dağılmak

Turkish edit

Etymology edit

From Ottoman Turkish طاغلمق (dağılmak), from Old Anatolian Turkish [script needed] (tağıl-, “to be scattered, to spread”), passive form of Proto-Turkic *dar- (“to go apart, scatter, spread”).^[1] The reason of -/r/- to -/ğ/- assimilation is unknown. Compare darmadağın (“something in complete disarray”), see also dağıtmak.

Pronunciation edit

IPA^(key): [dɑɯ̯ɫmɑk]

Verb edit

dağılmak (third-person singular simple present dağılır)

(intransitive) to scatter, become scattered; to disperse; to dissipate.
(intransitive) to dissolve, come to an end (for an association)
(intransitive) to disintegrate, fall to pieces; to spall, spall off, spall away

Conjugation edit

Conjugation of dağılmak (aorist in -V⁴r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			dağılmak
impersonal participle	imperfective		dağılan
	perfective		dağılmış
	prospective		dağılacak
personal participle	non-prospective		dağıldığım	dağıldığın	dağıldığı	dağıldığımız	dağıldığınız	dağıldıkları
personal participle	prospective		dağılacağım	dağılacağın	dağılacağı	dağılacağımız	dağılacağınız	dağılacakları
verbal noun			dağılma
way of doing			dağılış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	dağılırım	dağılırsın	dağılır	dağılırız	dağılırsınız	dağılırlar
	present	imperfective	dağılıyorum	dağılıyorsun	dağılıyor	dağılıyoruz	dağılıyorsunuz	dağılıyorlar
	past	perfective	dağıldım	dağıldın	dağıldı	dağıldık	dağıldınız	dağıldılar
	past	imperfective	dağılıyordum	dağılıyordun	dağılıyordu	dağılıyorduk	dağılıyordunuz	dağılıyorlardı (or dağılıyordular)
	future		dağılacağım	dağılacaksın	dağılacak	dağılacağız	dağılacaksınız	dağılacaklar
inferential	perfective		dağılmışım	dağılmışsın	dağılmış	dağılmışız	dağılmışsınız	dağılmışlar
	aorist		dağılırmışım	dağılırmışsın	dağılırmış	dağılırmışız	dağılırmışsınız	dağılırlarmış (or dağılırmışlar)
	imperfective		dağılıyormuşum	dağılıyormuşsun	dağılıyormuş	dağılıyormuşuz	dağılıyormuşsunuz	dağılıyorlarmış
conditional	simple		dağılsam	dağılsan	dağılsa	dağılsak	dağılsanız	dağılsalar
conditional	perfective		dağılsaydım	dağılsaydın	dağılsaydı	dağılsaydık	dağılsaydınız	dağılsaydılar
optative			dağılayım	dağılasın	dağıla	dağılalım	dağılasınız	dağılalar
progressive			dağılmaktayım	dağılmaktasın	dağılmakta	dağılmaktayız	dağılmaktasınız	dağılmaktalar
necessitative			dağılmalıyım	dağılmalısın	dağılmalı	dağılmalıyız	dağılmalısınız	dağılmalılar
imperative				dağıl	dağılsın		dağılın	dağılsınlar

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	dağılır mıyım?	dağılır mısın?	dağılır mı?	dağılır mıyız?	dağılır mısınız?	dağılırlar mı?
	present	imperfective	dağılıyor muyum?	dağılıyor musun?	dağılıyor mu?	dağılıyor muyuz?	dağılıyor musunuz?	dağılıyorlar mı?
	past	perfective	dağıldım mı?	dağıldın mı?	dağıldı mı?	dağıldık mı?	dağıldınız mı?	dağıldılar mı?
	past	imperfective	dağılıyor muydum?	dağılıyor muydun?	dağılıyor muydu?	dağılıyor muyduk?	dağılıyor muydunuz?	dağılıyorlar mıydı?
	future		dağılacak mıyım?	dağılacak mısın?	dağılacak mı?	dağılacak mıyız?	dağılacak mısınız?	dağılacaklar mı?
inferential	perfective		dağılmış mıyım?	dağılmış mısın?	dağılmış mı?	dağılmış mıyız?	dağılmış mısınız?	dağılmışlar mı?
	aorist		dağılır mıymışım?	dağılır mıymışsın?	dağılır mıymış?	dağılır mıymışız?	dağılır mıymışsınız?	dağılırlar mıymış?
	imperfective		dağılıyor muymuşum?	dağılıyor muymuşsun?	dağılıyor muymuş?	dağılıyor muymuşuz?	dağılıyor muymuşsunuz?	dağılıyorlar mıymış?
conditional	simple		dağılsam mı?	dağılsan mı?	dağılsa mı?	dağılsak mı?	dağılsanız mı?	dağılsalar mı?
conditional	perfective		dağılsa mıydım?	dağılsa mıydın?	dağılsa mıydı?	dağılsa mıydık?	dağılsa mıydınız?	dağılsalar mıydı?
progressive			dağılmakta mıyım?	dağılmakta mısın?	dağılmakta mı?	dağılmakta mıyız?	dağılmakta mısınız?	dağılmaktalar mı?
necessitative			dağılmalı mıyım?	dağılmalı mısın?	dağılmalı mı?	dağılmalı mıyız?	dağılmalı mısınız?	dağılmalılar mı?

Negative declarative

infinitive			dağılmamak
impersonal participle	imperfective		dağılmayan
	perfective		dağılmamış
	prospective		dağılmayacak
personal participle	non-prospective		dağılmadığım	dağılmadığın	dağılmadığı	dağılmadığımız	dağılmadığınız	dağılmadıkları
personal participle	prospective		dağılmayacağım	dağılmayacağın	dağılmayacağı	dağılmayacağımız	dağılmayacağınız	dağılmayacakları
verbal noun			dağılmama
way of doing			dağılmayış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	dağılmam	dağılmazsın	dağılmaz	dağılmayız	dağılmazsınız	dağılmazlar
	present	imperfective	dağılmıyorum	dağılmıyorsun	dağılmıyor	dağılmıyoruz	dağılmıyorsunuz	dağılmıyorlar
	past	perfective	dağılmadım	dağılmadın	dağılmadı	dağılmadık	dağılmadınız	dağılmadılar
	past	imperfective	dağılmıyordum	dağılmıyordun	dağılmıyordu	dağılmıyorduk	dağılmıyordunuz	dağılmıyorlardı
	future		dağılmayacağım	dağılmayacaksın	dağılmayacak	dağılmayacağız	dağılmayacaksınız	dağılmayacaklar
inferential	perfective		dağılmamışım	dağılmamışsın	dağılmamış	dağılmamışız	dağılmamışsınız	dağılmamışlar
	aorist		dağılmazmışım	dağılmazmışsın	dağılmazmış	dağılmazmışız	dağılmazmışsınız	dağılmazlarmış
	imperfective		dağılmıyormuşum	dağılmıyormuşsun	dağılmıyormuş	dağılmıyormuşuz	dağılmıyormuşsunuz	dağılmıyorlarmış
conditional	simple		dağılmasam	dağılmasan	dağılmasa	dağılmasak	dağılmasanız	dağılmasalar
conditional	perfective		dağılmasaydım	dağılmasaydın	dağılmasaydı	dağılmasaydık	dağılmasaydınız	dağılmasaydılar
optative			dağılmayayım	dağılmayasın	dağılmaya	dağılmayalım	dağılmayasınız	dağılmayalar
progressive			dağılmamaktayım	dağılmamaktasın	dağılmamakta	dağılmamaktayız	dağılmamaktasınız	dağılmamaktalar
necessitative			dağılmamalıyım	dağılmamalısın	dağılmamalı	dağılmamalıyız	dağılmamalısınız	dağılmamalılar
imperative				dağılma	dağılmasın		dağılmayın	dağılmasınlar

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	dağılmaz mıyım?	dağılmaz mısın?	dağılmaz mı?	dağılmaz mıyız?	dağılmaz mısınız?	dağılmazlar mı?
	present	imperfective	dağılmıyor muyum?	dağılmıyor musun?	dağılmıyor mu?	dağılmıyor muyuz?	dağılmıyor musunuz?	dağılmıyorlar mı?
	past	perfective	dağılmadım mı?	dağılmadın mı?	dağılmadı mı?	dağılmadık mı?	dağılmadınız mı?	dağılmadılar mı?
	past	imperfective	dağılmıyor muydum?	dağılmıyor muydun?	dağılmıyor muydu?	dağılmıyor muyduk?	dağılmıyor muydunuz?	dağılmıyorlar mıydı?
	future		dağılmayacak mıyım?	dağılmayacak mısın?	dağılmayacak mı?	dağılmayacak mıyız?	dağılmayacak mısınız?	dağılmayacaklar mı?
inferential	perfective		dağılmamış mıyım?	dağılmamış mısın?	dağılmamış mı?	dağılmamış mıyız?	dağılmamış mısınız?	dağılmamışlar mı?
	aorist		dağılmaz mıymışım?	dağılmaz mıymışsın?	dağılmaz mıymış?	dağılmaz mıymışız?	dağılmaz mıymışsınız?	dağılmazlar mıymış?
	imperfective		dağılmıyor muymuşum?	dağılmıyor muymuşsun?	dağılmıyor muymuş?	dağılmıyor muymuşuz?	dağılmıyor muymuşsunuz?	dağılmıyorlar mıymış?
conditional	simple		dağılmasam mı?	dağılmasan mı?	dağılmasa mı?	dağılmasak mı?	dağılmasanız mı?	dağılmasalar mı?
conditional	perfective		dağılmasa mıydım?	dağılmasa mıydın?	dağılmasa mıydı?	dağılmasa mıydık?	dağılmasa mıydınız?	dağılmasalar mıydı?
progressive			dağılmamakta mıyım?	dağılmamakta mısın?	dağılmamakta mı?	dağılmamakta mıyız?	dağılmamakta mısınız?	dağılmamaktalar mı?
necessitative			dağılmamalı mıyım?	dağılmamalı mısın?	dağılmamalı mı?	dağılmamalı mıyız?	dağılmamalı mısınız?	dağılmamalılar mı?

Synonyms edit

parçalanmak

Antonyms edit

toplanmak

Derived terms edit

Related terms edit

References edit

^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill: “*tā̀ro”

[1] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill: “*tā̀ro”

[1]