ἡμέρα

See also: ημέρα

Ancient Greek

Alternative forms

• ᾱ̓μάρᾱ (āmárā) — Arcadocypriot
• ἁμέρᾱ (hamérā) — Doric
• ἀμέρᾱ (amérā) — Aeolic
• ἡμέρη (hēmérē) — Epic, Ionic

Etymology

Lengthened form of ἦμαρ (êmar, “day”), from Proto-Hellenic *ā́mər, from Proto-Indo-European *h₂eh₃mr̥ (“heat”), from *h₂eh₃- (“be hot, burn”). Initial aspiration ῾ (h) in Attic probably comes by analogy with ἑσπέρᾱ (hespérā). Cognate with Old Armenian աւր (awr, “day”).

Pronunciation

 

• IPA^(key): /hɛː.mé.raː/ → /iˈme.ra/ → /iˈme.ra/

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /hɛː.mé.raː/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /(h)e̝ˈme.ra/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /iˈme.ra/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /iˈme.ra/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /iˈme.ra/

Noun

ἡμέρᾱ • (hēmérā) f (genitive ἡμέρᾱς); first declension

1. day
2. (with adjectives) a time of life of a particular type or length
3. (poetic) time
4. (adverbial)
   1. (genitive) within a certain number of days; by day; sometime during a particular day
   2. (dative) on a particular day
   3. (accusative) for a day or days; after a day or a certain number of days; in the daytime

Declension

First declension of ἡ ἡμέρᾱ; τῆς ἡμέρᾱς (Attic)

Case / #	Singular	Dual	Plural
Nominative	ἡ ἡμέρᾱ hē hēmérā	τὼ ἡμέρᾱ tṑ hēmérā	αἱ ἡμέραι hai hēmérai
Genitive	τῆς ἡμέρᾱς tês hēmérās	τοῖν ἡμέραιν toîn hēmérain	τῶν ἡμερῶν tôn hēmerôn
Dative	τῇ ἡμέρᾳ têi hēmérāi	τοῖν ἡμέραιν toîn hēmérain	ταῖς ἡμέραις taîs hēmérais
Accusative	τὴν ἡμέρᾱν tḕn hēmérān	τὼ ἡμέρᾱ tṑ hēmérā	τᾱ̀ς ἡμέρᾱς tā̀s hēmérās
Vocative	ἡμέρᾱ hēmérā	ἡμέρᾱ hēmérā	ἡμέραι hēmérai
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For declension in other dialects, see Appendix:Ancient Greek dialectal declension.

First declension of ἡ ἡμέρη; τῆς ἡμέρης (Ionic)

Case / #	Singular	Dual	Plural
Nominative	ἡ ἡμέρη hē hēmérē	τὼ ἡμέρᾱ tṑ hēmérā	αἱ ἡμέραι hai hēmérai
Genitive	τῆς ἡμέρης tês hēmérēs	τοῖν ἡμέραιν toîn hēmérain	τῶν ἡμερέων / ἡμερῶν tôn hēmeréōn / hēmerôn
Dative	τῇ ἡμέρῃ têi hēmérēi	τοῖν ἡμέραιν toîn hēmérain	τῇσῐ / τῇσῐν ἡμέρῃσῐ / ἡμέρῃσῐν têisi(n) hēmérēisi(n)
Accusative	τὴν ἡμέρην tḕn hēmérēn	τὼ ἡμέρᾱ tṑ hēmérā	τᾱ̀ς ἡμέρᾱς tā̀s hēmérās
Vocative	ἡμέρη hēmérē	ἡμέρᾱ hēmérā	ἡμέραι hēmérai
Notes:	Dialects other than Attic are not well attested. Some forms may be based on conjecture. Use with caution.

First declension of ᾱ̔ ἁμέρᾱ; τᾶς ἁμέρᾱς (Doric)

Case / #	Singular	Dual	Plural
Nominative	ᾱ̔ ἁμέρᾱ hā hamérā	τὼ ἁμέρᾱ tṑ hamérā	ταὶ ἁμέραι taì hamérai
Genitive	τᾶς ἁμέρᾱς tâs hamérās	τοῖν ἁμέραιν toîn hamérain	τᾶν ἁμερᾶν tân hamerân
Dative	τᾷ ἁμέρᾳ tâi hamérāi	τοῖν ἁμέραιν toîn hamérain	ταῖς ἁμέραις taîs hamérais
Accusative	τᾱ̀ν ἁμέρᾱν tā̀n hamérān	τὼ ἁμέρᾱ tṑ hamérā	τᾱ̀ς ἁμέρᾱς tā̀s hamérās
Vocative	ἁμέρᾱ hamérā	ἁμέρᾱ hamérā	ἁμέραι hamérai
Notes:	Dialects other than Attic are not well attested. Some forms may be based on conjecture. Use with caution.

Derived terms

• αὐθήμερος (authḗmeros)
• διημερεύω (diēmereúō)
• εὐημερέω (euēmeréō)
• εὐημέρημα (euēmérēma)
• εὐημερία (euēmería)
• εὐήμερος (euḗmeros)
• ἐφημέριος (ephēmérios)
• ἐφημερίς (ephēmerís)
• ἐφήμερος (ephḗmeros)
• ἡμερήσιος (hēmerḗsios)
• ἡμερία (hēmería)
• ἡμερινός (hēmerinós)
• ἡμερόβιος (hēmeróbios)
• ἡμερογράφος (hēmerográphos)
• ἡμεροδρόμος (hēmerodrómos)
• ἡμεροειδής (hēmeroeidḗs)
• ἡμεροκαλλές (hēmerokallés)
• ἡμερομαντεία (hēmeromanteía)
• ἡμερόσκοπος (hēmeróskopos)
• ἡμεροφῠ́λᾰξ (hēmerophúlax)
• ἰσημερία (isēmería)
• ἰσημερινός (isēmerinós)
• καθημέριος (kathēmérios)
• μεθημερινός (methēmerinós)
• ὁσημέραι (hosēmérai)
• πανημέριος (panēmérios)
• σήμερον (sḗmeron)
• συνδιημερεύω (sundiēmereúō)
• συνημερεύω (sunēmereúō)
• τριακονθήμερος (triakonthḗmeros)
• ὑπερημερία (huperēmería)
• ὑπερήμερος (huperḗmeros)

 

Descendants

• Greek: ημέρα (iméra)
• Mariupol Greek: ме́ра (mjéra)
• Tsakonian: αμέρα (améra)

References

• “ἡμέρα”, in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• “ἡμέρα”, in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• ἡμέρα in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• Bauer, Walter et al. (2001) A Greek–English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, Third edition, Chicago: University of Chicago Press
• G2250 in Strong, James (1979) Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible
• Woodhouse, S. C. (1910) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language‎^[1], London: Routledge & Kegan Paul Limited.
  • anniversary idem, page 30.
  • date idem, page 196.
  • day idem, page 197.
  • morning idem, page 541.
  • time idem, page 875.
• Beekes, Robert S. P. (2010) Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN