granica
Lower Sorbian edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *granica.
Pronunciation edit
Noun edit
granica f inan
- border (line or frontier area separating regions)
Declension edit
Synonyms edit
Further reading edit
- Muka, Arnošt (1921, 1928) “granica”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
- Starosta, Manfred (1999) “granica”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag
Masurian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish granica.
Pronunciation edit
Noun edit
granica f (diminutive granickä, related adjective granicnÿ)
- border (line separating two regions)
- balk (narrow strip of uncultivated land between cultivated fields)
- glade (clearing in a forest)
Derived terms edit
- granicowacz impf
- granicÿcz impf
Further reading edit
Old Polish edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *granica. By surface analysis, grań + -ica. First attested in the 13th century.
Pronunciation edit
Noun edit
granica f (related adjective graniczny)
- border (line separating two regions)
- 1888 [1397], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[3], page 28:
- Swaczø, iako Wawrzinecz ne mal nouego dzalu s Ianem mymo stare granicze
- [Świadczę, jako Wawrzyniec nie miał nowego działu s Janem mimo stare granice]
- 1956 [Middle of the 15th century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku[4], page 48v:
- Et in hiis omnibus inter nos et vos chaos, magnum chaos welke rossdzele[nie], chaos proprie granicze, firmatum est wtwerdzone gest (inter nos et vos chaos magnum firmatum est, ut hi, qui volunt hinc transire ad vos, non possint neque inde huc transmeare Luc 16, 26)
- [Et in hiis omnibus inter nos et vos chaos, magnum chaos wielkie rozdziele[nie], chaos proprie granice, firmatum est utwierdzone jest (inter nos et vos chaos magnum firmatum est, ut hi, qui volunt hinc transire ad vos, non possint neque inde huc transmeare Luc 16, 26)]
- 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 11:
- Linguam balbucientem clinat, s grąnicz vywodzy, destruit et clausa sub pectore manifestat
- [Linguam balbucientem clinat, z granic wywodzi, destruit et clausa sub pectore manifestat]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 56r:
- Gades grąnyczą
- [Gades granica]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 75v:
- Limes […] est proprie via transuersa per agros granyczą
- [Limes […] est proprie via transuersa per agros granica]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 82v:
- Meta est circuitus vel alicuius rei finis eyn zyl granyczą
- [Meta est circuitus vel alicuius rei finis eyn zyl granica]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 136v:
- Terminus eyn ende granyczą
- [Terminus eyn ende granica]
- border (all territory belonging to such a line)
- 1887 [Fifteenth century], Lucjan Malinowski, editor, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[5], page 10a:
- Wisluchay nas, boze, zbawiczelu nas, nadzeio wszithkich granicz zemie y w morzu daleko (spes omnium finium terrae et in mari longe Psal 64, 6)
- [Wysłuchaj nas, Boże, zbawicielu nasz, nadziejo wszytkich granic ziemie i w morzu daleko (spes omnium finium terrae et in mari longe Psal 64, 6)]
- boundary mark in the form of a mound or furrow, marked tree, or stack of trees
- 1888 [1393], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[6], page 67:
- Iacom przi tem bil, kedi Potrasz s Czesantha mal vmowø, po czosnom meli sipacz granicze
- [Jakom przy tem był, kiedy Piotrasz z Cieszętą miał umowę, po ciosnom mieli sypać granice]
- 1920 [1405], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 547:
- Yacom ya Sandkowy granicze ne porambil anim ye przedal na dwa voszy
- [Jakom ja Sędkowi granice nie porąbił anim je przedał na dwa wozy]
Derived terms edit
- graniczyć impf
Related terms edit
- ograniczyć pf
- otgrańczyć pf
- przygraniczyć pf, przygraniczać impf
- rozgraniczyć pf, rozgraniczać impf
- ugraniczyć pf
- wygraniczać impf
Descendants edit
References edit
- Boryś, Wiesław (2005) “granica”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “granica”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “granica”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “granica”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “granica”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “granica”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish granica. By surface analysis, grań + -ica.
Pronunciation edit
- IPA(key): /ɡraˈɲi.t͡sa/
- (Middle Polish) IPA(key): /ɡraˈɲi.t͡sa/
Audio (file) - Rhymes: -it͡sa
- Syllabification: gra‧ni‧ca
- Homophone: Granica
Noun edit
granica f (related adjective graniczny)
- border (line separating two regions) [+ między (instrumental) = between what]
- edge, limit (bound beyond which one may not go) [+ między (instrumental) = between what]
- limit (moment or situation that defines what is acceptable)
- limit (dividing line or factors that differentiate something)
- (mathematics) limit (value to which a sequence converges)
- (obsolete, children's games) type of children's game
Declension edit
Derived terms edit
- graniczć impf
- otworzyć granice pf, otwierać granice impf
- przekroczyć wszelkie granice pf, przekraczać wszelkie granice impf
- zamknąć granice pf, zamykać granice impf
Related terms edit
Descendants edit
- → German: Grenze
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), granica is one of the most used words in Polish, appearing 41 times in scientific texts, 36 times in news, 40 times in essays, 18 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 143 times, making it the 413th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References edit
Further reading edit
- granica in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- granica in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “granica”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “GRANICA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.10.2014
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “granica”, in Słownik języka polskiego[7]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “granica”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[8]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “granica”, in Słownik języka polskiego[9] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 901
Serbo-Croatian edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *granica. Compare grána.
Pronunciation edit
Noun edit
grànica f (Cyrillic spelling гра̀ница)
- border
- državna granica ― country border
- preći granicu ― to cross the border
- boundary, limit
- unutar granica zakona ― within the boundaries of law
- Prešao si granicu! ― You crossed the line! (literally, “You crossed the limit!”)
Declension edit
Further reading edit
- “granica” in Hrvatski jezični portal
Silesian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish granica.
Pronunciation edit
Noun edit
granica f (diminutive graniczka, related adjective graniczny)
- border (line separating two regions)
- (politics) border (line dividing countries)
- edge, limit (bound beyond which one may not go)
Declension edit
Derived terms edit
- graniczyć impf
Related terms edit
Further reading edit
- granica in silling.org
Slovene edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *granica.
Pronunciation edit
Noun edit
grȃnica f
Inflection edit
Feminine, a-stem | |||
---|---|---|---|
nom. sing. | gránica | ||
gen. sing. | gránice | ||
singular | dual | plural | |
nominative (imenovȃlnik) |
gránica | gránici | gránice |
genitive (rodȋlnik) |
gránice | gránic | gránic |
dative (dajȃlnik) |
gránici | gránicama | gránicam |
accusative (tožȋlnik) |
gránico | gránici | gránice |
locative (mẹ̑stnik) |
gránici | gránicah | gránicah |
instrumental (orọ̑dnik) |
gránico | gránicama | gránicami |
Further reading edit
- “granica”, in Slovarji Inštituta za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, portal Fran
- “granica”, in Termania, Amebis
- See also the general references