bruspłat

Old Polish

Alternative forms

blucbrach, blusbrach, brostblach, brusblach, brustblach, bruzblach, lucbrach, lucbracht, rusblach

Etymology

Borrowed from Middle High German brustplate. First attested in 1394.

Pronunciation

IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bruspɫat/
IPA^(key): (15^th CE) /bruspɫat/

Noun

bruspłat m animacy unattested

(attested in Masovia, Greater Poland, Sieradz-Łęczyca) synonym of napierśnik (“breastplate”)
- 1874 [1394], Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące‎^[1], volume XV, page 199:
  Pro pectorali dicto bruszplath
  [Pro pectorali dicto bruspłat]
- 1874 [1394], Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące‎^[2], volume XV, page 206:
  Pro I brusplath vni Walacho 1/2 marc.
  [Pro I bruspłat vni Wałacho 1/2 marc.]
- 1874 [1394], Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące‎^[3], volume XV, page 192:
  Pro pectorali dicto brusblach
  [Pro pectorali dicto brusblach]
- 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 87:
  Brusblach lagium
  [Brusblach logium]
- 1925 [1447], Roczniki Historyczne‎^[4], volume IV, page 129:
  Recepisti... arma ad pectus pertinencia al. brusblyachy
  [Recepisti... arma ad pectus pertinencia al. brusblachy]
- 1885-2024 [1463], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[5], volume V, page 12:
  Brusblach pectulium
  [Brusblach pectulium]
- 1885-2024 [XV p. post.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[6], volume V, page 7:
  Brusblach logium
  [Brusblach logium]
- [1434], Adam Wolff, editor, Rękopiśmienne ekscerpty Adama Wolffa pochodzące z mazowieckich ksiąg sądowych, Warsaw, pages 2, 300:
  Duas loricas, clobuczek et hunczkop et bluczbrach
  [Duas loricas, kłobuczek et hunckop et blucbrach]
- 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 88:
  Blusbrach pectorale
  [Blusbrach pectorale]
- 1856-1870 [1437], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[7], volume II, number 2700:
  Loricas, galeas, blusbrachy
  [Loricas, galeas, blusbrachy]
- 1892 [1424], Adolf Warschauer, editor, Sonder-Veröffentlichungen der historischen Gesellschaft für die Provinz Posen, volume I, Poznań, page 141:
  Jan Grzimala sartor restituit galeam clopuczecz et pectorale *brzostblach
  [Jan Grzymała sartor restituit galeam, kłobuczec, et pectorale brostblach]
- 1874-1891 [1451], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[8], [9], [10]}, volume XXII, Łęczyca, page 41:
  Luczbrachi toracibus
  [Lucbrachy toracibus]
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 75:
  Za plati a. luczbrach pro torace
  [Za plati a. lucbrach pro torace]
- 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[11], [12], [13]}, volume XVI, page 332:
  Rvsblachy toraces
  [Rusblachy toraces]
- [XV p. post.], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 147ra:
  [P]ectulium id est ad pectus pertinens vlg. luczbrachth
  [[P]ectulium id est ad pectus pertinens vlg. lucbracht]
- 1463, Wokabularz petersburski VII, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.I.100, page 12:
  Pectulium brusblach
  [Pectulium brusblach]
chest ornament (ornament worn by a priest on his garments in the form of a plate made of precious metal)
- 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 137r:
  Logium lamina sacerdotis in pectore id est racionale proprie brustblach
  [Logium lamina sacerdotis in pectore id est racionale proprie brustblach]
- XV p. post., Wokabularz petersburski I, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.XVI.33, page 7:
  Logium brusblach
  [Logium brusblach]

References

K. Nitsch, editor (1954), “bruspłat”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 167
K. Nitsch, editor (1954), “bruzblach, blucbrach, blusbrach, brostblach, brusblach, lucbrach, rusblach”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 167
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bruspłat”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bruzblach, blucbrach, blusbrach, brostblach, brusblach, lucbrach, rusblach”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “Brustblach, Brusblach, Lucbracht”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk