йондоҙ

Bashkir edit

Йондоҙҙар (sense 1)

Кино йондоҙо (sense 2)

Йондоҙ (sense 3)

Etymology edit

From Proto-Turkic *yulduŕ (“star”). The development of the medium consonant cluster -ld- into -nd- is specific to Bashkir.

Cognate with Azerbaijani ulduz; Chagatai یولدوز (yulduz); Dolgan һулус (hulus); Gagauz yıldız; Karachay-Balkar жулдуз (julduz), Karakalpak juldïz; Kazakh жұлдыз (jūldyz); Khakas чылтыс (çıltıs); Kumyk юлдуз (yulduz); Kyrgyz жылдыз (jıldız); Nogai юлдыз (yuldız); Shor чылтыс (čïltïs); Southern Altai јылдыс (ǰïldïs); Tatar йолдыз (yoldız); Turkish yıldız; Turkmen ýyldyz; Tuvan сылдыс (sıldıs); Uyghur يۇلتۇز (yultuz); Uzbek yulduz; Yakut сулус (sulus).

Pronunciation edit

IPA^(key): [jʊ̞nˈdʊ̞ð]
Hyphenation: йон‧доҙ

Noun edit

йондоҙ • (yondoź)

(astronomy) star
Таң йондоҙо.
Tañ yondoźo.
A morning star.

Ҡыш йондоҙҙар баҙыҡ янһа – һалҡынға, тоноҡ янһа йылыға тарта.
Qış yondoźźar baźıq yanha – halqınğa, tonoq yanha yılığa tarta.
In the winter, if the stars shine bright, (the weather tends) towards cool, if (they) shine dimly, (the weather) tends towards warm.
- Ural-batyr (Bashkir folk epic):
  Йондоҙ һымаҡ атылып, Аҡбуҙ толпар атлығып күктән килеп төшкән, ти.
  Like a shooting star, a grey winged horse came down swiftly from the sky.
Йосоп төш күрә. Төшөндә ун бер йондоҙ бер ай Йосопҡа баш эйгәнен күрә.
Yosop töş kürə. Töşöndə un ber yondoź ber ay Yosopqa baş eygənen kürə.
Yusuf has a dream. In his dream, he sees that eleven stars and one moon incline their heads to Yusuf.
star (celebrity)
Арағыҙҙа Криштиану Роналду исемле футбол йондоҙон белеүселәр барҙыр, моғайын.
Arağıźźa Kriştianu Ronaldu isemle futbol yondoźon belewselər barźır, moğayın.
Certainly, there those among you who know Cristiano Ronaldo, the football star.
(geometry) star
Шыршы башына ҡатырғанан ҡырҡып ҡыҙыл йондоҙ ҡуйҙыҡ.
Şırşı başına qatırğanan qırqıp qıźıl yondoź quyźıq.
We put a red star cut from cardboard on top of the Cristmas tree.

Declension edit

Declension of йондоҙ (yondoź)

	singular	plural
absolute	йондоҙ (yondoź)	йондоҙҙар (yondoźźar)
definite genitive	йондоҙҙоң (yondoźźoñ)	йондоҙҙарҙың (yondoźźarźıñ)
dative	йондоҙға (yondoźğa)	йондоҙҙарға (yondoźźarğa)
definite accusative	йондоҙҙо (yondoźźo)	йондоҙҙарҙы (yondoźźarźı)
locative	йондоҙҙа (yondoźźa)	йондоҙҙарҙа (yondoźźarźa)
ablative	йондоҙҙан (yondoźźan)	йондоҙҙарҙан (yondoźźarźan)

Derived terms edit

йондоҙнамә (yondoźnamə)