ճիռ
Armenian edit
Alternative forms edit
Etymology edit
From Old Armenian ճիռ (čiṙ).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /t͡ʃir/ [t͡ʃir] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /d͡ʒir/ [d͡ʒir] invalid IPA characters (//[])
Noun edit
ճիռ • (čiṙ)
- small bunch of grapes or a single fruit left after a harvest
- (Karabakh) sour unripe grape
- Synonym: ազոխ (azox)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ճիռ (čiṙ) | ճռեր (čṙer) | ||
| dative | ճռի (čṙi) | ճռերի (čṙeri) | ||
| ablative | ճռից (čṙicʻ) | ճռերից (čṙericʻ) | ||
| instrumental | ճռով (čṙov) | ճռերով (čṙerov) | ||
| locative | ճռում (čṙum) | ճռերում (čṙerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ճիռը/ճիռն (čiṙə/čiṙn) | ճռերը/ճռերն (čṙerə/čṙern) | ||
| dative | ճռին (čṙin) | ճռերին (čṙerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ճիռս (čiṙs) | ճռերս (čṙers) | ||
| dative | ճռիս (čṙis) | ճռերիս (čṙeris) | ||
| ablative | ճռիցս (čṙicʻs) | ճռերիցս (čṙericʻs) | ||
| instrumental | ճռովս (čṙovs) | ճռերովս (čṙerovs) | ||
| locative | ճռումս (čṙums) | ճռերումս (čṙerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ճիռդ (čiṙd) | ճռերդ (čṙerd) | ||
| dative | ճռիդ (čṙid) | ճռերիդ (čṙerid) | ||
| ablative | ճռիցդ (čṙicʻd) | ճռերիցդ (čṙericʻd) | ||
| instrumental | ճռովդ (čṙovd) | ճռերովդ (čṙerovd) | ||
| locative | ճռումդ (čṙumd) | ճռերումդ (čṙerumd) | ||
Derived terms edit
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ճիռ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
Old Armenian edit
Etymology edit
The origin is unknown.
Noun edit
ճիռ • (čiṙ)
- small bunch of grapes
- 5th century, Bible, Isaiah 65.8:
- Այսպէս ասէ Տէր․ Զոր օրինակ եթէ գտանիցի ճիռ ի մէջ ողկուզոց, եւ ասիցեն․ Մի՛ ապականեր զդա՝ զի օրհնութիւնՏեառն գոյ ի դմա․ այնպէս արարից վասն ծառայից իմոց, վասն որոյ ոչ կորուսից զամենեսեան։
- Ayspēs asē Tēr; Zor ōrinak etʻē gtanicʻi čiṙ i mēǰ ołkuzocʻ, ew asicʻen; Mí apakaner zda, zi ōrhnutʻiwnTeaṙn goy i dma; aynpēs araricʻ vasn caṙayicʻ imocʻ, vasn oroy očʻ korusicʻ zamenesean.
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- Thus saith the Lord, As a grape-stone shall be found in the cluster, and they shall say, Destroy it not; for a blessing is in it: so will I do for the sake of him that serves me, for his sake I will not destroy them all.
- Այսպէս ասէ Տէր․ Զոր օրինակ եթէ գտանիցի ճիռ ի մէջ ողկուզոց, եւ ասիցեն․ Մի՛ ապականեր զդա՝ զի օրհնութիւնՏեառն գոյ ի դմա․ այնպէս արարից վասն ծառայից իմոց, վասն որոյ ոչ կորուսից զամենեսեան։
- an insignificant fruit left on an olive tree
Declension edit
i-a-type
o-type
Derived terms edit
- ճռախիտ (čṙaxit)
- ճռաքաղ (čṙakʻał)
- ճռաքաղեմ (čṙakʻałem)
- ճռաքաղութիւն (čṙakʻałutʻiwn)
- մշտնջենաճիռ (mštnǰenačiṙ)
Descendants edit
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ճիռ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ճիռ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2019) “Traces of Indo-European ‘Father Sky, God’ in Armenian”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 196, footnote 10
- Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 936
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ճիռ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy