सर्प

See also: सुरूप

Hindi

सर्प

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit सर्प (sarpa). Doublet of साँप (sā̃p).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /səɾp/, [sɐɾp]

Noun

सर्प • (sarp) m (Urdu spelling سرپ)

1. snake

   Synonyms: नाग (nāg), साँप (sā̃p)

Declension

Declension of सर्प (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	सर्प sarp	सर्प sarp
oblique	सर्प sarp	सर्पों sarpõ
vocative	सर्प sarp	सर्पो sarpo

Marathi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit सर्प (sarpa). Doublet of साप (sāp).

Pronunciation

• IPA^(key): /səɾ.pə/

Noun

सर्प • (sarpa) m (feminine सर्पीण)

1. snake, serpent

Declension

Declension of सर्प (masc cons-stem)
direct singular	सर्प sarp
direct plural	सर्प sarp
	singular एकवचन		plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	सर्प sarp		सर्प sarp
oblique सामान्यरूप	सर्पा sarpā		सर्पां- sarpān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	सर्पाला sarpālā		सर्पांना sarpānnā
ergative	सर्पाने, सर्पानं sarpāne, sarpāna		सर्पांनी sarpānnī
instrumental	सर्पाशी sarpāśī		सर्पांशी sarpānśī
locative सप्तमी	सर्पात sarpāt		सर्पांत sarpāt
vocative संबोधन	सर्पा sarpā		सर्पांनो sarpānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of सर्प (masc cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular* एकवचन	plural अनेकवचन
singular subject एकवचनी कर्ता	सर्पाचा sarpāċā	सर्पाचे sarpāċe	सर्पाची sarpācī	सर्पाच्या sarpācā	सर्पाचे, सर्पाचं sarpāċe, sarpāċa	सर्पाची sarpācī	सर्पाच्या sarpācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	सर्पांचा sarpānċā	सर्पांचे sarpānċe	सर्पांची sarpāñcī	सर्पांच्या sarpāncā	सर्पांचे, सर्पांचं sarpānċe, sarpānċa	सर्पांची sarpāñcī	सर्पांच्या sarpāñcā
* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

Derived terms

• सर्पदंश (sarpadauśa)
• सर्पमित्र (sarpamitra)

Further reading

• Berntsen, Maxine (1982–1983) “सर्प”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
• Molesworth, James Thomas (1857) “सर्प”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
• दाते, यशवंत रामकृष्ण [Date, Yashwant Ramkrishna] (1932-1950) “सर्प”, in महाराष्ट्र शब्दकोश (mahārāṣṭra śabdakoś) (in Marathi), पुणे [Pune]: महाराष्ट्र कोशमंडळ (mahārāṣṭra kośmaṇḍaḷ)

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• সৰ্প (Assamese script)
• ᬲᬃᬧ (Balinese script)
• সর্প (Bengali script)
• 𑰭𑰨𑰿𑰢 (Bhaiksuki script)
• 𑀲𑀭𑁆𑀧 (Brahmi script)
• သရ်္ပ (Burmese script)
• સર્પ (Gujarati script)
• ਸਰ੍ਪ (Gurmukhi script)
• 𑌸𑌰𑍍𑌪 (Grantha script)
• ꦱꦂꦥ (Javanese script)
• 𑂮𑂩𑂹𑂣 (Kaithi script)
• ಸರ್ಪ (Kannada script)
• សប៌ (Khmer script)
• ສຣ຺ປ (Lao script)
• സര്പ (Malayalam script)
• ᠰᠠᡵᢒᠠ (Manchu script)
• 𑘭𑘨𑘿𑘢 (Modi script)
• ᠰᠠᠷᢒᠠ (Mongolian script)
• 𑧍𑧈𑧠𑧂 (Nandinagari script)
• 𑐳𑐬𑑂𑐥 (Newa script)
• ସର୍ପ (Odia script)
• ꢱꢬ꣄ꢦ (Saurashtra script)
• 𑆱𑆫𑇀𑆥 (Sharada script)
• 𑖭𑖨𑖿𑖢 (Siddham script)
• සර්‍ප (Sinhalese script)
• 𑪁𑩼 𑪙𑩰 (Soyombo script)
• 𑚨𑚤𑚶𑚞 (Takri script)
• ஸர்ப (Tamil script)
• సర్ప (Telugu script)
• สรฺป (Thai script)
• ས་རྤ (Tibetan script)
• 𑒮𑒩𑓂𑒣 (Tirhuta script)
• 𑨰𑨫𑩇𑨞 (Zanabazar Square script)

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *serp-

Sanskrit सृप् (sṛp)

Sanskrit स॒र्प (sarpá)

From the root सृप् (sṛp), from Proto-Indo-European *serp- (“to crawl, creep”). Cognate with Latin serpēns (“serpent”), Ancient Greek ἑρπετόν (herpetón), Albanian gjarpër.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /sɐɾ.pɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /s̪ɐɾ.pɐ/

Adjective

स॒र्प • (sarpá) stem (root सृप्)

1. creeping, crawling, stealing along

Declension

Masculine a-stem declension of सर्प

	singular	dual	plural
nominative	सर्पः (sarpáḥ)	सर्पौ (sarpaú) सर्पा¹ (sarpā́¹)	सर्पाः (sarpā́ḥ) सर्पासः¹ (sarpā́saḥ¹)
accusative	सर्पम् (sarpám)	सर्पौ (sarpaú) सर्पा¹ (sarpā́¹)	सर्पान् (sarpā́n)
instrumental	सर्पेण (sarpéṇa)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पैः (sarpaíḥ) सर्पेभिः¹ (sarpébhiḥ¹)
dative	सर्पाय (sarpā́ya)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पेभ्यः (sarpébhyaḥ)
ablative	सर्पात् (sarpā́t)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पेभ्यः (sarpébhyaḥ)
genitive	सर्पस्य (sarpásya)	सर्पयोः (sarpáyoḥ)	सर्पाणाम् (sarpā́ṇām)
locative	सर्पे (sarpé)	सर्पयोः (sarpáyoḥ)	सर्पेषु (sarpéṣu)
vocative	सर्प (sárpa)	सर्पौ (sárpau) सर्पा¹ (sárpā¹)	सर्पाः (sárpāḥ) सर्पासः¹ (sárpāsaḥ¹)

• ¹Vedic

Feminine ī-stem declension of सर्पी

	singular	dual	plural
nominative	सर्पी (sarpī́)	सर्प्यौ (sarpyaù) सर्पी¹ (sarpī́¹)	सर्प्यः (sarpyàḥ) सर्पीः¹ (sarpī́ḥ¹)
accusative	सर्पीम् (sarpī́m)	सर्प्यौ (sarpyaù) सर्पी¹ (sarpī́¹)	सर्पीः (sarpī́ḥ)
instrumental	सर्प्या (sarpyā́)	सर्पीभ्याम् (sarpī́bhyām)	सर्पीभिः (sarpī́bhiḥ)
dative	सर्प्यै (sarpyaí)	सर्पीभ्याम् (sarpī́bhyām)	सर्पीभ्यः (sarpī́bhyaḥ)
ablative	सर्प्याः (sarpyā́ḥ) सर्प्यै² (sarpyaí²)	सर्पीभ्याम् (sarpī́bhyām)	सर्पीभ्यः (sarpī́bhyaḥ)
genitive	सर्प्याः (sarpyā́ḥ) सर्प्यै² (sarpyaí²)	सर्प्योः (sarpyóḥ)	सर्पीणाम् (sarpī́ṇām)
locative	सर्प्याम् (sarpyā́m)	सर्प्योः (sarpyóḥ)	सर्पीषु (sarpī́ṣu)
vocative	सर्पि (sárpi)	सर्प्यौ (sárpyau) सर्पी¹ (sárpī¹)	सर्प्यः (sárpyaḥ) सर्पीः¹ (sárpīḥ¹)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of सर्प

	singular	dual	plural
nominative	सर्पम् (sarpám)	सर्पे (sarpé)	सर्पाणि (sarpā́ṇi) सर्पा¹ (sarpā́¹)
accusative	सर्पम् (sarpám)	सर्पे (sarpé)	सर्पाणि (sarpā́ṇi) सर्पा¹ (sarpā́¹)
instrumental	सर्पेण (sarpéṇa)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पैः (sarpaíḥ) सर्पेभिः¹ (sarpébhiḥ¹)
dative	सर्पाय (sarpā́ya)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पेभ्यः (sarpébhyaḥ)
ablative	सर्पात् (sarpā́t)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पेभ्यः (sarpébhyaḥ)
genitive	सर्पस्य (sarpásya)	सर्पयोः (sarpáyoḥ)	सर्पाणाम् (sarpā́ṇām)
locative	सर्पे (sarpé)	सर्पयोः (sarpáyoḥ)	सर्पेषु (sarpéṣu)
vocative	सर्प (sárpa)	सर्पे (sárpe)	सर्पाणि (sárpāṇi) सर्पा¹ (sárpā¹)

• ¹Vedic

Noun

स॒र्प • (sarpá) stem, m (root सृप्)

1. a snake, serpent, serpent-demon (nāga), tortuous motion
2. a particular constellation (when only the three unfavourable planets are situated in the three kendras)
3. Mesua ferrea ( <= Mesua roxburghii), the Ceylon ironwood
4. name of one of the 11 rudras of a rakshasa
5. (in the plural) name of a particular tribe of mlecchas (formerly kshatriyas and described as wearing beards)
6. name of the wife of a Rudra

Declension

Masculine a-stem declension of सर्प

	singular	dual	plural
nominative	सर्पः (sarpáḥ)	सर्पौ (sarpaú) सर्पा¹ (sarpā́¹)	सर्पाः (sarpā́ḥ) सर्पासः¹ (sarpā́saḥ¹)
accusative	सर्पम् (sarpám)	सर्पौ (sarpaú) सर्पा¹ (sarpā́¹)	सर्पान् (sarpā́n)
instrumental	सर्पेण (sarpéṇa)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पैः (sarpaíḥ) सर्पेभिः¹ (sarpébhiḥ¹)
dative	सर्पाय (sarpā́ya)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पेभ्यः (sarpébhyaḥ)
ablative	सर्पात् (sarpā́t)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पेभ्यः (sarpébhyaḥ)
genitive	सर्पस्य (sarpásya)	सर्पयोः (sarpáyoḥ)	सर्पाणाम् (sarpā́ṇām)
locative	सर्पे (sarpé)	सर्पयोः (sarpáyoḥ)	सर्पेषु (sarpéṣu)
vocative	सर्प (sárpa)	सर्पौ (sárpau) सर्पा¹ (sárpā¹)	सर्पाः (sárpāḥ) सर्पासः¹ (sárpāsaḥ¹)

• ¹Vedic

Descendants

• Pali: sappa
  • → Thai: สัปปะ (sàp-bpà)
• Prakrit: 𑀲𑀧𑁆𑀧 (sappa) (see there for further descendants)

Borrowed terms

• → Kashmiri: سَرُپھ (saruph)
• → Dhivehi: ހަރުފަ (harufa)
• → Javanese: sarpa
• → Konkani: सोरोप (sorop)
• → Sinhalese: සර්පයා (sarpayā)
• → Bengali: সর্প (śorpo)
• → Gujarati: સર્પ (sarp)
• → Hindi: सर्प (sarp)
• → Malayalam: സർപ്പം (saṟppaṁ)
• → Kannada: ಸರ್ಪ (sarpa)
• → Marathi: सर्प (sarpa)
• → Tamil: சர்ப்பம் (carppam)
• ⇒ Telugu: సర్పము (sarpamu)

Noun

स॒र्प • (sarpá) stem, n

1. = सपसामन् (sapa-sāman)

Declension

Neuter a-stem declension of सर्प

	singular	dual	plural
nominative	सर्पम् (sarpám)	सर्पे (sarpé)	सर्पाणि (sarpā́ṇi) सर्पा¹ (sarpā́¹)
accusative	सर्पम् (sarpám)	सर्पे (sarpé)	सर्पाणि (sarpā́ṇi) सर्पा¹ (sarpā́¹)
instrumental	सर्पेण (sarpéṇa)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पैः (sarpaíḥ) सर्पेभिः¹ (sarpébhiḥ¹)
dative	सर्पाय (sarpā́ya)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पेभ्यः (sarpébhyaḥ)
ablative	सर्पात् (sarpā́t)	सर्पाभ्याम् (sarpā́bhyām)	सर्पेभ्यः (sarpébhyaḥ)
genitive	सर्पस्य (sarpásya)	सर्पयोः (sarpáyoḥ)	सर्पाणाम् (sarpā́ṇām)
locative	सर्पे (sarpé)	सर्पयोः (sarpáyoḥ)	सर्पेषु (sarpéṣu)
vocative	सर्प (sárpa)	सर्पे (sárpe)	सर्पाणि (sárpāṇi) सर्पा¹ (sárpā¹)

• ¹Vedic

References

• “सर्प॑” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 602, column 1.
• Arthur Anthony Macdonell (1893) “सर्प”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 341
• Monier Williams (1899) “सर्प”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1184, column 1.