper) over so that it comes in contact with itself)

   Złóż kartkę na pół. ― Fold the piece of paper in half.

2. (transitive) to fold (to bring two things together, e.g. hands, such that they touch)
3. (transitive) to put together, to assemble (to take pieces and connect them into a whole) [+ z (genitive) = from what]

   Pierwszy samochód złożyłem ze złomu. ― I put together my first car from scrap.

4. (transitive) to set (to reduce a bone from a dislocated or fractured state)
5. (transitive, printing) to typeset (to set or compose written material into type)
6. (transitive) used as a light verb; to make; to submit

   złożyć oświadczenie ― to make/submit a statement

   Podania należy złożyć osobiście w dziekanacie przed 12 grudnia. ― Requests should be filed in person in the dean's office before December 12th.

7. (transitive) to set down; to place, to lay (to bring something somewhere and leave for some time e.g. flowers at a tombstone)
8. (transitive) to save up (to accumulate money, especially for a specific, planned expenditure) [+ na (accusative) = for what]
9. (transitive, literary) to bury; to arrange; to dispose (to place someone deceased somewhere)
10. (transitive, literary) to hang; to lean (to place and rest a body part on something) [+ na (locative) = on what]
11. (transitive) to place (to incur a particular noun) [+ na (accusative) = for whom]

    złożyć winę ― to place blame

12. (transitive) to pass along, to give, to hand

    Synonym: wręczyć

13. (transitive, obsolete) to put off; to take off (to place farther; to remove)
14. (transitive, obsolete) to put together (to organize, form, or gather)
15. (transitive, obsolete) to aim (to point a weapon at)
16. (transitive, obsolete) to put together (to gather into one place)

    Synonym: zebrać

17. (transitive, obsolete) to put together (to compose, to lay out, to create)

    Synonym: ułożyć

18. (transitive, obsolete) to put together, to call together (to bring people to one place)
19. (transitive, obsolete) to put down (to lower; to cause to be in or place at a lower position)
20. (transitive, obsolete) to repeat

    Synonym: powtórzyć

21. (reflexive with się) to fold (to be bent over so as to come in contact with itself)

    Synonym: rozłożyć się

22. (reflexive with się) to go in on (to contribute money for a joint purchase) [+ na (accusative) = on what]

    Synonym: zrzucić się

23. (reflexive with się) to be made up of, to constitue (to compose constitute the components of a whole) [+ z (genitive) = of what]
24. (reflexive with się) to be the cause of, to contribute to (to become the cause of something) [+ na (accusative) = of/to what]
25. (reflexive with się) to form (of body parts, to take a particular shape) [+ do (genitive)] or [+ w (accusative) = what shape]

    Synonym: ułożyć się

26. (reflexive with się) to assume (to take a particular position) [+ do (genitive) = for what]

    Synonym: przymierzyć się

27. (reflexive with się) to occur, to unfold (to happen or take place in a particular manner)

    Synonyms: przebiec, ułożyć się, ustalić się

    Tak się złożyło... ― That's how it turned out...

28. (reflexive with się, obsolete) to be put together (to be organized or connected into a whole)
29. (reflexive with się, obsolete) to be aimed (to be pointed to)
30. (reflexive with się, obsolete) to justify oneself

    Synonym: wytłumaczyć się

31. (reflexive with się, obsolete) to turn to the side
32. (reflexive with się, obsolete) to adapt, to adjust oneself
33. (reflexive with się, obsolete) to get used to, to become accustomed to, to get in the habit of
34. (reflexive with się, obsolete, of a ship) to sail closer to

    Synonym: przypłynąć

35. (reflexive with się, obsolete) to fall (to become lower)

Conjugation

Conjugation of złożyć pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		złożyć
future tense	1st	złożę			złożymy
	2nd	złożysz			złożycie
	3rd	złoży			złożą
	impersonal	złoży się
past tense	1st	złożyłem, -(e)m złożył	złożyłam, -(e)m złożyła	złożyłom, -(e)m złożyło	złożyliśmy, -(e)śmy złożyli	złożyłyśmy, -(e)śmy złożyły
	2nd	złożyłeś, -(e)ś złożył	złożyłaś, -(e)ś złożyła	złożyłoś, -(e)ś złożyło	złożyliście, -(e)ście złożyli	złożyłyście, -(e)ście złożyły
	3rd	złożył	złożyła	złożyło	złożyli	złożyły
	impersonal	złożono
conditional	1st	złożyłbym, bym złożył	złożyłabym, bym złożyła	złożyłobym, bym złożyło	złożylibyśmy, byśmy złożyli	złożyłybyśmy, byśmy złożyły
	2nd	złożyłbyś, byś złożył	złożyłabyś, byś złożyła	złożyłobyś, byś złożyło	złożylibyście, byście złożyli	złożyłybyście, byście złożyły
	3rd	złożyłby, by złożył	złożyłaby, by złożyła	złożyłoby, by złożyło	złożyliby, by złożyli	złożyłyby, by złożyły
	impersonal	złożono by
imperative	1st	niech złożę			złóżmy
	2nd	złóż			złóżcie
	3rd	niech złoży			niech złożą
passive adjectival participle		złożony	złożona	złożone	złożeni	złożone
anterior adverbial participle		złożywszy
verbal noun		złożenie

Derived terms

adjectives

• złożony

 

nouns

• złożenie

 

verbs

• złożyć broń pf, składać broń impf
• złożyć egzamin pf, składać egzamin impf
• złożyć jajo pf, składać jajo impf
• złożyć legitymację pf, składać legitymację impf
• złożyć mandat pf, składać mandat impf
• złożyć na barki pf, składać na barki impf
• złożyć na karb pf, składać na karb impf
• złożyć na ręce pf, składać na ręce impf
• złożyć swe kości pf, składać swe kości impf
• złożyć urząd pf, składać urząd impf
• złożyć z urzędu pf, składać z urzędu impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), złożyć is one of the most used words in Polish, appearing 2 times in scientific texts, 38 times in news, 7 times in essays, 14 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 69 times, making it the 938th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• złożyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• złożyć się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• złożyć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “złożyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “złożyć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ZŁOŻYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 03.10.2011
• “ZŁOŻYĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 23.09.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “złożyć”, in Słownik języka polskiego‎^[18]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “złożyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[19]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “złożyć”, in Słownik języka polskiego‎^[20] (in Polish), volume 8, Warsaw, page 541
• złożyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• złożyć się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego