կախարդ
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian կախարդ (kaxard).
Pronunciation edit
Audio (Eastern Armenian) (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kɑˈχɑɾd]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɡɑˈχɑɾtʰ]
- Hyphenation: կա‧խարդ
Noun edit
կախարդ • (kaxard)
- sorcerer, wizard, witch, magician
- չար կախարդ ― čʻar kaxard ― evil wizard
- a person who is erudite, lettered, knowledgeable
- (figuratively) attraction, enchantment, captivation
Declension edit
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կախարդ (kaxard) | կախարդներ (kaxardner) | ||
| dative | կախարդի (kaxardi) | կախարդների (kaxardneri) | ||
| ablative | կախարդից (kaxardicʻ) | կախարդներից (kaxardnericʻ) | ||
| instrumental | կախարդով (kaxardov) | կախարդներով (kaxardnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կախարդը/կախարդն (kaxardə/kaxardn) | կախարդները/կախարդներն (kaxardnerə/kaxardnern) | ||
| dative | կախարդին (kaxardin) | կախարդներին (kaxardnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կախարդս (kaxards) | կախարդներս (kaxardners) | ||
| dative | կախարդիս (kaxardis) | կախարդներիս (kaxardneris) | ||
| ablative | կախարդիցս (kaxardicʻs) | կախարդներիցս (kaxardnericʻs) | ||
| instrumental | կախարդովս (kaxardovs) | կախարդներովս (kaxardnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կախարդդ (kaxardd) | կախարդներդ (kaxardnerd) | ||
| dative | կախարդիդ (kaxardid) | կախարդներիդ (kaxardnerid) | ||
| ablative | կախարդիցդ (kaxardicʻd) | կախարդներիցդ (kaxardnericʻd) | ||
| instrumental | կախարդովդ (kaxardovd) | կախարդներովդ (kaxardnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Adjective edit
կախարդ • (kaxard) (superlative ամենակախարդ)
Declension edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կախարդ (kaxard) | կախարդներ (kaxardner) | ||
| dative | կախարդի (kaxardi) | կախարդների (kaxardneri) | ||
| ablative | կախարդից (kaxardicʻ) | կախարդներից (kaxardnericʻ) | ||
| instrumental | կախարդով (kaxardov) | կախարդներով (kaxardnerov) | ||
| locative | կախարդում (kaxardum) | կախարդներում (kaxardnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կախարդը/կախարդն (kaxardə/kaxardn) | կախարդները/կախարդներն (kaxardnerə/kaxardnern) | ||
| dative | կախարդին (kaxardin) | կախարդներին (kaxardnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կախարդս (kaxards) | կախարդներս (kaxardners) | ||
| dative | կախարդիս (kaxardis) | կախարդներիս (kaxardneris) | ||
| ablative | կախարդիցս (kaxardicʻs) | կախարդներիցս (kaxardnericʻs) | ||
| instrumental | կախարդովս (kaxardovs) | կախարդներովս (kaxardnerovs) | ||
| locative | կախարդումս (kaxardums) | կախարդներումս (kaxardnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կախարդդ (kaxardd) | կախարդներդ (kaxardnerd) | ||
| dative | կախարդիդ (kaxardid) | կախարդներիդ (kaxardnerid) | ||
| ablative | կախարդիցդ (kaxardicʻd) | կախարդներիցդ (kaxardnericʻd) | ||
| instrumental | կախարդովդ (kaxardovd) | կախարդներովդ (kaxardnerovd) | ||
| locative | կախարդումդ (kaxardumd) | կախարդներումդ (kaxardnerumd) | ||
Related terms edit
- կախարդել (kaxardel)
Old Armenian edit
Etymology edit
From Iranian *kaxvard(a)-. Compare Avestan 𐬐𐬀𐬓𐬀𐬭𐬆𐬜𐬀 (kaxᵛarəδa, “wizard”).
Noun edit
կախարդ • (kaxard)
Declension edit
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կախարդ (kaxard) | կախարդք (kaxardkʻ) | |
| genitive | կախարդի (kaxardi) | կախարդաց (kaxardacʻ) | |
| dative | կախարդի (kaxardi) | կախարդաց (kaxardacʻ) | |
| accusative | կախարդ (kaxard) | կախարդս (kaxards) | |
| ablative | կախարդէ (kaxardē) | կախարդաց (kaxardacʻ) | |
| instrumental | կախարդաւ (kaxardaw) | կախարդաւք = կախարդօք (kaxardawkʻ = kaxardōkʻ) | |
| locative | կախարդի (kaxardi) | կախարդս (kaxards) |
Derived terms edit
Derived terms
- դիւակախարդ (diwakaxard)
- դիւթակախարդ (diwtʻakaxard)
- կախարդաբար (kaxardabar)
- կախարդագիտութիւն (kaxardagitutʻiwn)
- կախարդական (kaxardakan)
- կախարդակից (kaxardakicʻ)
- կախարդանք (kaxardankʻ)
- կախարդեմ (kaxardem)
- կախարդինք (kaxardinkʻ)
- կախարդութիւն (kaxardutʻiwn)
Related terms edit
- կախարդասար (kaxardasar)
Descendants edit
- Armenian: կախարդ (kaxard)
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “կախարդ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 319b
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836) “կախարդ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1034b
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 162
- Bartholomae, Christian (1904) Altiranisches Wörterbuch [Old Iranian Dictionary][1] (in German), Strassburg: K. J. Trübner, column 462
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կախարդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 486–487
- J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period][2] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 527
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “կախարդ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 373b