خوابیدن
Persian edit
Etymology edit
خواب (xâb, “sleep”) + ـیدن (-idan, verb-deriving suffix).
Pronunciation edit
- (Classical Persian) IPA(key): [xʷɑː.βiː.ðan]
- (Iran, formal) IPA(key): [xɒː.biː.d̪æn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [χɔ.bi.d̪än]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | xwāḇīḏan |
| Dari reading? | xābīdan |
| Iranian reading? | xâbidan |
| Tajik reading? | xobidan |
Audio (Iran): (file)
Verb edit
| Dari | خوابیدن |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | хобидан |
خوابیدن • (xâbidan) (present stem خواب (xâb))
- to sleep; to fall asleep
- to lie down
- Synonym: دراز کشیدن (derâz kešidan)
- خوابید ولی خوابش نبرد.
- xâbid vali xâb-eš na-bord.
- He lay down but could not sleep.
- to stop; to break; to malfunction
- Synonym: خراب شدن (xarâb šodan)
- شاید این ساعت خوابیده باشد.
- šâyad in sâ'at xâbide bâšad.
- This clock might be broken.
- to settle; to die down
- باد خوابیده است.
- bâd xâbide ast.
- The swelling has subsided.
Usage notes edit
- While خوابیدن is seen as more formal, Speakers from Afghanistan more frequently use the derived compound verb خواب کردن (xāb kardan). Or colloquially, خو کدن (xaw kadan).
Conjugation edit
| infinitive | خوابیدن (xâbidán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | خواب (xâb) | ||||||
| past | خوابید (xâbid) | |||||||
| participle | present | خوابنده (xâbandé) | ||||||
| past | خوابیده (xâbidé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | خوابم (xâbam) |
خوابی (xâbi) |
خوابد (xâbad) |
خوابیم (xâbim) |
خوابید (xâbid) |
خوابند (xâband) | |
| present (imperfect) | می‌خوابم (mí-xâbam) |
می‌خوابی (mí-xâbi) |
می‌خوابد (mí-xâbad) |
می‌خوابیم (mí-xâbim) |
می‌خوابید (mí-xâbid) |
می‌خوابند (mí-xâband) | ||
| present progressive | دارم می‌خوابم (dấram mí-xâbam) |
داری می‌خوابی (dấri mí-xâbi) |
دارد می‌خوابد (dấrad mí-xâbad) |
داریم می‌خوابیم (dấrim mí-xâbim) |
دارید می‌خوابید (dấrid mí-xâbid) |
دارند می‌خوابند (dấrand mí-xâband) | ||
| present perfect | خوابیده‌ام (xâbidé-am) |
خوابیده‌ای (xâbidé-i) |
خوابیده است (xâbidé ast) |
خوابیده‌ایم (xâbidé-im) |
خوابیده‌اید (xâbidé-id) |
خوابیده‌اند (xâbidé-and) | ||
| past | خوابیدم (xâbidam) |
خوابیدی (xâbidi) |
خوابید (xâbid) |
خوابیدیم (xâbidim) |
خوابیدید (xâbidid) |
خوابیدند (xâbidand) | ||
| past (imperfect) | می‌خوابیدم (mí-xâbidam) |
می‌خوابیدی (mí-xâbidi) |
می‌خوابید (mí-xâbid) |
می‌خوابیدیم (mí-xâbidim) |
می‌خوابیدید (mí-xâbidid) |
می‌خوابیدند (mí-xâbidand) | ||
| past progressive | داشتم می‌خوابیدم (dấštam mí-xâbidam) |
داشتی می‌خوابیدی (dấšti mí-xâbidi) |
داشت می‌خوابید (dâšt mí-xâbid) |
داشتیم می‌خوابیدیم (dấštim mí-xâbidim) |
داشتید می‌خوابیدید (dấštid mí-xâbidid) |
داشتند می‌خوابیدند (dấštand mí-xâbidand) | ||
| pluperfect | خوابیده بودم (xâbidé búdam) |
خوابیده بودی (xâbidé búdi) |
خوابیده بود (xâbidé bud) |
خوابیده بودیم (xâbidé búdim) |
خوابیده بودید (xâbidé búdid) |
خوابیده بودند (xâbidé búdand) | ||
| future | خواهم خوابید (xâhám xâbid) |
خواهی خوابید (xâhí xâbid) |
خواهد خوابید (xâhád xâbid) |
خواهیم خوابید (xâhím xâbid) |
خواهید خوابید (xâhíd xâbid) |
خواهند خوابید (xâhánd xâbid) | ||
| subjunctive | present | بخوابم (béxâbam) |
بخوابی (béxâbi) |
بخوابد (béxâbad) |
بخوابیم (béxâbim) |
بخوابید (béxâbid) |
بخوابند (béxâband) | |
| past | خوابیده باشم (xâbidé bấšam) |
خوابیده باشی (xâbidé bấši) |
خوابیده باشد (xâbidé bấšad) |
خوابیده باشیم (xâbidé bấšim) |
خوابیده باشید (xâbidé bấšid) |
خوابیده باشند (xâbidé bấšand) | ||
| imperative | بخواب (béxâb) |
بخوابید (béxâbid) |
||||||
| infinitive | خوابیدن (xâbidán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | خواب (xâb) | ||||||
| past | خوابید (xâbid) | |||||||
| participle | present | خوابنده (xâbandé) | ||||||
| past | خوابیده (xâbidé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | خوابم (xâbam) |
خوابی (xâbi) |
خوابه (xâbe) |
خوابیم (xâbim) |
خوابین (xâbin) |
خوابن (xâban) | |
| present (imperfect) | می‌خوابم (mí-xâbam) |
می‌خوابی (mí-xâbi) |
می‌خوابه (mí-xâbe) |
می‌خوابیم (mí-xâbim) |
می‌خوابین (mí-xâbin) |
می‌خوابن (mí-xâban) | ||
| present progressive | دارم می‌خوابم (dấram mí-xâbam) |
داری می‌خوابی (dấri mí-xâbi) |
داره می‌خوابه (dấre mí-xâbe) |
داریم می‌خوابیم (dấrim mí-xâbim) |
دارین می‌خوابین (dấrin mí-xâbin) |
دارن می‌خوابن (dấran mí-xâban) | ||
| present perfect | خوابیده‌ام (xâbidám) |
خوابیده‌ای (xâbidí) |
خوابیده (xâbidé) |
خوابیده‌ایم (xâbidím) |
خوابیده‌این (xâbidín) |
خوابیده‌ان (xâbidán) | ||
| past | خوابیدم (xâbidam) |
خوابیدی (xâbidi) |
خوابید (xâbid) |
خوابیدیم (xâbidim) |
خوابیدین (xâbidin) |
خوابیدن (xâbidan) | ||
| past (imperfect) | می‌خوابیدم (mí-xâbidam) |
می‌خوابیدی (mí-xâbidi) |
می‌خوابید (mí-xâbid) |
می‌خوابیدیم (mí-xâbidim) |
می‌خوابیدین (mí-xâbidin) |
می‌خوابیدن (mí-xâbidan) | ||
| past progressive | داشتم می‌خوابیدم (dấštam mí-xâbidam) |
داشتی می‌خوابیدی (dấšti mí-xâbidi) |
داشت می‌خوابید (dấšt mí-xâbid) |
داشتیم می‌خوابیدیم (dấštim mí-xâbidim) |
داشتین می‌خوابیدین (dấštin mí-xâbidin) |
داشتن می‌خوابیدن (dấštan mí-xâbidan) | ||
| pluperfect | خوابیده بودم (xâbidé búdam) |
خوابیده بودی (xâbidé búdi) |
خوابیده بود (xâbidé bud) |
خوابیده بودیم (xâbidé búdim) |
خوابیده بودین (xâbidé búdin) |
خوابیده بودن (xâbidé búdan) | ||
| subjunctive | present | بخوابم (béxâbam) |
بخوابی (béxâbi) |
بخوابه (béxâbe) |
بخوابیم (béxâbim) |
بخوابین (béxâbin) |
بخوابن (béxâban) | |
| past | خوابیده باشم (xâbidé bấšam) |
خوابیده باشی (xâbidé bấši) |
خوابیده باشه (xâbidé bấše) |
خوابیده باشیم (xâbidé bấšim) |
خوابیده باشین (xâbidé bấšin) |
خوابیده باشن (xâbidé bấšan) | ||
| imperative | بخواب (béxâb) |
بخوابین (béxâbin) |
||||||
| infinitive | خوابیدن (xābīdán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | خواب (xāb) | ||||||
| past | خوابید (xābīd) | |||||||
| participle | present | خوابنده (xābindá) | ||||||
| past | خوابیده (xābīdá) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | خوابم (xābam) |
خوابی (xābī) |
خوابد (xābad) |
خوابیم (xābēm) |
خوابید (xābēd) |
خوابند (xāband) | |
| present (imperfect) | می‌خوابم (mḗ-xābam) |
می‌خوابی (mḗ-xābī) |
می‌خوابد (mḗ-xābad) |
می‌خوابیم (mḗ-xābēm) |
می‌خوابید (mḗ-xābēd) |
می‌خوابند (mḗ-xāband) | ||
| present progressive | در حال خوابیدن استم (dar hāl-i xābīdan astam) |
در حال خوابیدن استی (dar hāl-i xābīdan astī) |
در حال خوابیدن است (dar hāl-i xābīdan ast) |
در حال خوابیدن استیم (dar hāl-i xābīdan astēm) |
در حال خوابیدن استید (dar hāl-i xābīdan astēd) |
در حال خوابیدن استند (dar hāl-i xābīdan astand) | ||
| present perfect | خوابیده‌ام (xābīdá-am) |
خوابیده‌ای (xābīdá-ī) |
خوابیده‌است (xābīdá ast) |
خوابیده‌ایم (xābīdá-ēn) |
خوابیده‌اید (xābīdá-ēd) |
خوابیده‌اند (xābīdá-and) | ||
| past | خوابیدم (xābīdam) |
خوابیدی (xābīdī) |
خوابید (xābīd) |
خوابیدیم (xābīdēm) |
خوابیدید (xābīdēd) |
خوابیدند (xābīdand) | ||
| past (imperfect) | می‌خوابیدم (mḗ-xābīdam) |
می‌خوابیدی (mḗ-xābīdī) |
می‌خوابید (mḗ-xābīd) |
می‌خوابیدیم (mḗ-xābīdēm) |
می‌خوابیدید (mḗ-xābīdēd) |
می‌خوابیدند (mḗ-xābīdand) | ||
| past progressive | در حال خوابیدن بودم (dar hāl-i xābīdan būdam) |
در حال خوابیدن بودی (dar hāl-i xābīdan būdī) |
در حال خوابیدن بود (dar hāl-i xābīdan būd) |
در حال خوابیدن بودیم (dar hāl-i xābīdan būdēm) |
در حال خوابیدن بودید (dar hāl-i xābīdan būdēd) |
در حال خوابیدن بودند (dar hāl-i xābīdan būdand) | ||
| pluperfect | خوابیده بودم (xābīdá bū́dam) |
خوابیده بودی (xābīdá bū́dī) |
خوابیده بود (xābīdá būd) |
خوابیده بودیم (xābīdá bū́dēm) |
خوابیده بودید (xābīdá bū́dēd) |
خوابیده بودند (xābīdá bū́dand) | ||
| future | خواهم خوابید (xāhám xābīd) |
خواهی خوابید (xāhī́ xābīd) |
خواهد خوابید (xāhád xābīd) |
خواهیم خوابید (xāhḗm xābīd) |
خواهید خوابید (xāhḗd xābīd) |
خواهند خوابید (xāhánd xābīd) | ||
| subjunctive | present | بخوابم (bíxābam) |
بخوابی (bíxābī) |
بخوابد (bíxābad) |
بخوابیم (bíxābēm) |
بخوابید (bíxābēd) |
بخوابند (bíxāband) | |
| past | خوابیده باشم (xābīdá bā́šam) |
خوابیده باشی (xābīdá bā́šī) |
خوابیده باشد (xābīdá bā́šad) |
خوابیده باشیم (xābīdá bā́šēm) |
خوابیده باشید (xābīdá bā́šēd) |
خوابیده باشند (xābīdá bā́šand) | ||
| imperative | بخواب (bíxāb) |
بخوابید (bíxābēd) |
||||||