մանկանամ
Old Armenian edit
Etymology edit
մանուկ (manuk, “child”) + -ան- (-an-, forming inchoative verbs)
Verb edit
մանկանամ • (mankanam)
- to become young, to grow young
- 5th century, Agatʻangełos, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of the Armenians] 381:[1][2]
- Հինաւուրցն վասն մեր մանկացաւ, եւ առ զկերպարանս մարմնոյ տկարութեանս մերոյ մարդկութեանս, զի զմեզ փոխեսցէ յանմահութիւն իւր։
- Hinawurcʻn vasn mer mankacʻaw, ew aṙ zkerparans marmnoy tkarutʻeans meroy mardkutʻeans, zi zmez pʻoxescʻē yanmahutʻiwn iwr.
- Translation by Robert W. Thomson
- The Ancient of Days became a child for us and took the form of the flesh of the weakness of our humanity that He might change us to his immortality.
- Հինաւուրցն վասն մեր մանկացաւ, եւ առ զկերպարանս մարմնոյ տկարութեանս մերոյ մարդկութեանս, զի զմեզ փոխեսցէ յանմահութիւն իւր։
- 5th century, Ełišē, Vasn Vardanay ew Hayocʻ paterazmin [History of Vardan and the Armenian War] :[3][4]
- Ոչ նորոգի, զի ոչ հնանայ․ ոչ մանկանայ, զի ոչ ծերանայ․ ոչ փոփոխի անյեղեղուկ բնութիւնն Աստուծոյ […]
- Očʻ norogi, zi očʻ hnanay; očʻ mankanay, zi očʻ ceranay; očʻ pʻopʻoxi anyełełuk bnutʻiwnn Astucoy […]
- Translation by Robert W. Thomson
- He becomes neither new nor ancient, grows neither young nor old. The immutable nature of God does not change.
- Ոչ նորոգի, զի ոչ հնանայ․ ոչ մանկանայ, զի ոչ ծերանայ․ ոչ փոփոխի անյեղեղուկ բնութիւնն Աստուծոյ […]
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).1.4–5:[5]
- Երթայ խնդրէ որմ ինչ որ ընդ արեւելս հայի. եւ ի ծագել արեգականն բանան աչքն եւ մանկանայ։
- Ertʻay xndrē orm inčʻ or ənd arewels hayi. ew i cagel aregakann banan ačʻkʻn ew mankanay.
- Translation by Gohar Muradyan
- It goes and finds a wall facing east; and when the sun rises, its eyes are opened and it becomes young.
- Երթայ խնդրէ որմ ինչ որ ընդ արեւելս հայի. եւ ի ծագել արեգականն բանան աչքն եւ մանկանայ։
Conjugation edit
mediopassive
| infinitive | մանկանալ (mankanal) | participle | մանկացեալ (mankacʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | մանկացուցանեմ (mankacʻucʻanem) | aorist stem | մանկաց- (mankacʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | մանկանամ (mankanam) | մանկանաս (mankanas) | մանկանայ (mankanay) | մանկանամք (mankanamkʻ) | մանկանայք (mankanaykʻ) | մանկանան (mankanan) | |
| imperfect | մանկանայի (mankanayi) | մանկանայիր (mankanayir) | մանկանայր (mankanayr) | մանկանայաք (mankanayakʻ) | մանկանայիք (mankanayikʻ) | մանկանային (mankanayin) | |
| aorist | մանկացայ (mankacʻay) | մանկացար (mankacʻar) | մանկացաւ (mankacʻaw) | մանկացաք (mankacʻakʻ) | մանկացայք (mankacʻaykʻ) | մանկացան (mankacʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | մանկանայցիմ (mankanaycʻim) | մանկանայցիս (mankanaycʻis) | մանկանայցի (mankanaycʻi) | մանկանայցիմք (mankanaycʻimkʻ) | մանկանայցիք (mankanaycʻikʻ) | մանկանայցին (mankanaycʻin) | |
| aorist | մանկացայց (mankacʻaycʻ) | մանկացցիս (mankacʻcʻis) | մանկացցի (mankacʻcʻi) | մանկացցուք (mankacʻcʻukʻ) | մանկացջիք (mankacʻǰikʻ) | մանկացցին (mankacʻcʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | մանկացի՛ր (mankacʻír) | — | — | մանկացարո՛ւք (mankacʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | մանկացջի՛ր (mankacʻǰír) | — | — | մանկացջի՛ք (mankacʻǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ մանկանար (mí mankanar) | — | — | մի՛ մանկանայք (mí mankanaykʻ) | — | |
Descendants edit
References edit
- ^ Agatʻangełos (1909) G. Tēr-Mkrtčʻean and St. Kanayeancʻ, editors, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] (Patmagirkʻ hayocʻ; I.2)[1], Tiflis: Aragatip Mnacʻakan Martiroseancʻi, page 190
- ^ Thomson, Robert W. (1970) The Teaching of Saint Gregory: An Early Armenian Catechism (Harvard Armenian Texts and Studies; 3)[2], Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, page 80
- ^ Ełišē (1957) E. Tēr-Minasean, editor, Vasn Vardanay ew hayocʻ paterazmin [History of Vardan and the Armenian War], Yerevan: Academy Press, page 109
- ^ Thomson, Robert W. (1982) Ełišē, History of Vardan and the Armenian War (Harvard Armenian texts and studies; 5)[3], Cambridge, Massachusetts, London, England: Harvard University Press, page 162
- ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)[4], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 86, 141
Further reading edit
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “մանկանամ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “մանկանամ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy