ճամբար
Armenian edit
Etymology edit
Learned borrowing from Old Armenian ճամբար (čambar).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /t͡ʃamˈbaɹ/ [t͡ʃɑmˈbɑɹ] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /d͡ʒamˈpaɹ/ [d͡ʒɑmˈpʰɑɹ] invalid IPA characters (//[])
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun edit
ճամբար • (čambar)
- camp
- մահվան ճամբար ― mahvan čambar ― death camp
- համակենտրոնացման ճամբար ― hamakentronacʻman čambar ― concentration camp
- աշխատանքային ճամբար ― ašxatankʻayin čambar ― labour camp
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ճամբար (čambar) | ճամբարներ (čambarner) | ||
| dative | ճամբարի (čambari) | ճամբարների (čambarneri) | ||
| ablative | ճամբարից (čambaricʻ) | ճամբարներից (čambarnericʻ) | ||
| instrumental | ճամբարով (čambarov) | ճամբարներով (čambarnerov) | ||
| locative | ճամբարում (čambarum) | ճամբարներում (čambarnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ճամբարը/ճամբարն (čambarə/čambarn) | ճամբարները/ճամբարներն (čambarnerə/čambarnern) | ||
| dative | ճամբարին (čambarin) | ճամբարներին (čambarnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ճամբարս (čambars) | ճամբարներս (čambarners) | ||
| dative | ճամբարիս (čambaris) | ճամբարներիս (čambarneris) | ||
| ablative | ճամբարիցս (čambaricʻs) | ճամբարներիցս (čambarnericʻs) | ||
| instrumental | ճամբարովս (čambarovs) | ճամբարներովս (čambarnerovs) | ||
| locative | ճամբարումս (čambarums) | ճամբարներումս (čambarnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ճամբարդ (čambard) | ճամբարներդ (čambarnerd) | ||
| dative | ճամբարիդ (čambarid) | ճամբարներիդ (čambarnerid) | ||
| ablative | ճամբարիցդ (čambaricʻd) | ճամբարներիցդ (čambarnericʻd) | ||
| instrumental | ճամբարովդ (čambarovd) | ճամբարներովդ (čambarnerovd) | ||
| locative | ճամբարումդ (čambarumd) | ճամբարներումդ (čambarnerumd) | ||
Derived terms edit
- ճամբարական (čambarakan)
- ճամբարային (čambarayin)
- ճամբարավոր (čambaravor)
- ճամբարել (čambarel)
- մահվան ճամբար (mahvan čambar)
Old Armenian edit
Alternative forms edit
Etymology edit
An Iranian borrowing: compare Middle Persian [Book Pahlavi needed] (cmbl /čambar/), Persian چنبر (čanbar, “circle, hoop”). Related to dialectal ճամբարակ (čambarak). For the "circle" → "group of soldiers" sense development compare գումարտակ (gumartak), պար (par), طوپ (top).
Noun edit
ճամբար • (čambar)
- camp, encampment, garrison
- 5th century, Bible, 1 Samuel 13.23:
- Եւ ել ի ճամբար այլազգեացն յայնկոյս Մաքմասայ․ եւ հօր իւրում ոչ եհան ի վեր։
- Ew el i čambar aylazgeacʻn yaynkoys Makʻmasay; ew hōr iwrum očʻ ehan i ver.
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- And there went out some from the camp of the Philistines to the place beyond Machmas.
- Եւ ել ի ճամբար այլազգեացն յայնկոյս Մաքմասայ․ եւ հօր իւրում ոչ եհան ի վեր։
- collar
- 7th century, Sebēos, Patmutʿiwnʿ [History] 28:
- […] զարդարէ ի չքնաղս, ի գտակ եւ ի պատմուճան բեհեզեայս յոսկւոյ աւծեալ, մեծացուցանէ ահագին պատուաւք ի ճամբար ականակապ եւ ի գումարտակ, եւ ի գահս արծաթիս․
- […] zardarē i čʻkʻnałs, i gtak ew i patmučan behezeays yoskwoy awceal, mecacʻucʻanē ahagin patuawkʻ i čambar akanakap ew i gumartak, ew i gahs arcatʻis;
- Translation by Robert W. Thomson
- […] robed him splendidly with a hat and robe of silk woven with gold, exalted him tremendously with a collar set with gems, a necklace, and silver cushions.
- […] զարդարէ ի չքնաղս, ի գտակ եւ ի պատմուճան բեհեզեայս յոսկւոյ աւծեալ, մեծացուցանէ ահագին պատուաւք ի ճամբար ականակապ եւ ի գումարտակ, եւ ի գահս արծաթիս․
Declension edit
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ճամբար (čambar) | ճամբարք (čambarkʻ) | |
| genitive | ճամբարի (čambari) | ճամբարաց (čambaracʻ) | |
| dative | ճամբարի (čambari) | ճամբարաց (čambaracʻ) | |
| accusative | ճամբար (čambar) | ճամբարս (čambars) | |
| ablative | ճամբարէ (čambarē) | ճամբարաց (čambaracʻ) | |
| instrumental | ճամբարաւ (čambaraw) | ճամբարաւք = ճամբարօք (čambarawkʻ = čambarōkʻ) | |
| locative | ճամբարի (čambari) | ճամբարս (čambars) |
Descendants edit
- → Armenian: ճամբար (čambar)
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “ճամբար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 179–180
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ճամբար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, pages 186–187
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ճամբար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy