क्रीणाति
Sanskrit edit
Etymology edit
From Proto-Indo-Iranian *krináHti, from Proto-Indo-European *kʷrinéh₂ti, from *kʷreyh₂-.
Cognate with Manichaean Middle Persian xryn (“to buy”), Old Irish crenaid, Old Church Slavonic крьнути (krĭnuti), Ancient Greek ἐπριάμην (epriámēn).[1] The long ī is unexpected and metrically represents kriṇā́ti with short i.
Pronunciation edit
Verb edit
क्रीणाति • (krīṇā́ti) third-singular present indicative (root क्री, class 9, type P)[2]
Conjugation edit
| Present: क्रीणाति (krīṇā́ti), क्रीणीते (krīṇīté) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | क्रीणाति krīṇā́ti |
क्रीणीतः krīṇītáḥ |
क्रीणन्ति krīṇánti |
क्रीणीते krīṇīté |
क्रीणाते krīṇā́te |
क्रीणते krīṇáte |
| Second | क्रीणासि krīṇā́si |
क्रीणीथः krīṇītháḥ |
क्रीणीथ krīṇīthá |
क्रीणीषे krīṇīṣé |
क्रीणाथे krīṇā́the |
क्रीणीध्वे krīṇīdhvé |
| First | क्रीणामि krīṇā́mi |
क्रीणीवः krīṇīváḥ |
क्रीणीमः krīṇīmáḥ |
क्रीणे krīṇé |
क्रीणीवहे krīṇīváhe |
क्रीणीमहे krīṇīmáhe |
| Imperative | ||||||
| Third | क्रीणातु krīṇā́tu |
क्रीणीताम् krīṇītā́m |
क्रीणन्तु krīṇántu |
क्रीणीताम् krīṇītā́m |
क्रीणाताम् krīṇā́tām |
क्रीणताम् krīṇátām |
| Second | क्रीणीहि krīṇīhí |
क्रीणीतम् krīṇītám |
क्रीणीत krīṇītá |
क्रीणीष्व krīṇīṣvá |
क्रीणाथाम् krīṇā́thām |
क्रीणीध्वम् krīṇīdhvám |
| First | क्रीणानि krīṇā́ni |
क्रीणाव krīṇā́va |
क्रीणाम krīṇā́ma |
क्रीणै krīṇaí |
क्रीणावहै krīṇā́vahai |
क्रीणामहै krīṇā́mahai |
| Optative/Potential | ||||||
| Third | क्रीणीयात् krīṇīyā́t |
क्रीणीयाताम् krīṇīyā́tām |
क्रीणीयुः krīṇīyúḥ |
क्रीणीत krīṇītá |
क्रीणीयाताम् krīṇīyā́tām |
क्रीणीरन् krīṇīrán |
| Second | क्रीणीयाः krīṇīyā́ḥ |
क्रीणीयातम् krīṇīyā́tam |
क्रीणीयात krīṇīyā́ta |
क्रीणीथाः krīṇīthā́ḥ |
क्रीणीयाथाम् krīṇīyā́thām |
क्रीणीध्वम् krīṇīdhvám |
| First | क्रीणीयाम् krīṇīyā́m |
क्रीणीयाव krīṇīyā́va |
क्रीणीयाम krīṇīyā́ma |
क्रीणीय krīṇīyá |
क्रीणीवहि krīṇīváhi |
क्रीणीमहि krīṇīmáhi |
| Participles | ||||||
| क्रीणत् krīṇát |
क्रीणान krīṇāná | |||||
| Imperfect: अक्रीणात् (ákrīṇāt), अक्रीणीत (ákrīṇīta) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अक्रीणात् ákrīṇāt |
अक्रीणीताम् ákrīṇītām |
अक्रीणन् ákrīṇan |
अक्रीणीत ákrīṇīta |
अक्रीणाताम् ákrīṇātām |
अक्रीणत ákrīṇata |
| Second | अक्रीणाः ákrīṇāḥ |
अक्रीणीतम् ákrīṇītam |
अक्रीणीत ákrīṇīta |
अक्रीणीथाः ákrīṇīthāḥ |
अक्रीणाथाम् ákrīṇāthām |
अक्रीणीध्वम् ákrīṇīdhvam |
| First | अक्रीणाम् ákrīṇām |
अक्रीणीव ákrīṇīva |
अक्रीणीम ákrīṇīma |
अक्रीणि ákrīṇi |
अक्रीणीवहि ákrīṇīvahi |
अक्रीणीमहि ákrīṇīmahi |
Related terms edit
- क्रीणीते (krīṇīte, 9 Ā)
Descendants edit
- Assamese: কিন (kin)
- Bengali: কিনা (kina), কেনা (kena)
- Magahi: 𑂍𑂱𑂢𑂪 (kinal)
- Phalura: krína
- Romani: kinel
References edit
- ^ Cheung, Johnny (2007) “*xraiH”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 446
- ^ Monier Williams (1899) “क्रीणाति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 321.