barzo

See also: barzô

Kashubian

Etymology

Borrowed from Middle Polish barzo. Compare Slovincian barzô.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbarzɔ/
• Syllabification: bar‧zo

Adverb

barzo (not comparable)

1. very

Further reading

• “barzo”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “bardzo”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]

Masurian

Etymology

Inherited from Old Polish barzo. Displaced Old Polish wielmi.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈbarzɔ]
• Syllabification: bar‧zo

Adverb

barzo (comparative barżi, superlative nábarżi)

1. very (to a great extent or degree)

Further reading

• Zofia Stamirowska (1987-2024) “bardzo”, in Anna Basara, editor, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur‎^[2], volume 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, →ISBN, page 153

Old Polish

Etymology

From barzy +‎ -o. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /barzɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /barzɔ/

Adverb

barzo

1. (attested in Lesser Poland, Sieradz, Greater Poland, Masovia) very
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[3], Krakow, page 5a:

     A cdiszcy vøcz ten tho gisty czeszarsz tho vydzene y ten tho dzif gestcy gy on bil vsrzal, tedycz vøcz gestcy szø on bil themu barszo dzyuoual

     [A kdyżci więc ten to jisty cesarz to widzenie i ten to dziw jestci ji on był uźrzał, tedyć więc jestci się on był temu barzo dziwował]

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[4], Krakow, Brodnia, page 35b:

     Iako barzo milowalem zakon twoy, panie (quomodo dilexi legem tuam, Domine Psal 118, 97), wszego dnya myslenie moie iest

     [Jako barzo miłowałem zakon twoj, Panie (quomodo dilexi legem tuam, Domine Psal 118, 97)! Wszego dnia myślenie moje jest]

   • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[5], volume I, Międzyrzecz, Warsaw, page 492:

     Tako barszo adeo

     [Tako barzo adeo]

   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[6], Miechów, page bv 40:

     Timy sloui mødresc faly... Nicolaia [z sk]utka duoiakego barzo znamenitego

     [Tymi słowy mędrzec fali... Nikołaja [z sk]utka dwojakiego barzo znamienitego]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[7], Krakow, page 4b:

     A tako vøcz gego mila matuchna, gdiszcy gest gy ona bila porodzyla, tedycz vøcz ona gest bila k nemu barszo laskaue mouila

     [A tako więc jego miła matuchna gdyżci jest ji ona była porodziła, tedyć więc ona jest była k niemu barzo łaskawie mowiła]

2. (attested in Lesser Poland) completely, entirely
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[8], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 65::

     Vsliszal bog y wzga[r]dzal y ku niczemu przinosl barzo Israhel (ad nihilum redegit valde Israel)... y dal w *ioczstwo czescz gich y czudnoscz gich w *rocze neprzyaczelowi

     [Usłyszał Bog i wzga[r]dzał, i ku niczemu przyniosł barzo Israhel (ad nihilum redegit valde Israel)... I dał w jęcstwo cześć jich i cudność jich w ręce nieprzyjacielowi]

3. well, correctly
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[9], page 153:

     Palce miał wielebne, długie a barzo złączone (longi, generosi, bene iuncti)

     [Palce miał wielebne, długie a barzo złączone (longi, generosi, bene iuncti)]

4. (attested in) quickly
   • 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[10], 23, 16:

     A tak barzo y richlo powstanye przecziw wam gnyew bozi (cito atque velociter consurget... furor domini)

     [A tak barzo i rychło powstanie przeciw wam gniew boży (cito atque velociter consurget... furor Domini)]

5. a lot, much, many
   • 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym‎^[11], line 36:

     A gdy szyą mv szyn narodzyl, ... then byl oczcza barszo lepszy

     [A gdy się mu syn narodził, ... ten był oćca barzo lepszy]

Descendants

• Masurian: barzo
• Polish: bardzo, barzo
  • → Kashubian: (through Middle Polish) barzo
  • → Slovincian: (through Middle Polish) barzô
  • → Ukrainian: ба́рдзо (bárdzo)
• Silesian: bardzo, barzo

References

• Boryś, Wiesław (2005) “barzo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “barzo”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Bańkowski, Andrzej (2000) “barzo”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Brückner, Aleksander (1927) “barzo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “(bardzo) bar-zo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Pronunciation

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbar.zɔ/

Adverb

barzo (not comparable)

1. Middle Polish form of bardzo (“very”)
2. (Middle Polish) fast, quickly

Romanian

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈbarzo]

Noun

barzo f

1. vocative singular of barză

Silesian

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbarzɔ/
• Rhymes: -arzɔ
• Syllabification: bar‧zo

Adverb

barzo

1. Alternative form of bardzo

Further reading

• barzo in silling.org