ցտեմ

Old Armenian

Etymology

The root is ցիտ- (cʻit-), from Proto-Indo-European *skid-, zero-grade of *skeyd-.

Verb

ցտեմ • (cʻtem)  (aorist indicative ցտեցի)

1. (transitive) to graze, to rub the skin off, to scratch, to bruise, to notch, to jag

   ցտել զհերս ― cʻtel zhers ― to tear out one's hair

2. (transitive) to make incisions, to cut
3. (transitive) to wrest, to extort, to carry off
4. (transitive, medicine) to scarify, to cup
5. (mediopassive, intransitive) to bruise oneself, to rub the skin off, to scratch oneself

Conjugation

active

infinitive		ցտել (cʻtel)		participle	ցտեցեալ, ցտեալ (cʻtecʻeal, cʻteal)
causative		—		aorist stem	ցտեց- (cʻtecʻ-)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	ցտեմ (cʻtem)	ցտես (cʻtes)	ցտէ (cʻtē)	ցտեմք (cʻtemkʻ)	ցտէք (cʻtēkʻ)	ցտեն (cʻten)
	imperfect	ցտէի, ցտեի* (cʻtēi, cʻtei*)	ցտէիր, ցտեիր* (cʻtēir, cʻteir*)	ցտէր (cʻtēr)	ցտէաք, ցտեաք* (cʻtēakʻ, cʻteakʻ*)	ցտէիք, ցտեիք* (cʻtēikʻ, cʻteikʻ*)	ցտէին, ցտեին* (cʻtēin, cʻtein*)
	aorist	ցտեցի (cʻtecʻi)	ցտեցեր (cʻtecʻer)	ցտեաց (cʻteacʻ)	ցտեցաք (cʻtecʻakʻ)	ցտեցէք, ցտեցիք (cʻtecʻēkʻ, cʻtecʻikʻ)	ցտեցին (cʻtecʻin)
subjunctive		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	ցտիցեմ (cʻticʻem)	ցտիցես (cʻticʻes)	ցտիցէ (cʻticʻē)	ցտիցեմք (cʻticʻemkʻ)	ցտիցէք (cʻticʻēkʻ)	ցտիցեն (cʻticʻen)
	aorist	ցտեցից (cʻtecʻicʻ)	ցտեսցես (cʻtescʻes)	ցտեսցէ (cʻtescʻē)	ցտեսցուք (cʻtescʻukʻ)	ցտեսջիք (cʻtesǰikʻ)	ցտեսցեն (cʻtescʻen)
imperatives		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
	imperative	—	ցտեա՛ (cʻteá)	—	—	ցտեցէ՛ք (cʻtecʻḗkʻ)	—
	cohortative	—	ցտեսջի՛ր (cʻtesǰír)	—	—	ցտեսջի՛ք (cʻtesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ ցտեր (mí cʻter)	—	—	մի՛ ցտէք (mí cʻtēkʻ)	—
*rare

mediopassive

infinitive		ցտել, ցտիլ* (cʻtel, cʻtil*)		participle	ցտեցեալ, ցտեալ (cʻtecʻeal, cʻteal)
causative		—		aorist stem	ցտեց- (cʻtecʻ-)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	ցտիմ (cʻtim)	ցտիս (cʻtis)	ցտի (cʻti)	ցտիմք (cʻtimkʻ)	ցտիք (cʻtikʻ)	ցտին (cʻtin)
	imperfect	ցտէի (cʻtēi)	ցտէիր (cʻtēir)	ցտէր, ցտիւր (cʻtēr, cʻtiwr)	ցտէաք (cʻtēakʻ)	ցտէիք (cʻtēikʻ)	ցտէին (cʻtēin)
	aorist	ցտեցայ (cʻtecʻay)	ցտեցար (cʻtecʻar)	ցտեցաւ (cʻtecʻaw)	ցտեցաք (cʻtecʻakʻ)	ցտեցայք (cʻtecʻaykʻ)	ցտեցան (cʻtecʻan)
subjunctive		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	ցտիցիմ (cʻticʻim)	ցտիցիս (cʻticʻis)	ցտիցի (cʻticʻi)	ցտիցիմք (cʻticʻimkʻ)	ցտիցիք (cʻticʻikʻ)	ցտիցին (cʻticʻin)
	aorist	ցտեցայց (cʻtecʻaycʻ)	ցտեսցիս (cʻtescʻis)	ցտեսցի (cʻtescʻi)	ցտեսցուք (cʻtescʻukʻ)	ցտեսջիք (cʻtesǰikʻ)	ցտեսցին (cʻtescʻin)
imperatives		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
	imperative	—	ցտեա՛ց (cʻteácʻ)	—	—	ցտեցարո՛ւք (cʻtecʻarúkʻ)	—
	cohortative	—	ցտեսջի՛ր (cʻtesǰír)	—	—	ցտեսջի՛ք (cʻtesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ ցտիր (mí cʻtir)	—	—	մի՛ ցտիք (mí cʻtikʻ)	—
*post-classical

Derived terms

• դանակացիտ (danakacʻit)
• ցտումն (cʻtumn)

Descendants

• → Armenian: ցտել (cʻtel) (learned)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ցտեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ցտեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ցիտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press