ցտեմ
Old Armenian edit
Etymology edit
The root is ցիտ- (cʻit-), from Proto-Indo-European *skid-, zero-grade of *skeyd-.
Verb edit
ցտեմ • (cʻtem) (aorist indicative ցտեցի)
- (transitive) to graze, to rub the skin off, to scratch, to bruise, to notch, to jag
- ցտել զհերս ― cʻtel zhers ― to tear out one's hair
- (transitive) to make incisions, to cut
- (transitive) to wrest, to extort, to carry off
- (transitive, medicine) to scarify, to cup
- (mediopassive, intransitive) to bruise oneself, to rub the skin off, to scratch oneself
Conjugation edit
active
| infinitive | ցտել (cʻtel) | participle | ցտեցեալ, ցտեալ (cʻtecʻeal, cʻteal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ցտեց- (cʻtecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցտեմ (cʻtem) | ցտես (cʻtes) | ցտէ (cʻtē) | ցտեմք (cʻtemkʻ) | ցտէք (cʻtēkʻ) | ցտեն (cʻten) | |
| imperfect | ցտէի, ցտեի* (cʻtēi, cʻtei*) | ցտէիր, ցտեիր* (cʻtēir, cʻteir*) | ցտէր (cʻtēr) | ցտէաք, ցտեաք* (cʻtēakʻ, cʻteakʻ*) | ցտէիք, ցտեիք* (cʻtēikʻ, cʻteikʻ*) | ցտէին, ցտեին* (cʻtēin, cʻtein*) | |
| aorist | ցտեցի (cʻtecʻi) | ցտեցեր (cʻtecʻer) | ցտեաց (cʻteacʻ) | ցտեցաք (cʻtecʻakʻ) | ցտեցէք, ցտեցիք (cʻtecʻēkʻ, cʻtecʻikʻ) | ցտեցին (cʻtecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցտիցեմ (cʻticʻem) | ցտիցես (cʻticʻes) | ցտիցէ (cʻticʻē) | ցտիցեմք (cʻticʻemkʻ) | ցտիցէք (cʻticʻēkʻ) | ցտիցեն (cʻticʻen) | |
| aorist | ցտեցից (cʻtecʻicʻ) | ցտեսցես (cʻtescʻes) | ցտեսցէ (cʻtescʻē) | ցտեսցուք (cʻtescʻukʻ) | ցտեսջիք (cʻtesǰikʻ) | ցտեսցեն (cʻtescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ցտեա՛ (cʻteá) | — | — | ցտեցէ՛ք (cʻtecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | ցտեսջի՛ր (cʻtesǰír) | — | — | ցտեսջի՛ք (cʻtesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ցտեր (mí cʻter) | — | — | մի՛ ցտէք (mí cʻtēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | ցտել, ցտիլ* (cʻtel, cʻtil*) | participle | ցտեցեալ, ցտեալ (cʻtecʻeal, cʻteal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ցտեց- (cʻtecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցտիմ (cʻtim) | ցտիս (cʻtis) | ցտի (cʻti) | ցտիմք (cʻtimkʻ) | ցտիք (cʻtikʻ) | ցտին (cʻtin) | |
| imperfect | ցտէի (cʻtēi) | ցտէիր (cʻtēir) | ցտէր, ցտիւր (cʻtēr, cʻtiwr) | ցտէաք (cʻtēakʻ) | ցտէիք (cʻtēikʻ) | ցտէին (cʻtēin) | |
| aorist | ցտեցայ (cʻtecʻay) | ցտեցար (cʻtecʻar) | ցտեցաւ (cʻtecʻaw) | ցտեցաք (cʻtecʻakʻ) | ցտեցայք (cʻtecʻaykʻ) | ցտեցան (cʻtecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ցտիցիմ (cʻticʻim) | ցտիցիս (cʻticʻis) | ցտիցի (cʻticʻi) | ցտիցիմք (cʻticʻimkʻ) | ցտիցիք (cʻticʻikʻ) | ցտիցին (cʻticʻin) | |
| aorist | ցտեցայց (cʻtecʻaycʻ) | ցտեսցիս (cʻtescʻis) | ցտեսցի (cʻtescʻi) | ցտեսցուք (cʻtescʻukʻ) | ցտեսջիք (cʻtesǰikʻ) | ցտեսցին (cʻtescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ցտեա՛ց (cʻteácʻ) | — | — | ցտեցարո՛ւք (cʻtecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | ցտեսջի՛ր (cʻtesǰír) | — | — | ցտեսջի՛ք (cʻtesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ցտիր (mí cʻtir) | — | — | մի՛ ցտիք (mí cʻtikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms edit
Descendants edit
- → Armenian: ցտել (cʻtel) (learned)
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ցտեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ցտեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ցիտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press