ձախ
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian ձախ (jax).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian) IPA(key): /d͡zɑχ/, [d͡zɑχ]
- (Western Armenian) IPA(key): /t͡sɑχ/, [t͡sʰɑχ]
Audio (Eastern Armenian): (file)
Adjective edit
ձախ • (jax) (superlative ամենաձախ)
- left; left-hand
- Antonym: աջ (aǰ)
- ձախ ձեռք ― jax jeṙkʻ ― left hand
- ձախ աչք ― jax ačʻkʻ ― left eye
- (figuratively) unsuccessful; unfortunate
- Antonym: հաջողակ (haǰoġak)
- (politics) left
- Antonym: աջ (aǰ)
Declension edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | ձախ (jax) | ձախեր (jaxer) | ||
dative | ձախի (jaxi) | ձախերի (jaxeri) | ||
ablative | ձախից (jaxicʻ) | ձախերից (jaxericʻ) | ||
instrumental | ձախով (jaxov) | ձախերով (jaxerov) | ||
locative | ձախում (jaxum) | ձախերում (jaxerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | ձախը/ձախն (jaxə/jaxn) | ձախերը/ձախերն (jaxerə/jaxern) | ||
dative | ձախին (jaxin) | ձախերին (jaxerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | ձախս (jaxs) | ձախերս (jaxers) | ||
dative | ձախիս (jaxis) | ձախերիս (jaxeris) | ||
ablative | ձախիցս (jaxicʻs) | ձախերիցս (jaxericʻs) | ||
instrumental | ձախովս (jaxovs) | ձախերովս (jaxerovs) | ||
locative | ձախումս (jaxums) | ձախերումս (jaxerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | ձախդ (jaxd) | ձախերդ (jaxerd) | ||
dative | ձախիդ (jaxid) | ձախերիդ (jaxerid) | ||
ablative | ձախիցդ (jaxicʻd) | ձախերիցդ (jaxericʻd) | ||
instrumental | ձախովդ (jaxovd) | ձախերովդ (jaxerovd) | ||
locative | ձախումդ (jaxumd) | ձախերումդ (jaxerumd) |
Noun edit
ձախ • (jax)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | ձախ (jax) | ձախեր (jaxer) | ||
dative | ձախի (jaxi) | ձախերի (jaxeri) | ||
ablative | ձախից (jaxicʻ) | ձախերից (jaxericʻ) | ||
instrumental | ձախով (jaxov) | ձախերով (jaxerov) | ||
locative | ձախում (jaxum) | ձախերում (jaxerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | ձախը/ձախն (jaxə/jaxn) | ձախերը/ձախերն (jaxerə/jaxern) | ||
dative | ձախին (jaxin) | ձախերին (jaxerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | ձախս (jaxs) | ձախերս (jaxers) | ||
dative | ձախիս (jaxis) | ձախերիս (jaxeris) | ||
ablative | ձախիցս (jaxicʻs) | ձախերիցս (jaxericʻs) | ||
instrumental | ձախովս (jaxovs) | ձախերովս (jaxerovs) | ||
locative | ձախումս (jaxums) | ձախերումս (jaxerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | ձախդ (jaxd) | ձախերդ (jaxerd) | ||
dative | ձախիդ (jaxid) | ձախերիդ (jaxerid) | ||
ablative | ձախիցդ (jaxicʻd) | ձախերիցդ (jaxericʻd) | ||
instrumental | ձախովդ (jaxovd) | ձախերովդ (jaxerovd) | ||
locative | ձախումդ (jaxumd) | ձախերումդ (jaxerumd) |
Adverb edit
ձախ • (jax)
- to the left (of)
- Antonym: աջ (aǰ)
- ինձնից ձախ ― injnicʻ jax ― to my left, on my left
Derived terms edit
Descendants edit
- → Udi: дзах (ʒaχ)
Old Armenian edit
Etymology edit
The origin remains a mystery.[1]
Adjective edit
ձախ • (jax)
Declension edit
u-type
o-type
Noun edit
ձախ • (jax)
- left, left hand or side
- ի ձախմէ ― i jaxmē ― on or to the left
- գիտել կամ չգիտել զաջ ե զձախ ― gitel kam čʻgitel zaǰ e zjax ― to know or not to know the right hand from the left or the good from bad
Declension edit
u-type
o-type
Derived terms edit
- ձախական (jaxakan)
- ձախակողմ (jaxakołm)
- ձախակողմեան (jaxakołmean)
- ձախակողմն (jaxakołmn)
- ձախակուսի (jaxakusi)
- ձախաձեռնեայ (jaxajeṙneay)
- ձախային (jaxayin)
- ձախանամ (jaxanam)
- ձախլեմ (jaxlem)
- ձախող (jaxoł)
- ձախողակ (jaxołak)
- ձախողակի (jaxołaki)
- ձախողանք (jaxołankʻ)
- ձախողիմ (jaxołim)
- ձախոյ (jaxoy)
- ձախորդութիւն (jaxordutʻiwn)
- ձախու (jaxu)
Descendants edit
- Armenian: ձախ (jax)
References edit
- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ձախ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
Further reading edit
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ձախ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ձախ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate[1], PhD dissertation, Leiden University, page 62
Categories:
- Armenian terms inherited from Old Armenian
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian terms with audio links
- Armenian lemmas
- Armenian adjectives
- Armenian terms with usage examples
- hy:Politics
- Armenian nouns
- Old Armenian terms with unknown etymologies
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian adjectives
- Old Armenian nouns
- Old Armenian terms with usage examples