แล้ว
Thai
editEtymology
editFrom Proto-Tai *leːwꟲ (“to be finished”), from Middle Chinese 了 (MC lewX). Cognate with Lao ແລ້ວ (lǣu); Lü ᧟ (l̇aew), Northern Thai ᩓ᩠ᩅ. Compare also Iu Mien liuz (“to finish, to end; then; after”).
Pronunciation
editOrthographic/Phonemic | แล้ว æ l ˆ w | |
Romanization | Paiboon | lɛ́ɛo |
Royal Institute | laeo | |
(standard) IPA(key) | /lɛːw˦˥/(R) |
Verb
editแล้ว • (lɛ́ɛo)
- to end; to come to an end.
- to complete; to finish.
Adjective
editแล้ว • (lɛ́ɛo)
Adverb
editแล้ว • (lɛ́ɛo)
- Used at the end of a sentence to indicate completion of an action, or beginning of a new situation.
- Indicating an action completion.
- 1977, “ตอน ๗”, in ซ้องกั๋ง, volume 1, กรุงเทพฯ: ศิลปาบรรณาคาร:
- ครั้นสาบานแล้ว หลวงจีนลูตีซิมจึงถามลิมชองว่า วันนี้ น้องไปไหนมา จึงเดินมาทางนี้
- krán sǎa-baan lɛ́ɛo · hlǔuang-jiin luu-dtii-sim jʉng tǎam lim-chɔɔng wâa · wan-níi · nɔ́ɔng bpai nǎi maa · jʉng dəən maa taang níi
- After they had taken the oath, Sagacious Lu asked Lin Chong, "Today, where have you been, ending up here?"
- ครั้นสาบานแล้ว หลวงจีนลูตีซิมจึงถามลิมชองว่า วันนี้ น้องไปไหนมา จึงเดินมาทางนี้
- Indicating that a new state or a new situation has begun.
- (Especially with จะ) Indicating that a new situation is about to begin.
- กลับบ้านแล้วนะ ― glàp bâan lɛ́ɛo ná ― [I'm] about to go home now.
- นักเรียนสอบจะเสร็จแล้วนะ ― nák-riian sɔ̀ɔp jà sèt lɛ́ɛo ná ― The students are about to finish the test now.
- 1906, อู๋ เฉิงเอิน, “ไซอิ๋ว เล่ม ๑”, in ติ่น, transl., ไซอิ๋ว เล่ม ๑, กรุงเทพฯ: โสภณพิพรรฒธนากร:
- พวกบริวารปิศาจเหล่านั้น เมื่อได้ฟังหงอคงว่าดังนั้น ก็พากันวิ่งตรงเข้าถ้ำบอกแก่นายว่า ภัยจะมาถึงแล้ว
- pûuak bɔɔ-rí-waan bpì-sàat lào nán · mʉ̂ʉa dâai fang ngɔ̌ɔ-kong wâa dang nán · gɔ̂ paa gan wîng dtrong kâo tâm bɔ̀ɔk gɛ̀ɛ naai wâa · pai jà maa tʉ̌ng lɛ́ɛo
- When these demon underlings heard Sun Wukong, they ran into the cave to tell their master that a disaster was about to occur now.
- พวกบริวารปิศาจเหล่านั้น เมื่อได้ฟังหงอคงว่าดังนั้น ก็พากันวิ่งตรงเข้าถ้ำบอกแก่นายว่า ภัยจะมาถึงแล้ว
- Indicating an action completion.
- then; next; and.
- 1956, เมธาธิบดี (สาตร สุทธเสถียร), พระยา, “นิทานที่ ๑๙ เรื่อง หมาอยู่ในรางหญ้า”, in นิทานอีสป, พระนคร: โรงพิมพ์พระจันทร์:
- วัวนึกแค้นจึงพูดขึ้นว่า "ดูเถิด ตัวมันเองก็ไม่กินหญ้า แล้วมันยังหวงห้ามไม่ให้ผู้ที่กินหญ้าเข้าไปกินด้วย"
- wuua nʉ́k kɛ́ɛn jʉng pûut kʉ̂n wâa · “duu tə̀ət · dtuua man eeng gɔ̂ mâi gin yâa · lɛ́ɛo man yang hǔuang-hâam mâi hâi pûu tîi gin yâa kâo bpai gin dûai”
- Furious, the cow said "See, they themselves don't eat grass, and still they prevent those who eat grass from eating grass inside."
- วัวนึกแค้นจึงพูดขึ้นว่า "ดูเถิด ตัวมันเองก็ไม่กินหญ้า แล้วมันยังหวงห้ามไม่ให้ผู้ที่กินหญ้าเข้าไปกินด้วย"
Usage notes
edit- To turn a sentence with แล้ว into a question, add หรือยัง after แล้ว. In colloquial register, แล้ว and หรือ can be omitted.
- More colloquially, ละ can be used in place of แล้ว.
Further reading
edit- Jenny, Mathias (2001) “The aspect system of Thai”, in Ebert, Karen H., Zúñiga, Fernando, editors, Aktionsart and aspectotemporality in non-European languages, Zürich: ASAS-Verlag, pages 97-140