գետին
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian գետին (getin).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɡeˈtin]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [kʰeˈdin]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun edit
գետին • (getin)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | գետին (getin) | գետիններ (getinner) | ||
| dative | գետնի (getni) | գետինների (getinneri) | ||
| ablative | գետնից (getnicʻ) | գետիններից (getinnericʻ) | ||
| instrumental | գետնով (getnov) | գետիններով (getinnerov) | ||
| locative | գետնում (getnum) | գետիններում (getinnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | գետինը/գետինն (getinə/getinn) | գետինները/գետիններն (getinnerə/getinnern) | ||
| dative | գետնին (getnin) | գետիններին (getinnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | գետինս (getins) | գետիններս (getinners) | ||
| dative | գետնիս (getnis) | գետիններիս (getinneris) | ||
| ablative | գետնիցս (getnicʻs) | գետիններիցս (getinnericʻs) | ||
| instrumental | գետնովս (getnovs) | գետիններովս (getinnerovs) | ||
| locative | գետնումս (getnums) | գետիններումս (getinnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | գետինդ (getind) | գետիններդ (getinnerd) | ||
| dative | գետնիդ (getnid) | գետիններիդ (getinnerid) | ||
| ablative | գետնիցդ (getnicʻd) | գետիններիցդ (getinnericʻd) | ||
| instrumental | գետնովդ (getnovd) | գետիններովդ (getinnerovd) | ||
| locative | գետնումդ (getnumd) | գետիններումդ (getinnerumd) | ||
Derived terms edit
- գետնախնձոր (getnaxnjor)
- գետնահարկ (getnahark)
- գետնանուշ (getnanuš)
- գետնասունկ (getnasunk)
- գետնից բարձր (getnicʻ barjr)
- ստորգետնյա (storgetnya)
Old Armenian edit
Etymology edit
Probably related to Hittite 𒌓𒉈𒂊 (ut-ne-e /utnē/, “land, country”). Martirosyan tentatively derives both from Proto-Indo-European *wédn̥. Ancient Greek οὖδας (oûdas, “earth, soil”) may also be related.
Noun edit
գետին • (getin)
- ground, earth, soil, land, place
- զգետնի, ընդ գետին, ի գետնի, ի գետին ― zgetni, ənd getin, i getni, i getin ― on the ground, in the earth
- կորացեալ մտանել/պշնուլ ընդ գետին ― koracʻeal mtanel/pšnul ənd getin ― covered with confusion to look on the ground
- անկեալ ի գետին երկիր պագանել ― ankeal i getin erkir paganel ― prostrated to worship
- հարկանել զգլուխն ի գետին ― harkanel zgluxn i getin ― to knock one's head on the ground
- զարկանիլ, հարկանիլ զգետնի ― zarkanil, harkanil zgetni ― to throw oneself violently on the ground
- զարկուցանել, հարկանել զգետնի ― zarkucʻanel, harkanel zgetni ― to throw on the ground
- գետնի աղիք/պտուղ ― getni ałikʻ/ptuł ― earth-worm
Declension edit
o-type with i-type locative
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գետին (getin) | գետինք (getinkʻ) | |
| genitive | գետնոյ (getnoy) | գետնոց (getnocʻ) | |
| dative | գետնոյ (getnoy) | գետնոց (getnocʻ) | |
| accusative | գետին (getin) | գետինս (getins) | |
| ablative | գետնոյ (getnoy) | գետնոց (getnocʻ) | |
| instrumental | գետնով (getnov) | գետնովք (getnovkʻ) | |
| locative | գետնի, գետին (getni, getin) | գետինս (getins) |
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գետին (getin) | գետինք (getinkʻ) | |
| genitive | գետնի (getni) | գետնաց (getnacʻ) | |
| dative | գետնի (getni) | գետնաց (getnacʻ) | |
| accusative | գետին (getin) | գետինս (getins) | |
| ablative | գետնէ (getnē) | գետնաց (getnacʻ) | |
| instrumental | գետնաւ (getnaw) | գետնաւք = գետնօք (getnawkʻ = getnōkʻ) | |
| locative | գետնի (getni) | գետինս (getins) |
Derived terms edit
- գետնաբիր (getnabir)
- գետնագնաց (getnagnacʻ)
- գետնաթաւալ (getnatʻawal)
- գետնախնձոր (getnaxnjor)
- գետնախշտեայ (getnaxšteay)
- գետնախշտի (getnaxšti)
- գետնախշտիկ (getnaxštik)
- գետնախշտիմ (getnaxštim)
- գետնախշտութիւն (getnaxštutʻiwn)
- գետնախորհուրդ (getnaxorhurd)
- գետնածածկոյթ (getnacackoytʻ)
- գետնական (getnakan)
- գետնակոխ (getnakox)
- գետնակոխող (getnakoxoł)
- գետնակոչ (getnakočʻ)
- գետնակոչութիւն (getnakočʻutʻiwn)
- գետնահարց (getnaharcʻ)
- գետնաձայն (getnajayn)
- գետնամածեալ (getnamaceal)
- գետնամուտ (getnamut)
- գետնային (getnayin)
- գետնանախանձ (getnanaxanj)
- գետնանախանձութիւն (getnanaxanjutʻiwn)
- գետնանամ (getnanam)
- գետնաշարժ (getnašarž)
- գետնաչափ (getnačʻapʻ)
- գետնաչափութիւն (getnačʻapʻutʻiwn)
- գետնառիւծ (getnaṙiwc)
- գետնասող (getnasoł)
- գետնասողութիւն (getnasołutʻiwn)
- գետնաստոր (getnastor)
- գետնատարած (getnatarac)
- գետնատարածութիւն (getnataracutʻiwn)
- գետնատուն (getnatun)
- գետնատրտունջ (getnatrtunǰ)
- գետնափոր (getnapʻor)
- գետնաքարշ (getnakʻarš)
- գետնաքարշիմ (getnakʻaršim)
- գետնաքարշութիւն (getnakʻaršutʻiwn)
- գետնեմ (getnem)
- դաշտագետին (daštagetin)
- զգետնեմ (zgetnem)
- մարգագետին (margagetin)
- փշագետին (pʻšagetin)
Descendants edit
- Armenian: գետին (getin)
References edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “գետին”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “գետին”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 206
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “գետին”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy