առաւօտ
Armenian
editNoun
editառաւօտ • (aṙawōt)
- Traditional orthography spelling of առավոտ (aṙavot)
Declension
edit| uay-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | առաւօտ (aṙawōt) | առաւօտներ (aṙawōtner) | ||
| dative | առաւօտուայ (aṙawōtuay) | առաւօտների (aṙawōtneri) | ||
| ablative | առաւօտուանից (aṙawōtuanicʻ) | առաւօտներից (aṙawōtnericʻ) | ||
| instrumental | առաւօտով (aṙawōtov) | առաւօտներով (aṙawōtnerov) | ||
| locative | առաւօտում (aṙawōtum) | առաւօտներում (aṙawōtnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | առաւօտը/առաւօտն (aṙawōtə/aṙawōtn) | առաւօտները/առաւօտներն (aṙawōtnerə/aṙawōtnern) | ||
| dative | առաւօտուան (aṙawōtuan) | առաւօտներին (aṙawōtnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | առաւօտս (aṙawōts) | առաւօտներս (aṙawōtners) | ||
| dative | առաւօտուաս (aṙawōtuas) | առաւօտներիս (aṙawōtneris) | ||
| ablative | առաւօտուանիցս (aṙawōtuanicʻs) | առաւօտներիցս (aṙawōtnericʻs) | ||
| instrumental | առաւօտովս (aṙawōtovs) | առաւօտներովս (aṙawōtnerovs) | ||
| locative | առաւօտումս (aṙawōtums) | առաւօտներումս (aṙawōtnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | առաւօտդ (aṙawōtd) | առաւօտներդ (aṙawōtnerd) | ||
| dative | առաւօտուադ (aṙawōtuad) | առաւօտներիդ (aṙawōtnerid) | ||
| ablative | առաւօտուանիցդ (aṙawōtuanicʻd) | առաւօտներիցդ (aṙawōtnericʻd) | ||
| instrumental | առաւօտովդ (aṙawōtovd) | առաւօտներովդ (aṙawōtnerovd) | ||
| locative | առաւօտումդ (aṙawōtumd) | առաւօտներումդ (aṙawōtnerumd) | ||
| i-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | առաւօտ (aṙawōt) | առաւօտներ (aṙawōtner) | ||
| dative | առաւօտի (aṙawōti) | առաւօտների (aṙawōtneri) | ||
| ablative | առաւօտից (aṙawōticʻ) | առաւօտներից (aṙawōtnericʻ) | ||
| instrumental | առաւօտով (aṙawōtov) | առաւօտներով (aṙawōtnerov) | ||
| locative | առաւօտում (aṙawōtum) | առաւօտներում (aṙawōtnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | առաւօտը/առաւօտն (aṙawōtə/aṙawōtn) | առաւօտները/առաւօտներն (aṙawōtnerə/aṙawōtnern) | ||
| dative | առաւօտին (aṙawōtin) | առաւօտներին (aṙawōtnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | առաւօտս (aṙawōts) | առաւօտներս (aṙawōtners) | ||
| dative | առաւօտիս (aṙawōtis) | առաւօտներիս (aṙawōtneris) | ||
| ablative | առաւօտիցս (aṙawōticʻs) | առաւօտներիցս (aṙawōtnericʻs) | ||
| instrumental | առաւօտովս (aṙawōtovs) | առաւօտներովս (aṙawōtnerovs) | ||
| locative | առաւօտումս (aṙawōtums) | առաւօտներումս (aṙawōtnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | առաւօտդ (aṙawōtd) | առաւօտներդ (aṙawōtnerd) | ||
| dative | առաւօտիդ (aṙawōtid) | առաւօտներիդ (aṙawōtnerid) | ||
| ablative | առաւօտիցդ (aṙawōticʻd) | առաւօտներիցդ (aṙawōtnericʻd) | ||
| instrumental | առաւօտովդ (aṙawōtovd) | առաւօտներովդ (aṙawōtnerovd) | ||
| locative | առաւօտումդ (aṙawōtumd) | առաւօտներումդ (aṙawōtnerumd) | ||
| uan-type, inanimate (Western Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | առաւօտ (aṙawōt) | առաւօտներ (aṙawōtner) | ||
| dative | առաւօտուան, առաւօտուայ (aṙawōtuan, aṙawōtuay) | առաւօտներու (aṙawōtneru) | ||
| ablative | առաւօտուընէ (aṙawōtuənē) | առաւօտներէ (aṙawōtnerē) | ||
| instrumental | առաւօտով (aṙawōtov) | առաւօտներով (aṙawōtnerov) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | առաւօտը/առաւօտն (aṙawōtə/aṙawōtn) | առաւօտները/առաւօտներն (aṙawōtnerə/aṙawōtnern) | ||
| dative | առաւօտուանը/առաւօտուանն, առաւօտուան (aṙawōtuanə/aṙawōtuann, aṙawōtuan) | առաւօտներուն (aṙawōtnerun) | ||
| ablative | առաւօտուընէն (aṙawōtuənēn) | առաւօտներէն (aṙawōtnerēn) | ||
| instrumental | առաւօտովը/առաւօտովն (aṙawōtovə/aṙawōtovn) | առաւօտներովը/առաւօտներովն (aṙawōtnerovə/aṙawōtnerovn) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | առաւօտս (aṙawōts) | առաւօտներս (aṙawōtners) | ||
| dative | առաւօտուանս, առաւօտուաս (aṙawōtuans, aṙawōtuas) | առաւօտներուս (aṙawōtnerus) | ||
| ablative | առաւօտուընէս (aṙawōtuənēs) | առաւօտներէս (aṙawōtnerēs) | ||
| instrumental | առաւօտովս (aṙawōtovs) | առաւօտներովս (aṙawōtnerovs) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | առաւօտդ (aṙawōtd) | առաւօտներդ (aṙawōtnerd) | ||
| dative | առաւօտուանդ, առաւօտուադ (aṙawōtuand, aṙawōtuad) | առաւօտներուդ (aṙawōtnerud) | ||
| ablative | առաւօտուընէդ (aṙawōtuənēd) | առաւօտներէդ (aṙawōtnerēd) | ||
| instrumental | առաւօտովդ (aṙawōtovd) | առաւօտներովդ (aṙawōtnerovd) | ||
| i-type, inanimate (Western Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | առաւօտ (aṙawōt) | առաւօտներ (aṙawōtner) | ||
| dative | առաւօտի (aṙawōti) | առաւօտներու (aṙawōtneru) | ||
| ablative | առաւօտէ (aṙawōtē) | առաւօտներէ (aṙawōtnerē) | ||
| instrumental | առաւօտով (aṙawōtov) | առաւօտներով (aṙawōtnerov) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | առաւօտը/առաւօտն (aṙawōtə/aṙawōtn) | առաւօտները/առաւօտներն (aṙawōtnerə/aṙawōtnern) | ||
| dative | առաւօտին (aṙawōtin) | առաւօտներուն (aṙawōtnerun) | ||
| ablative | առաւօտէն (aṙawōtēn) | առաւօտներէն (aṙawōtnerēn) | ||
| instrumental | առաւօտովը/առաւօտովն (aṙawōtovə/aṙawōtovn) | առաւօտներովը/առաւօտներովն (aṙawōtnerovə/aṙawōtnerovn) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | առաւօտս (aṙawōts) | առաւօտներս (aṙawōtners) | ||
| dative | առաւօտիս (aṙawōtis) | առաւօտներուս (aṙawōtnerus) | ||
| ablative | առաւօտէս (aṙawōtēs) | առաւօտներէս (aṙawōtnerēs) | ||
| instrumental | առաւօտովս (aṙawōtovs) | առաւօտներովս (aṙawōtnerovs) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | առաւօտդ (aṙawōtd) | առաւօտներդ (aṙawōtnerd) | ||
| dative | առաւօտիդ (aṙawōtid) | առաւօտներուդ (aṙawōtnerud) | ||
| ablative | առաւօտէդ (aṙawōtēd) | առաւօտներէդ (aṙawōtnerēd) | ||
| instrumental | առաւօտովդ (aṙawōtovd) | առաւօտներովդ (aṙawōtnerovd) | ||
Old Armenian
editAlternative forms
edit- առաւաւտ (aṙawawt)
Etymology
editThe original spelling is առաւաւտ (aṙawawt), from առ (aṙ) + Proto-Armenian *aw, from Proto-Indo-European *h₂éwsōs (“dawn”), + -աւտ (-awt).
Noun
editառաւօտ • (aṙawōt)
- morning
- ողջոյն առաւօտ ― ołǰoyn aṙawōt ― forenoon
- ընդ առաւօտն, ընդ առաւօտս ― ənd aṙawōtn, ənd aṙawōts ― the morning
- ընդ առաւօտս առաւօտս ― ənd aṙawōts aṙawōts ― every morning
- յառնել ընդ առաւօտն, վաղ քաջ ընդ առաւօտն, առաւօտ առնել ― yaṙnel ənd aṙawōtn, vał kʻaǰ ənd aṙawōtn, aṙawōt aṙnel ― to rise early or betimes
- յառաւօտէ մինչեւ ցերեկոյ ― yaṙawōtē minčʻew cʻerekoy ― from morning till evening
- առաւօտու, առաւօտուց ― aṙawōtu, aṙawōtucʻ ― very early in the morning
Declension
editu-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | առաւօտ (aṙawōt) | առաւօտք (aṙawōtkʻ) | |
| genitive | առաւօտու (aṙawōtu) | առաւօտուց (aṙawōtucʻ) | |
| dative | առաւօտու (aṙawōtu) | առաւօտուց (aṙawōtucʻ) | |
| accusative | առաւօտ (aṙawōt) | առաւօտս (aṙawōts) | |
| ablative | առաւօտէ (aṙawōtē) | առաւօտուց (aṙawōtucʻ) | |
| instrumental | առաւօտու (aṙawōtu) | առաւօտուք (aṙawōtukʻ) | |
| locative | առաւօտու (aṙawōtu) | առաւօտս (aṙawōts) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | առաւօտ (aṙawōt) | առաւօտք (aṙawōtkʻ) | |
| genitive | առաւօտի (aṙawōti) | առաւօտից (aṙawōticʻ) | |
| dative | առաւօտի (aṙawōti) | առաւօտից (aṙawōticʻ) | |
| accusative | առաւօտ (aṙawōt) | առաւօտս (aṙawōts) | |
| ablative | առաւօտէ (aṙawōtē) | առաւօտից (aṙawōticʻ) | |
| instrumental | առաւօտիւ (aṙawōtiw) | առաւօտիւք (aṙawōtiwkʻ) | |
| locative | առաւօտի (aṙawōti) | առաւօտս (aṙawōts) |
Derived terms
edit- անառաւօտ (anaṙawōt)
- առաւօտածագ (aṙawōtacag)
- առաւօտածին (aṙawōtacin)
- առաւօտանամ (aṙawōtanam)
- առաւօտեայ (aṙawōteay)
- առաւօտեան (aṙawōtean)
- առաւօտեմ (aṙawōtem)
- առաւօտին (aṙawōtin)
- առաւօտոյ (aṙawōtoy)
- առաւօտու (aṙawōtu)
- առաւօտուն (aṙawōtun)
- առաւօտուց (aṙawōtucʻ)
Descendants
edit- Armenian: առավոտ (aṙavot)
References
edit- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “առաւօտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “առաւօտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Aġayan, Ēduard (1974) Baṙakʻnnakan ew stugabanakan hetazotutʻyunner [Lexicological and Etymological Studies][1] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, pages 25–27, derives Proto-Armenian *aw from Proto-Indo-European *sāw-, the supposed root of *sāw-el- (“sun”), but as stated by J̌ahukyan and Martirosyan this is improbable, as *sāw- is not attested in any cognate language; see also աւօտ (awōt)
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “առաւօտ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 73b
- Martirosyan, Hrach (2010) “ayg”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page aṙawawt of 54, 109
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “առաւօտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Categories:
- Armenian lemmas
- Armenian nouns
- Armenian Traditional orthography forms
- Old Armenian terms inherited from Proto-Armenian
- Old Armenian terms derived from Proto-Armenian
- Old Armenian terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Armenian terms derived from Proto-Indo-European
- Old Armenian terms suffixed with -աւտ
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian nouns
- Old Armenian terms with usage examples
- xcl:Times of day