մզկիթ
Armenian edit
.jpg)
Etymology edit
From Middle Armenian մզկիթ (mzkitʿ), from Old Armenian մզկիթ (mzkitʿ).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [məzˈkitʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [məzˈɡitʰ]
Audio (Eastern Armenian) (file) - Hyphenation: մըզ‧կիթ
Noun edit
մզկիթ • (mzkitʿ)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | մզկիթ (mzkitʿ) | մզկիթներ (mzkitʿner) | ||
| dative | մզկիթի (mzkitʿi) | մզկիթների (mzkitʿneri) | ||
| ablative | մզկիթից (mzkitʿicʿ) | մզկիթներից (mzkitʿnericʿ) | ||
| instrumental | մզկիթով (mzkitʿov) | մզկիթներով (mzkitʿnerov) | ||
| locative | մզկիթում (mzkitʿum) | մզկիթներում (mzkitʿnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մզկիթը/մզկիթն (mzkitʿə/mzkitʿn) | մզկիթները/մզկիթներն (mzkitʿnerə/mzkitʿnern) | ||
| dative | մզկիթին (mzkitʿin) | մզկիթներին (mzkitʿnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մզկիթս (mzkitʿs) | մզկիթներս (mzkitʿners) | ||
| dative | մզկիթիս (mzkitʿis) | մզկիթներիս (mzkitʿneris) | ||
| ablative | մզկիթիցս (mzkitʿicʿs) | մզկիթներիցս (mzkitʿnericʿs) | ||
| instrumental | մզկիթովս (mzkitʿovs) | մզկիթներովս (mzkitʿnerovs) | ||
| locative | մզկիթումս (mzkitʿums) | մզկիթներումս (mzkitʿnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մզկիթդ (mzkitʿd) | մզկիթներդ (mzkitʿnerd) | ||
| dative | մզկիթիդ (mzkitʿid) | մզկիթներիդ (mzkitʿnerid) | ||
| ablative | մզկիթիցդ (mzkitʿicʿd) | մզկիթներիցդ (mzkitʿnericʿd) | ||
| instrumental | մզկիթովդ (mzkitʿovd) | մզկիթներովդ (mzkitʿnerovd) | ||
| locative | մզկիթումդ (mzkitʿumd) | մզկիթներումդ (mzkitʿnerumd) | ||
Middle Armenian edit
Alternative forms edit
Etymology edit
From Old Armenian մզկիթ (mzkitʿ).
Noun edit
մզկիթ • (mzkitʿ)
- mosque
- 1113 – 1140, Mattʿēos Uṙhayecʿi, Žamanakagrutʿiwn [Chronicle] :[1][2]
- եւ զհրաշափառ եւ զմեծ եկեղեցին Անւոյ զսուրբ Կաթուղիկէն, զոր մսքիթ էին արարեալ, ժողովեաց զեպիսկոպոսունսն եւ զքահանայս եւ զկրօնաւորս Հայոց աշխարհին, եւ օրհնեաց զսուրբ Կաթուղիկէն մեծաւ հանդիսիւ
- ew zhrašapʿaṙ ew zmec ekeġecʿin Anwoy zsurb Katʿuġikēn, zor mskʿitʿ ēin arareal, žoġoveacʿ zepiskoposunsn ew zkʿahanays ew zkrōnawors Hayocʿ ašxarhin, ew ōrhneacʿ zsurb Katʿuġikēn mecaw handisiw
- Translation by Ara Dostourian
- The magnificent, huge, and holy Cathedral of Ani, which the infidels had turned into a mosque, now was thronged with the bishops, priests, and monks of Armenia, who reconsecrated it in solemn pomp.
- եւ զհրաշափառ եւ զմեծ եկեղեցին Անւոյ զսուրբ Կաթուղիկէն, զոր մսքիթ էին արարեալ, ժողովեաց զեպիսկոպոսունսն եւ զքահանայս եւ զկրօնաւորս Հայոց աշխարհին, եւ օրհնեաց զսուրբ Կաթուղիկէն մեծաւ հանդիսիւ
- 1145, Nersēs Šnorhali, Ołb Edesioy [Elegy on the Fall of Edessa] :[3]
- Այլ դու յիշեա՛ զիս յուրբաթին
ի յաղօթելն՝ ի մըզկըթին- Ayl du yišeá zis yurbatʿin
i yaġōtʿeln, i məzkətʿin
- Translation by Theo van Lint
- But remember me on Friday,
in your prayers in the mosque
- But remember me on Friday,
- Ayl du yišeá zis yurbatʿin
- Այլ դու յիշեա՛ զիս յուրբաթին
- 1575 – 1625, Nersēs Mokacʿi, Poems :[4]
- Զզարդ և սպասք սուրբ տաճարաց
Պեղծ մզքթացն ձօնէին- Zzard ew spaskʿ surb tačaracʿ
Peġc mzkʿtʿacʿn jōnēin - The ornaments and vessels of holy temples
They dedicated to unclean mosques
- Zzard ew spaskʿ surb tačaracʿ
- Զզարդ և սպասք սուրբ տաճարաց
Descendants edit
- Armenian: մզկիթ (mzkitʿ)
References edit
- ^ Mattʿēos Uṙhayecʿi (1898) Mambrē vard. Mēlikʿ-Adamean and Nersēs sark. Tēr Mikʿayēlean, editors, Žamanakagrutʿiwn [Chronicle][1], 2nd edition, Vagharshapat: Mother See of Holy Etchmiadzin, page 359
- ^ Dostourian, Ara Edmond (1993) Armenia and the Crusades: The Chronicle of Matthew of Edessa, Lanham, New York, London: University Press of America, page 233
- ^ van Lint, Theo (1999) “Lament on Edessa by Nersēs Šnorhali”, in Krijna Ciggaar, Herman Teule, editors, East and West in the Crusader States: Context, Contacts, Confrontations II, Leuven: Peters, page 84 of 49–105
- ^ Nerses Mokacʿi (1993) A. G. Doluxanyan, editor, Banasteġcutʿyunner [Poems][2], Yerevan: Academy Press, page 81
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʿeay (1977) “մզկիթ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 311ab
- Awetikʿean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “մզկիթ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 258b
- Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “մզկիթ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press
- Norayr N. Biwzandacʿi (2000) “մսքիթ”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʿ storin hayerēni i matenagrutʿeancʿ ŽA–ŽĒ darucʿ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries][3], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 528
Old Armenian edit
Etymology edit
From Classical Persian مزکت (mazkit), مزگت (mazgit), from Middle Persian [script needed] (mzgt' /mazgit/), from Arabic مَسْجِد (masjid).
Noun edit
մզկիթ • (mzkitʿ)
- mosque
- 11th century, Aristakēs Lastivertcʿi, Patmutʿiwn [History] :
- Զառ ի սմանէ մանկունս է տեսանել, որ ի դրունս սորա բնակիտ ի ձեռս առեալ զդաւթական երգս երգէին, այսօր ի դուրս դիւաբնակ կաղաղանացն՝ զոր մզկիթն կոչեն, անդր կաքաւեն ուսանելով զմահմետաւանդ զասացեալսն։
- Zaṙ i smanē mankuns ē tesanel, or i druns sora bnakit i jeṙs aṙeal zdawtʿakan ergs ergēin, aysōr i durs diwabnak kałałanacʿn, zor mzkitʿn kočʿen, andr kakʿawen usanelov zmahmetawand zasacʿealsn.
- Translation by Robert Bedrosian
- Those clerics who could be seen at the [church] doors, books in hand, singing Davidic psalms, dance before the doors of those demon-infested lairs called mosques learning the sayings of Islam.
- Զառ ի սմանէ մանկունս է տեսանել, որ ի դրունս սորա բնակիտ ի ձեռս առեալ զդաւթական երգս երգէին, այսօր ի դուրս դիւաբնակ կաղաղանացն՝ զոր մզկիթն կոչեն, անդր կաքաւեն ուսանելով զմահմետաւանդ զասացեալսն։
Declension edit
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մզկիթ (mzkitʿ) | մզկիթք (mzkitʿkʿ) | |
| genitive | մզկթի (mzktʿi) | մզկթաց (mzktʿacʿ) | |
| dative | մզկթի (mzktʿi) | մզկթաց (mzktʿacʿ) | |
| accusative | մզկիթ (mzkitʿ) | մզկիթս (mzkitʿs) | |
| ablative | մզկթէ (mzktʿē) | մզկթաց (mzktʿacʿ) | |
| instrumental | մզկթաւ (mzktʿaw) | մզկթաւք = մզկթօք (mzktʿawkʿ = mzktʿōkʿ) | |
| locative | մզկթի (mzktʿi) | մզկիթս (mzkitʿs) |
Descendants edit
- Middle Armenian: մզկիթ (mzkitʿ), մզգիթ (mzgitʿ), մսքիթ (mskʿitʿ), մզքիթ (mzkʿitʿ)
- Armenian: մզկիթ (mzkitʿ)
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʿeay (1977) “մզկիթ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 311ab
- Awetikʿean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “մզկիթ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 258b
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 271
- Petrosean, Matatʿeay (1879) “մզկիթ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy