մարտ

Armenian

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /mɑɾt/, [mɑɾt]
• (Western Armenian) IPA^(key): /mɑɾd/, [mɑɾd]

Etymology 1

From Old Armenian մարտ (mart).

Noun

մարտ • (mart)

1. battle, fight, action, combat
2. struggle, fight

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	մարտ (mart)	մարտեր (marter)
dative	մարտի (marti)	մարտերի (marteri)
ablative	մարտից (marticʻ)	մարտերից (martericʻ)
instrumental	մարտով (martov)	մարտերով (marterov)
locative	մարտում (martum)	մարտերում (marterum)
	definite forms
nominative	մարտը/մարտն (martə/martn)	մարտերը/մարտերն (marterə/martern)
dative	մարտին (martin)	մարտերին (marterin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	մարտս (marts)	մարտերս (marters)
dative	մարտիս (martis)	մարտերիս (marteris)
ablative	մարտիցս (marticʻs)	մարտերիցս (martericʻs)
instrumental	մարտովս (martovs)	մարտերովս (marterovs)
locative	մարտումս (martums)	մարտերումս (marterums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	մարտդ (martd)	մարտերդ (marterd)
dative	մարտիդ (martid)	մարտերիդ (marterid)
ablative	մարտիցդ (marticʻd)	մարտերիցդ (martericʻd)
instrumental	մարտովդ (martovd)	մարտերովդ (marterovd)
locative	մարտումդ (martumd)	մարտերումդ (marterumd)

Derived terms

• ազատամարտ (azatamart)
• բռնցքամարտ (bṙncʻkʻamart)
• եռամարտ (eṙamart)
• հնգամարտ (hngamart)
• մարտակոչ (martakočʻ)
• մարտարվեստ (martarvest)
• սուսերամարտ (suseramart)
• տասնամարտ (tasnamart)

 

Etymology 2

From Old Armenian մարտ (mart).

Noun

մարտ • (mart)

1. March

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	մարտ (mart)	մարտեր (marter)
dative	մարտի (marti)	մարտերի (marteri)
ablative	մարտից (marticʻ)	մարտերից (martericʻ)
instrumental	մարտով (martov)	մարտերով (marterov)
locative	մարտում (martum)	մարտերում (marterum)
	definite forms
nominative	մարտը/մարտն (martə/martn)	մարտերը/մարտերն (marterə/martern)
dative	մարտին (martin)	մարտերին (marterin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	մարտս (marts)	մարտերս (marters)
dative	մարտիս (martis)	մարտերիս (marteris)
ablative	մարտիցս (marticʻs)	մարտերիցս (martericʻs)
instrumental	մարտովս (martovs)	մարտերովս (marterovs)
locative	մարտումս (martums)	մարտերումս (marterums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	մարտդ (martd)	մարտերդ (marterd)
dative	մարտիդ (martid)	մարտերիդ (marterid)
ablative	մարտիցդ (marticʻd)	մարտերիցդ (martericʻd)
instrumental	մարտովդ (martovd)	մարտերովդ (marterovd)
locative	մարտումդ (martumd)	մարտերումդ (marterumd)

Derived terms

• մարտյան (martyan)

See also

Gregorian calendar months in Armenian · Գրիգորյան օրացույցի ամիսները (Grigoryan ōracʻuycʻi amisnerə) (layout · text)
January	February	March	April
հունվար (hunvar)	փետրվար (pʻetrvar)	մարտ (mart)	ապրիլ (april)
May	June	July	August
մայիս (mayis)	հունիս (hunis)	հուլիս (hulis)	օգոստոս (ōgostos)
September	October	November	December
սեպտեմբեր (september)	հոկտեմբեր (hoktember)	նոյեմբեր (noyember)	դեկտեմբեր (dektember)

Old Armenian

Etymology 1

From Proto-Indo-European *mr̥d-, grown from *merā-. Cognate with Sanskrit मृध (mṛdha, “fight, battle, war”), Avestan 𐬨𐬀𐬭𐬆𐬛- (marəd-, “to destroy”), Ancient Greek μάρναμαι (márnamai, “to fight, struggle”), Latin Mars (“the god of war”).

Noun

մարտ • (mart)

1. war, battle, combat

   ի մարտ պատերազմի պատրաստիլ ― i mart paterazmi patrastil ― to prepare for war

   ելանել ի մարտ պատարազմի ի վերայ ուրուք ― elanel i mart patarazmi i veray urukʻ ― to take up arms against

   մարտ դնել, մղել ընդ ումեք, տալ մարտ պատերազմի ընդդէմ ուրուք ― mart dnel, młel ənd umekʻ, tal mart paterazmi ənddēm urukʻ ― to give battle, to make war on, to wage war

   մարտ ընդ միմեանս հարկանել, մարտ եդեալ կռուել ― mart ənd mimeans harkanel, mart edeal kṙuel ― to fight, to combat, to attack

   միշտ մարտիւ լինել ընդ ումեք ― mišt martiw linel ənd umekʻ ― to be in perpetual hot water with, to he continually at war with

   մարտ ի վերայ ուրուք յարուցանել, ի մարտ պատերազմի գրգռիլ ― mart i veray urukʻ yarucʻanel, i mart paterazmi grgṙil ― to incite to battle, to excite or create war against

   մարտ պնտերազմի էր նոցա ընդ միմեանս վասն ― mart pnterazmi ēr nocʻa ənd mimeans vasn ― they were at war for

   անագորոյն մարտիւ պատերազմաւ ― anagoroyn martiw paterazmaw ― by a bloody battle, by a sanguinary conflict

   մարտն յերկոցունց կողմանց մնայր անպարտելի ― martn yerkocʻuncʻ kołmancʻ mnayr anparteli ― the battle remained undecided

2. wrestling
3. dispute, quarrel

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	մարտ (mart)		մարտք (martkʻ)
genitive	մարտի (marti)		մարտից (marticʻ)
dative	մարտի (marti)		մարտից (marticʻ)
accusative	մարտ (mart)		մարտս (marts)
ablative	մարտէ (martē)		մարտից (marticʻ)
instrumental	մարտիւ (martiw)		մարտիւք (martiwkʻ)
locative	մարտի (marti)		մարտս (marts)

Synonyms

• (war): պատերազմ (paterazm)

Derived terms

• ախտամարտ (axtamart)
• աղանդամարտ (ałandamart)
• ամենամարտիկ (amenamartik)
• անհակառակամարտ (anhakaṙakamart)
• անձնամարտ (anjnamart)
• անմարտ (anmart)
• անմարտական (anmartakan)
• անմարտակից (anmartakicʻ)
• անմարտնչելի (anmartnčʻeli)
• անմարտուցեալ (anmartucʻeal)
• առիւծամարտիկ (aṙiwcamartik)
• աստուածամարտ (astuacamart)
• աստուածամարտիմ (astuacamartim)
• աստուածամարտութիւն (astuacamartutʻiwn)
• բազմամարտ (bazmamart)
• բազմարտօսր (bazmartōsr)
• բանամարտ (banamart)
• բարեմարտ (baremart)
• բերդամարտութիւն (berdamartutʻiwn)
• բռնամարտ (bṙnamart)
• բռնամարտիկ (bṙnamartik)
• բռնամարտիկն (bṙnamartikn)
• բռնամարտկութիւն (bṙnamartkutʻiwn)
• գազանամարտ (gazanamart)
• գազանամարտիկ (gazanamartik)
• գազանամարտութիւն (gazanamartutʻiwn)
• գաղտամարտ (gałtamart)
• գաղտնամարտ (gałtnamart)
• գիշերամարտ (gišeramart)
• գիշերամարտիկ (gišeramartik)
• գիշերամարտութիւն (gišeramartutʻiwn)
• գօտէմարտ (gōtēmart)
• գօտէմարտիմ (gōtēmartim)
• գօտէմարտութիւն (gōtēmartutʻiwn)
• դժոխամարտ (džoxamart)
• դժուարամարտ (džuaramart)
• դժուարամարտիկ (džuaramartik)
• դիմամարտ (dimamart)
• դիմամարտիկ (dimamartik)
• դիմամարտիմ (dimamartim)
• դիմամարտութիւն (dimamartutʻiwn)
• զինամարտիկ (zinamartik)
• զինամարտութիւն (zinamartutʻiwn)
• զօրամարտութիւն (zōramartutʻiwn)
• ըմբշամարտ (əmbšamart)
• ըմբշամարտապէս (əmbšamartapēs)
• ըմբշամարտիկ (əmbšamartik)
• ըմբշամարտիմ (əmbšamartim)
• ըմբշամարտութիւն (əmbšamartutʻiwn)
• ընդդիմամարտ (ənddimamart)
• ընդդիմամարտաբար (ənddimamartabar)
• ընդդիմամարտական (ənddimamartakan)
• ընդդիմամարտիկ (ənddimamartik)
• ընդդիմամարտիմ (ənddimamartim)
• ընդդիմամարտութիւն (ənddimamartutʻiwn)
• թերեմարտուցեալք (tʻeremartucʻealkʻ)
• ինքնամարտ (inkʻnamart)
• խաչամարտութիւն (xačʻamartutʻiwn)
• ծովամարտիկ (covamartik)
• ծովամարտութիւն (covamartutʻiwn)
• կամամարտ (kamamart)
• կառամարտ (kaṙamart)
• կառամարտիկ (kaṙamartik)
• կառամարտիմ (kaṙamartim)
• կառամարտութիւն (kaṙamartutʻiwn)
• կռփամարտիկ (kṙpʻamartik)
• հակամարտ (hakamart)
• հակառակամարտ (hakaṙakamart)
• հակառակամարտութիւն (hakaṙakamartutʻiwn)
• համամարտ (hamamart)
• համարձակամարտ (hamarjakamart)
• հետեւակամարտ (hetewakamart)
• հետեւակամարտութիւն (hetewakamartutʻiwn)
• հնգամարտիկ (hngamartik)
• հոգեմարտ (hogemart)
• հոգեմարտութիւն (hogemartutʻiwn)
• հոգէմարտ (hogēmart)
• ձիամարտիկ (jiamartik)
• ձիամարտութիւն (jiamartutʻiwn)
• ձիամարտք (jiamartkʻ)
• ճակատամարտ (čakatamart)
• ճակատամարտիկ (čakatamartik)
• ճակատամարտիմ (čakatamartim)
• ճակատամարտութիւն (čakatamartutʻiwn)
• մարդամարտ (mardamart)
• մարտադիր (martadir)
• մարտածնոյց (martacnoycʻ)
• մարտակ (martak)
• մարտական (martakan)
• մարտակառք (martakaṙkʻ)
• մարտակաց (martakacʻ)
• մարտակից (martakicʻ)
• մարտակռիւ (martakṙiw)
• մարտակռուիմ (martakṙuim)
• մարտակռուութիւն (martakṙuutʻiwn)
• մարտակցիմ (martakcʻim)
• մարտակցութիւն (martakcʻutʻiwn)
• մարտամբոխ (martambox)
• մարտայարդար (martayardar)
• մարտասէր (martasēr)
• մարտավար (martavar)
• մարտացու (martacʻu)
• մարտընտիր (martəntir)
• մարտիկ (martik)
• մարտիչ (martičʻ)
• մարտկոց (martkocʻ)
• մարտնչիմ (martnčʻim)
• մարտող (martoł)
• մարտութիւն (martutʻiwn)
• մարտուսոյց (martusoycʻ)
• մարտուցանեմ (martucʻanem)
• մարտօրէն (martōrēn)
• մեծամարտ (mecamart)
• մենամարտ (menamart)
• մենամարտիկ (menamartik)
• մենամարտիմ (menamartim)
• մենամարտութիւն (menamartutʻiwn)
• մերկամարտ (merkamart)
• մերկամարտիկ (merkamartik)
• մերկամարտութիւն (merkamartutʻiwn)
• մերկամարտուցեալ (merkamartucʻeal)
• միամարտ (miamart)
• միամարտիկ (miamartik)
• միամարտիմ (miamartim)
• միայնամարտիկ (miaynamartik)
• միայնամարտութիւն (miaynamartutʻiwn)
• միջնամարտիկ (miǰnamartik)
• մշտամարտ (mštamart)
• մրցամարտք (mrcʻamartkʻ)
• յառաջամարտ (yaṙaǰamart)
• յառաջամարտիկ (yaṙaǰamartik)
• յառաջամարտիչ (yaṙaǰamartičʻ)
• նախամարտիկ (naxamartik)
• նախամարտկութիւն (naxamartkutʻiwn)
• նաւամարտ (nawamart)
• նաւամարտական (nawamartakan)
• նաւամարտիկ (nawamartik)
• նաւամարտութիւն (nawamartutʻiwn)
• չարամարտ (čʻaramart)
• պատկերամարտ (patkeramart)
• պատկերամարտութիւն (patkeramartutʻiwn)
• պարսպամարտ (parspamart)
• պարսպամարտիկ (parspamartik)
• սկայամարտութիւն (skayamartutʻiwn)
• սուսերամարտ (suseramart)
• ստուերամարտ (stueramart)
• ստուերամարտիկ (stueramartik)
• վահանամարտութիւն (vahanamartutʻiwn)
• վերամարտիկ (veramartik)
• վերնամարտ (vernamart)
• վերնամարտութիւն (vernamartutʻiwn)
• վիշապամարտ (višapamart)
• տիրամարտութիւն (tiramartutʻiwn)
• քաղաքամարտութիւն (kʻałakʻamartutʻiwn)
• քաջամարտ (kʻaǰamart)
• քաջամարտիկ (kʻaǰamartik)
• քաջամարտութիւն (kʻaǰamartutʻiwn)
• քրիստոսամարտ (kʻristosamart)
• օձամարտ (ōjamart)

 

Descendants

• Armenian: մարտ (mart)

Etymology 2

From Ancient Greek Μάρτιος (Mártios), from Latin martius.

Noun

մարտ • (mart)

1. March

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	մարտ (mart)		մարտք (martkʻ)
genitive	մարտի (marti)		մարտից (marticʻ)
dative	մարտի (marti)		մարտից (marticʻ)
accusative	մարտ (mart)		մարտս (marts)
ablative	մարտէ (martē)		մարտից (marticʻ)
instrumental	մարտիւ (martiw)		մարտիւք (martiwkʻ)
locative	մարտի (marti)		մարտս (marts)

Descendants

• Armenian: մարտ (mart)

See also

• (Gregorian calendar months) յունուար (yunuar), փեբրուարիոս (pʻebruarios), մարտ (mart), ապրիլ (april), մայիս (mayis), յունիս (yunis), յուլիս (yulis), օգոստոս (ōgostos), սեպտեմբեր (september), հոկտեմբեր (hoktember), նոյեմբեր (noyember), դեկտեմբեր (dektember) ^{(Category: xcl:Months)}

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “մարտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “մարտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “մարտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy