Wiktionary

wydawać

Old Polish edit

Etymology edit

Inherited from Proto-Slavic *vydavati. By surface analysis, wy- +‎ dawać. First attested in 1415.

Pronunciation edit

  • IPA(key): (10th–15th CE) /vɨdaːvat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /vɨdɒvat͡ɕ/

Verb edit

wydawać impf (perfective wydać)

  1. to give (to transfer one's possession or holding of (something) to (someone))
    Synonym: dawać
    • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎[2], pages 67, 32:
      Tobie będø wydawacz krolyowye dary (tibi offerent reges munera)
      [Tobie będą wydawać krolowie dary (tibi offerent reges munera)]
  2. to give out (to give on a special occasion)
    • 1887 [Fifteenth century], Lucjan Malinowski, editor, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎[3], page 39a:
      [U]czinilem sød y sprawiedliwoscz, nye widaway mie potwarzaianczim mnie (non tradas me calumniantibus me Psal 118, 121)
      [Uczyniłem sąd i sprawiedliwość, nie wydawaj mie potwarzającym mnie (non tradas me calumniantibus me Psal 118, 121)]
  3. (law) to bring someone to a different court
    • 1967 [1415], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 553:
      Jako Andrzich po vyednanu ne widawal pana Dobrogosta w duchowne prawo sz yego zoną
      [Jako Andrzych po ujednaniu nie wydawał pana Dobrogosta w duchowne prawo s jego żoną]
  4. (intransitive, of reflexive with się) to engage in something, to give oneself to [+ na (accusative) = to what]
    • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎[4], page 39:
      [P]rzygadza syą, ysze porodzony s plemyenya slacheczskyego, cząstokrocz swey czczy nye szanvyącz wydawayą syą na lotrowstwo (furta seu latrocinia committentes)
      [Przygadza się, iże porodzoni z plemienia ślachecskiego częstokroć swej czci nie szanując, wydawają się na łotrowstwo (furta seu latrocinia committentes)]
  5. to spend (to give money or material goods on)
    • 1956 [Middle of the 15th century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku‎[5], page 64r:
      Wlt namque deus ab homine, ut de bonis sibi collatis racio assignetur, ... an prudenter dispensabat widawal
      [Wlt namque deus ab homine, ut de bonis sibi collatis racio assignetur, ... an prudenter dispensabat wydawał]
  6. to give away, to betray someone
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[6], page 310:
      Bądzczye mądrzy yako wązovye..., alye boyczye szye od lyvdzy, bocz vasz bądą vydavacz w ych radach (tradent enim vos in conciliis Mat 10, 17) y badą byczovacz [w] ych synagogach
      [Bądźcie mądrzy jako wężowie... Ale bojcie sie od ludzi, boć was będą wydawać w ich radach (tradent enim vos in conciliis Mat 10, 17) i będą biczować w ich synagogach]
  7. to birth, to give birth
    • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎[7], [8], [9], page 129:
      Plod wydawąyącz germinans (in stillicidiis eius, sc. dei, laetabitur germinans, sc. terra Psal 64, 11)
      [Płod wydawając germinans (in stillicidiis eius, sc. dei, laetabitur germinans, sc. terra Psal 64, 11)]
  8. to think up, to come up with
    • 1874-1891 [c. 1500], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XLVII, page 368:
      Item eo modo excogitant et exquirunt (sc. parentes) habitus vidavayv vel vymyslayv kroge
      [Item eo modo excogitant et exquirunt (sc. parentes) habitus wydawają vel wymyślają kroje]
  9. to protrude, to exsert, to stick out
  10. to cause, to make happen
    • 1856-1870 [1447], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, volume IX, number 418:
      Ego procurator domini abbatis et tocius conuentus do vlg. wydawam iudicium sev sentenciam
      [Ego procurator domini abbatis et tocius conuentus do vlg. wydawam iudicium sev sentenciam]
    • 1874-1891 [1453], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 208:
      W pyathek... vyedzon (sc. Chrystus) przeth Pylatha, tamo nąn vydavano szvyadeczstwo nyesbadne
      [W piątek... wiedzion (sc. Chrystus) przed Piłata, tamo nań wydawano świadecstwo niezbędne]
  11. to present orally or in text
    • 1977-1980 [1471], Wanda Żurowska-Górecka, Vladimír Kyas, editors, Mamotrekty staropolskie [Old Polish-Latin Dictionaries and wordlists], page 238:
      Vydavamy prosternimus (prosternimus preces ante faciem tuam Dan 9, 18)
      [Wydawamy prosternimus (prosternimus preces ante faciem tuam Dan 9, 18)]
  12. to confirm; to testify
    • 1981-2001 [1435], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume II, page 53:
      Ipse enim spiritus reddit, vydawa, testimonium spiritui nostro (ipse enim spiritus testimonium reddit spiritui nostro, quod sumus filii dei Rom 8, 16)
      [Ipse enim spiritus reddit, wydawa, testimonium spiritui nostro (ipse enim spiritus testimonium reddit spiritui nostro, quod sumus filii dei Rom 8, 16)]
  13. (reflexive with się) to announce one's readiness for something
    • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 34.:
      Ian vstawycznye myenyl, eszbi szą Pyotr szam vrenil a tho wydawal szą vrządnye doswyathczicz (quod offerebat se legitime probaturum)
      [Jan ustawicznie mienił, eżby się Piotr sam urenił, a to wydawał się urzędnie doświadczyć (quod offerebat se legitime probaturum)]
  14. to issue, to turn out to be; to become
    • 1981-2001 [1435], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume II, page 51:
      In omnibus exhibeamus, vid[y]awaymy, nosmetipsos sicut dei ministros in multa paciencia (II Cor 6, 4)
      [In omnibus exhibeamus, wyd[y]awajmy, nosmetipsos sicut dei ministros in multa paciencia (II Cor 6, 4)]
    • 1977 [End of the 15th century], “Vergili Georgicorum schedae Gnesnenses”, in Bogdanus Bolz, Wanda Żurowska-Górecka, editors, Symbolae Philologorum Posnaniensium, volume 3, page 82:
      [Quae] (sc. humus) grau[is est ipso], tacitam se pondere prodit, vydawa *szyv, [q]ueque levis
      [[Quae] (sc. humus) grau[is est ipso], tacitam se pondere prodit, wydawa się, [q]ueque levis]
  15. (of hits) to hit from all sides by waving a weapon

Derived terms edit

nouns
verbs

Related terms edit

nouns

Descendants edit

  • Polish: wydawać
  • Silesian: wydŏwać

References edit

Polish edit

Etymology edit

Inherited from Old Polish wydawać. By surface analysis, wy- +‎ dawać.

Pronunciation edit

  • IPA(key): /vɨˈda.vat͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /vɨˈdɒ.vat͡ɕ/
  • Audio(file)
  • Rhymes: -avat͡ɕ
  • Syllabification: wy‧da‧wać

Verb edit

wydawać impf (perfective wydać)

  1. (transitive) to spend (to pay out money) [+ na (accusative) = on what]
    Synonyms: wykładać, wywalać
  2. (transitive) to give change (to refund a customer money overpaid during a transaction) [+instrumental = with what] [+ z (genitive) = from what]
  3. (transitive) to issue (to give someone something that they should receive in a given situation related to a certain type of behavior or action, i.e. a passport) [+dative = to whom]
  4. (transitive) to give away (to give information on punishable actions someone has done to people who can punish said actions)
    Synonyms: sypać, śpiewać, wkopywać, wsypywać, wysypywać
  5. (transitive, of trees, plants, etc.) to bear, to produce (to create fruit or something similar)
    Synonyms: obradzać, plonować, rodzić
  6. (transitive) to make (to create a sound)
    Synonyms: dobywać, wydobywać
  7. (transitive) to give off (to create a particular smell)
    Synonym: wydzielać
  8. (transitive, publishing) to publish (to issue (something, such as printed work) for distribution and/or sale)
    Synonyms: drukować, ogłaszać, publikować
  9. (transitive) to issue, to hand out (to decide on something due to rank or function, which then becomes officially binding or valid, e.g. an order)
  10. (transitive) to throw, to hold (to organize or ensure the happening of a particular event)
    Synonyms: dawać, urządzać, wyprawiać
  11. (transitive) to give away (to formally hand over a bride to the bridegroom) [+ za (accusative) = to whom]
  12. (transitive, literary) to distinguish oneself (to be distinguished by the origin or initial action of some later known person or group of persons)
  13. (transitive) to hand out (to pass and announce something)
  14. (transitive, obsolete) to give of oneself
    Synonym: dawać z siebie
  15. (transitive, obsolete) to utter
    Synonym: wypowiadać
  16. (transitive, obsolete) to emphasize (to bring special attention to)
  17. (intransitive, obsolete) to stand out, to stick out
    Synonyms: odstawać, wystawiać, wysuwać
  18. (transitive, obsolete) to hand, to pass
    Synonym: podawać
  19. (transitive, obsolete, fishing) to cast (to throw a net into water)
  20. (transitive, Middle Polish) to betray
  21. (reflexive with się) to seem, to appear (to create some impression) [+instrumental = as what/whom], [+dative = to what/whom], [+infinitive = to do what]
    Synonym: zdawać się
    Wydaje mi się, że... ― It seems to me that...
  22. (reflexive with się) to appear; to be revealed
    Synonym: ujawniać się
  23. (reflexive with się) to give oneself away (to unintentionally reveal a secret, divulge undisclosed information, or expose oneself)
    Synonym: ujawniać się
  24. (reflexive with się) to give oneself away (to give information about oneself on punishable actions one has done to people who can punish said actions)
  25. (reflexive with się) to put oneself at risk [+ na (accusative) = at what risk]
    Synonym: narażać się
  26. (reflexive with się, colloquial, chiefly of women) to marry, to wed [+ za (accusative) = whom]
  27. (reflexive with się, authorship) to self-publish
  28. (reflexive with się, obsolete) to be published
  29. (reflexive with się, obsolete) to be issueed
  30. (reflexive with się, obsolete) to happen, to occur
    Synonyms: następować, zdarzać się
  31. (reflexive with się, obsolete) to leave
    Synonyms: see Thesaurus:uciekać

Conjugation edit

Conjugation of wydawać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive wydawać
present tense 1st wydaję wydajemy
2nd wydajesz wydajecie
3rd wydaje wydają
impersonal wydaje się
past tense 1st wydawałem,
-(e)m wydawał 		wydawałam,
-(e)m wydawała 		wydawałom,
-(e)m wydawało 		wydawaliśmy,
-(e)śmy wydawali 		wydawałyśmy,
-(e)śmy wydawały
2nd wydawałeś,
-(e)ś wydawał 		wydawałaś,
-(e)ś wydawała 		wydawałoś,
-(e)ś wydawało 		wydawaliście,
-(e)ście wydawali 		wydawałyście,
-(e)ście wydawały
3rd wydawał wydawała wydawało wydawali wydawały
impersonal wydawano
future tense 1st będę wydawał,
będę wydawać 		będę wydawała,
będę wydawać 		będę wydawało,
będę wydawać 		będziemy wydawali,
będziemy wydawać 		będziemy wydawały,
będziemy wydawać
2nd będziesz wydawał,
będziesz wydawać 		będziesz wydawała,
będziesz wydawać 		będziesz wydawało,
będziesz wydawać 		będziecie wydawali,
będziecie wydawać 		będziecie wydawały,
będziecie wydawać
3rd będzie wydawał,
będzie wydawać 		będzie wydawała,
będzie wydawać 		będzie wydawało,
będzie wydawać 		będą wydawali,
będą wydawać 		będą wydawały,
będą wydawać
impersonal będzie wydawać się
conditional 1st wydawałbym,
bym wydawał 		wydawałabym,
bym wydawała 		wydawałobym,
bym wydawało 		wydawalibyśmy,
byśmy wydawali 		wydawałybyśmy,
byśmy wydawały
2nd wydawałbyś,
byś wydawał 		wydawałabyś,
byś wydawała 		wydawałobyś,
byś wydawało 		wydawalibyście,
byście wydawali 		wydawałybyście,
byście wydawały
3rd wydawałby,
by wydawał 		wydawałaby,
by wydawała 		wydawałoby,
by wydawało 		wydawaliby,
by wydawali 		wydawałyby,
by wydawały
impersonal wydawano by
imperative 1st niech wydaję wydawajmy
2nd wydawaj wydawajcie
3rd niech wydaje niech wydają
active adjectival participle wydający wydająca wydające wydający wydające
passive adjectival participle wydawany wydawana wydawane wydawani wydawane
contemporary adverbial participle wydając
verbal noun wydawanie

Derived terms edit

verbs

Trivia edit

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), wydawać się is one of the most used words in Polish, appearing 25 times in scientific texts, 4 times in news, 67 times in essays, 42 times in fiction, and 24 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 162 times, making it the 358th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References edit

  1. ^ Ida Kurcz (1990) “wydawać się”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎[1] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 693

Further reading edit

  • wydawać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • wydawać in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wydawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wydawać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “WYDAWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.03.2017
  • “WYDAWAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 30.06.2009
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wydawać”, in Słownik języka polskiego‎[10]
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “wydawać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎[11]
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wydawać”, in Słownik języka polskiego‎[12] (in Polish), volume 7, Warsaw, page 839
  • wydawać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=wydawać&oldid=78257980"