अतिथिदेव

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• অতিথিদেৱ (Assamese script)
• ᬅᬢᬶᬣᬶᬤᬾᬯ (Balinese script)
• অতিথিদেব (Bengali script)
• 𑰀𑰝𑰰𑰞𑰰𑰟𑰸𑰪 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀢𑀺𑀣𑀺𑀤𑁂𑀯 (Brahmi script)
• အတိထိဒေဝ (Burmese script)
• અતિથિદેવ (Gujarati script)
• ਅਤਿਥਿਦੇਵ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌤𑌿𑌥𑌿𑌦𑍇𑌵 (Grantha script)
• ꦄꦠꦶꦡꦶꦢꦺꦮ (Javanese script)
• 𑂃𑂞𑂱𑂟𑂱𑂠𑂵𑂫 (Kaithi script)
• ಅತಿಥಿದೇವ (Kannada script)
• អតិថិទេវ (Khmer script)
• ອຕິຖິເທວ (Lao script)
• അതിഥിദേവ (Malayalam script)
• ᠠᢠᡳᡨᡳᡩᡝᠸᠠ (Manchu script)
• 𑘀𑘝𑘱𑘞𑘱𑘟𑘹𑘪 (Modi script)
• ᠠᢐᠢᠲᠢᢑᠧᠸᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦠𑦽𑧒𑦾𑧒𑦿𑧚𑧊 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐟𑐶𑐠𑐶𑐡𑐾𑐰 (Newa script)
• ଅତିଥିଦେଵ (Odia script)
• ꢂꢡꢶꢢꢶꢣꢾꢮ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆠𑆴𑆡𑆴𑆢𑆼𑆮 (Sharada script)
• 𑖀𑖝𑖰𑖞𑖰𑖟𑖸𑖪 (Siddham script)
• අතිථිදෙව (Sinhalese script)
• 𑩐𑩫𑩑𑩬𑩑𑩭𑩔𑩾 (Soyombo script)
• 𑚀𑚙𑚮𑚚𑚮𑚛𑚲𑚦 (Takri script)
• அதிதி²தே³வ (Tamil script)
• అతిథిదేవ (Telugu script)
• อติถิเทว (Thai script)
• ཨ་ཏི་ཐི་དེ་ཝ (Tibetan script)
• 𑒁𑒞𑒱𑒟𑒱𑒠𑒹𑒫 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨙𑨁𑨚𑨁𑨛𑨄𑨭 (Zanabazar Square script)

Etymology

Compound of अतिथि (átithi, “guest”) +‎ देव (devá, “deva”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐ.ti.tʰi.dɐj.ʋɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ɐ.t̪i.t̪ʰiˈd̪eː.ʋɐ/

Noun

अतिथिदेव • (atithideva) stem, m

1. someone who treats a guest as equivalent to a deva; someone for whom a guest should be honoured, respected, and served as a god
   • c. 600 BCE, Taittirīya Upaniṣad 1.11.2:

     मातृदेवो भव । पितृदेवो भव । आचार्यदेवो भव । अतिथिदेवो भव । यान्यनवद्यानि कर्माणि तानि सेवितव्यानि । नो इतराणि। यान्यस्माकं सुचरितानि तानि त्वयोपास्यानि । नो इतराणि ॥

     mātṛdevo bhava. pitṛdevo bhava. ācāryadevo bhava. atithidevo bhava. yānyanavadyāni karmāṇi tāni sevitavyāni. no itarāṇi. yānyasmākaṃ sucaritāni tāni tvayopāsyāni. no itarāṇi.

     Be a mātṛdeva. Be a pitṛdeva. Be an ācāryadeva. Be an atithideva. Nothing but faultless deeds are to be practised. Nothing but good conduct and virtuous actions are to be worshipped and honoured by you.

Declension

Masculine a-stem declension of अतिथिदेव (atithideva)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अतिथिदेवः atithidevaḥ	अतिथिदेवौ / अतिथिदेवा¹ atithidevau / atithidevā¹	अतिथिदेवाः / अतिथिदेवासः¹ atithidevāḥ / atithidevāsaḥ¹
Vocative	अतिथिदेव atithideva	अतिथिदेवौ / अतिथिदेवा¹ atithidevau / atithidevā¹	अतिथिदेवाः / अतिथिदेवासः¹ atithidevāḥ / atithidevāsaḥ¹
Accusative	अतिथिदेवम् atithidevam	अतिथिदेवौ / अतिथिदेवा¹ atithidevau / atithidevā¹	अतिथिदेवान् atithidevān
Instrumental	अतिथिदेवेन atithidevena	अतिथिदेवाभ्याम् atithidevābhyām	अतिथिदेवैः / अतिथिदेवेभिः¹ atithidevaiḥ / atithidevebhiḥ¹
Dative	अतिथिदेवाय atithidevāya	अतिथिदेवाभ्याम् atithidevābhyām	अतिथिदेवेभ्यः atithidevebhyaḥ
Ablative	अतिथिदेवात् atithidevāt	अतिथिदेवाभ्याम् atithidevābhyām	अतिथिदेवेभ्यः atithidevebhyaḥ
Genitive	अतिथिदेवस्य atithidevasya	अतिथिदेवयोः atithidevayoḥ	अतिथिदेवानाम् atithidevānām
Locative	अतिथिदेवे atithideve	अतिथिदेवयोः atithidevayoḥ	अतिथिदेवेषु atithideveṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “अतिथिदेव”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 14.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “अतिथिः-देव”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 42