చేయు

See also: చేయి and చయం

Telugu

Etymology

Inherited from Proto-Dravidian *key. Cognate with Kannada ಕೆಯ್ (key), Tamil செய் (cey), Malayalam ചെയ്യുക (ceyyuka).

Pronunciation

IPA^(key): /t͡ɕeːju/, [t͡ʃeːju]

Verb

చేయు • (cēyu) (causal చేయించు)

1. To do, make, perform.

   నేను ఈ పని చేయలేను.

   nēnu ī pani cēyalēnu.

   I can't do this work.

2. Placed after an adjective or a noun referring to an action to express the verb meaning: to make into that quality or to perform said action.

Conjugation

DURATIVE	singular	plural
1st person: నేను (nēnu) / మేము (mēmu)	చేస్తున్నాను cēstunnānu	చేస్తున్నాము cēstunnāmu
2nd person: నీవు (nīvu) / మీరు (mīru)	చేస్తున్నావు cēstunnāvu	చేస్తున్నారు cēstunnāru
3rd person m: అతను (atanu) / వారు (vāru)	చేస్తున్నాడు cēstunnāḍu	చేస్తున్నారు cēstunnāru
3rd person f: ఆమె (āme) / వారు (vāru)	చేస్తున్నది cēstunnadi
3rd person n: అది (adi) / అవి (avi)		చేస్తున్నారు cēstunnāru

PAST TENSE	singular	plural
1st person: నేను (nēnu) / మేము (mēmu)	చేశాను cēśānu	చేశాము cēśāmu
2nd person: నీవు (nīvu) / మీరు (mīru)	చేశావు cēśāvu	చేశారు cēśāru
3rd person m: అతను (atanu) / వారు (vāru)	చేశాడు cēśāḍu	చేశారు cēśāru
3rd person f: ఆమె (āme) / వారు (vāru)	చేసింది cēsindi
3rd person n: అది (adi) / అవి (avi)		చేశారు cēśāru

FUTURE TENSE	singular	plural
1st person: నేను (nēnu) / మేము (mēmu)	చేస్తాను cēstānu	చేస్తాము cēstāmu
2nd person: నీవు (nīvu) / మీరు (mīru)	చేస్తావు cēstāvu	చేస్తారు cēstāru
3rd person m: అతను (atanu) / వారు (vāru)	చేస్తాడు cēstāḍu	చేస్తారు cēstāru
3rd person f: ఆమె (āme) / వారు (vāru)	చేస్తుంది cēstundi
3rd person n: అది (adi) / అవి (avi)		చేస్తారు cēstāru

Derived terms

• అప్పుచేయు (appucēyu)
• ఉత్పత్తిచేయు (utpatticēyu)
• ఒకటిచేయు (okaṭicēyu)
• కాజేయు (kājēyu)
• గుర్తుచేయు (gurtucēyu)
• చదునుచేయు (cadunucēyu)
• చికిత్సచేయు (cikitsacēyu)
• చేయి (cēyi, “hand”)
• చేయించు (cēyiñcu)
• జబ్బుచేయు (jabbucēyu)
• నకలుచేయు (nakalucēyu)
• నొప్పిచేయు (noppicēyu)
• పగులజేయు (pagulajēyu)
• పనిచేయు (panicēyu)
• పానముచేయు (pānamucēyu)
• పొడిచేయు (poḍicēyu)
• పొదుగుచేయు (podugucēyu)
• ప్రకటనచేయు (prakaṭanacēyu)
• ఫిర్యాదుచేయు (phiryāducēyu)
• బసచేయు (basacēyu)
• బాసచేయు (bāsacēyu)
• బేరముచేయు (bēramucēyu)
• ముద్దుచేయు (mudducēyu)
• రవాణాచేయు (ravāṇācēyu)
• వంటచేయు (vaṇṭacēyu)
• వృద్ధిచేయు (vr̥ddhicēyu)
• వ్యవసాయముచేయు (vyavasāyamucēyu)
• వ్యాపారముచేయు (vyāpāramucēyu)
• శుభ్రముచేయు (śubhramucēyu)
• సిద్ధముచేయు (siddhamucēyu)
• సోదాచేయు (sōdācēyu)
• హతముచేయు (hatamucēyu)

 

References

• "చేయు" in Charles Philip Brown (1903) A Telugu-English dictionary, Madras: Promoting Christian Knowledge, page 435