Wiktionary

ասեմ

Old Armenian edit

Etymology edit

Usually derived from Proto-Indo-European *h₂ǵ-, zero-grade of *h₂eǵ- (“to say”).[1][2][3] The -ս- (-s-) instead of expected -ծ- (-c-) is probably from a perfect formation *h₂ǵ-t → -ստ- (-st-) and a generalisation of -ս- (-s-).[3] The regular reflex *ած- (*ac-) may perhaps be seen in առած (aṙac).[3]

Verb edit

ասեմ • (asem)

  1. to say, to express, to speak, to relate, to recite, to tell, to recount, to declare, to pronounce, to utter, to dictate
    ասել յառաջագոյն ― asel yaṙaǰagoyn ― to foretell
    ասել վերստին ― asel verstin ― to repeat
    չարիս ասել զումեքէ ― čʻaris asel zumekʻē ― to speak badly of a person
    բարիս ասել զումեքէ ― baris asel zumekʻē ― to speak well of a person
    ասա՛ ինձ ― asá inj ― tell me
    պարտ է ասել ― part ē asel ― one must say
    որպէս ասացաք ― orpēs asacʻakʻ ― as we have said
    համառօտ ասել ― hamaṙōt asel ― briefly, in one word
    չգիտեմ զինչ ասել ― čʻgitem zinčʻ asel ― I know not what to say
    զինչ ասիցեն զքէն ― zinčʻ asicʻen zkʻēn ― what will they say of you?
    անհիմն է զոր ասեսդ ― anhimn ē zor asesd ― what you say is without foundation
    չգիտէ զոր ինչ ասէ ― čʻgitē zor inčʻ asē ― he does not know what he says
    ցանգ զնոյն ասել ― cʻang znoyn asel ― to repeat always the same thing
    ասել զկարծիս իւր զիմեքէ ― asel zkarcis iwr zimekʻē ― to give one's opinion on some thing
    սուտ ասել ― sut asel ― to tell falsehoods or lies
    ասել զճշմարտութիւն ― asel zčšmartutʻiwn ― to speak the truth
    ոչ ասել ― očʻ asel ― to say no
    ասել այո ― asel ayo ― to say yes
    զինչ կամիցի ասել այս ― zinčʻ kamicʻi asel ays ― what does that mean?
    այլ զինչ ասեմս ― ayl zinčʻ asems ― but what do I say?
    ըստ ասելոյ իւրաքանչիւր ― əst aseloy iwrakʻančʻiwr ― as everyone says
    ասել ընդ միտս ― asel ənd mits ― to say to oneself
    զայս իբրեւ ասաց ― zays ibrew asacʻ ― when he has said that, at these words
    զայս ասացեալ ― zays asacʻeal ― that said
  2. to sing (said of birds)

Conjugation edit

active
infinitive ասել (asel) participle ասացեալ (asacʻeal)
causative — aorist stem ասաց- (asacʻ-)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մեք դուք նոքա
present ասեմ (asem) ասես (ases) ասէ (asē) ասեմք (asemkʻ) ասէք (asēkʻ) ասեն (asen)
imperfect ասէի, ասեի* (asēi, asei*) ասէիր, ասեիր* (asēir, aseir*) ասէր (asēr) ասէաք, ասեաք* (asēakʻ, aseakʻ*) ասէիք, ասեիք* (asēikʻ, aseikʻ*) ասէին, ասեին* (asēin, asein*)
aorist ասացի (asacʻi) ասացեր (asacʻer) ասաց (asacʻ) ասացաք (asacʻakʻ) ասացէք, ասացիք (asacʻēkʻ, asacʻikʻ) ասացին (asacʻin)
subjunctive ես դու նա մեք դուք նոքա
present ասիցեմ (asicʻem) ասիցես (asicʻes) ասիցէ (asicʻē) ասիցեմք (asicʻemkʻ) ասիցէք (asicʻēkʻ) ասիցեն (asicʻen)
aorist ասացից (asacʻicʻ) ասասցես (asascʻes) ասասցէ (asascʻē) ասասցուք (asascʻukʻ) ասասջիք (asasǰikʻ) ասասցեն (asascʻen)
imperatives — (դու) — — (դուք) —
imperative — ասա՛ (asá) — — ասացէ՛ք (asacʻḗkʻ) —
cohortative — ասասջի՛ր (asasǰír) — — ասասջի՛ք (asasǰíkʻ) —
prohibitive — մի՛ ասեր (mí aser) — — մի՛ ասէք (mí asēkʻ) —
*rare
note the irregular aorist stem
mediopassive
infinitive ասել, ասիլ* (asel, asil*) participle ասացեալ (asacʻeal)
causative — aorist stem ասաց- (asacʻ-)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մեք դուք նոքա
present ասիմ (asim) ասիս (asis) ասի (asi) ասիմք (asimkʻ) ասիք (asikʻ) ասին (asin)
imperfect ասէի (asēi) ասէիր (asēir) ասէր, ասիւր (asēr, asiwr) ասէաք (asēakʻ) ասէիք (asēikʻ) ասէին (asēin)
aorist ասացայ (asacʻay) ասացար (asacʻar) ասացաւ (asacʻaw) ասացաք (asacʻakʻ) ասացայք (asacʻaykʻ) ասացան (asacʻan)
subjunctive ես դու նա մեք դուք նոքա
present ասիցիմ (asicʻim) ասիցիս (asicʻis) ասիցի (asicʻi) ասիցիմք (asicʻimkʻ) ասիցիք (asicʻikʻ) ասիցին (asicʻin)
aorist ասացայց (asacʻaycʻ) ասասցիս (asascʻis) ասասցի (asascʻi) ասասցուք (asascʻukʻ) ասասջիք (asasǰikʻ) ասասցին (asascʻin)
imperatives — (դու) — — (դուք) —
imperative — ասա՛ց (asácʻ) — — ասացարո՛ւք (asacʻarúkʻ) —
cohortative — ասասջի՛ր (asasǰír) — — ասասջի՛ք (asasǰíkʻ) —
prohibitive — մի՛ ասիր (mí asir) — — մի՛ ասիք (mí asikʻ) —
*post-classical
note the irregular aorist stem

Derived terms edit

Descendants edit

  • Armenian: ասել (asel)

References edit

  1. ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “աս”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  2. ^ Rix, Helmut, editor (2001), Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 256
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Martirosyan, Hrach (2010) “asem”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page aṙac of 103, 117

Further reading edit

  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ասեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “ասեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Godel, Robert (1975) An introduction to the study of classical Armenian, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 51
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=ասեմ&oldid=52359699"